Πολλοί Ρώσοι χαιρέτισαν την εκλογή του προεδρου Τραμπ, προεξοφλώντας ότι θα μπορούσε να συνάψει μια συμφωνία ειρήνης για την Ουκρανία μέσω διαπραγματεύσεων που θα ικανοποιούσαν το Κρεμλίνο, όπως σημειώνει μια ανάλυση των New York Times.
Τρεις μήνες μετά την ανάληψη της δεύτερης θητείας του, η απογοήτευση στη Μόσχα είναι εμφανής. Επικαλούμενοι πηγές κοντά στο Κρεμλίνο, η εφημερίδα αναφέρει την ανησυχία τους για την ακανόνιστη προσέγγιση του κ. Τραμπ στις συνομιλίες και την προφανή ακαμψία του προεδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στις διαπραγματεύσεις.
Με τον κ. Τραμπ και τον κορυφαίο διπλωμάτη του να προειδοποιούν πρόσφατα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αποσυρθούν από τις συνομιλίες, κάποιοι που βρίσκονται κοντά στο Κρεμλίνο φοβούνται ότι μια κατάρρευση των διαπραγματεύσεων θα μπορούσε να επιταχύνει την κλιμάκωση των συγκρούσεων.
Η πορεία προς την ειρήνη προχωρά «πολύ πιο αργά από ότι θα έπρεπε και με τρόπο που δεν επιθυμεί κανείς», δήλωσε ο Γκριγκόρι Α. Γιαβλίνσκι, φιλελεύθερος πολιτικός στη Μόσχα, ο οποίος είχε συναντήσει τον κ. Πούτιν το 2023 για να τον παροτρύνει σε κατάπαυση του πυρός. Παράλληλα, παρατήρησε ότι ο κ. Πούτιν «απλώς συνεχίζει να μάχεται, εκμεταλλευόμενος την κατάσταση. Θέλει να κερδίσει όσο το δυνατόν περισσότερα πριν από τις ουσιαστικές συνομιλίες».
Το ερώτημα είναι αν ο κ. Πούτιν θα είναι διατεθειμένος να υποχωρήσει από τις απαιτήσεις του, οι οποίες φαίνονται αμετάβλητες από τις συνθήκες κατάπαυσης του πυρός που είχε προτείνει το προηγούμενο καλοκαίρι, απαιτώντας μεταξύ άλλων την αποδοχή της Ουκρανίας να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να αποσύρει στρατεύματα από μεγάλες περιοχές πριν τη διακοπή των εχθροπραξιών από τη Ρωσία.
Μέχρι στιγμής, οι επανειλημμένες και όλο και πιο αυστηρές προειδοποιήσεις από τον κ. Τραμπ και τους «υπολοχαγούς» του δεν έχουν αποφέρει καρπούς. Ο κ. Πούτιν παραμένει ανυποχώρητος στην απόρριψη της προτεινόμενης εκεχειρίας 30 ημερών που συμφωνήθηκε από την Ουκρανία τον Μάρτιο.
Γιατί ο Πούτιν ακολούθησε αυτήν την προσέγγιση προς το Κίεβο
Το Σάββατο, ο κ. Πούτιν ανακοίνωσε μονοήμερη εκεχειρία για το Πάσχα, μία κίνηση που φαίνεται να αποσκοπεί στο να δείξει ότι η Ρωσία εξακολουθεί να επιθυμεί την ειρήνη.
Ο κ. Πούτιν υποστήριξε ότι η απάντηση της Ουκρανίας θα αποκαλύψει την «επιθυμία και την ικανότητα» της να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις για την τερματισμό του πολέμου. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, χαρακτήρισε την ανακοίνωση του Ρώσου προεδρου ως την «επόμενη προσπάθεια του κ. Πούτιν να παίξει με τις ζωές των ανθρώπων», χωρίς να διευκρινίσει αν η Ουκρανία θα τηρήσει την εκεχειρία.
Ωστόσο, δεδομένης της έλλειψης συμπάθειας του κ. Τραμπ για την Ουκρανία και του αυξανόμενου συγκρουσιακού του κλίματος απέναντι στους συμμάχους των ΗΠΑ, ο κ. Πούτιν φαίνεται να αισθάνεται ολοένα και πιο σίγουρος για την ικανότητα της Ρωσίας να επιτύχει νίκη κατά της Ουκρανίας σε μια διαρκή και εξαντλητική σύγκρουση.
Το Κρεμλίνο υπονοεί πιθανές αποδοτικές αμερικανικές επιχειρηματικές συμφωνίες στη Ρωσία, ελπίζοντας να προσελκύσει τον κ. Τραμπ ανεξαρτήτως των εξελίξεων στο πεδίο της μάχης.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε την Παρασκευή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αποφασίσουν «σε λίγες ημέρες» να παρακάμψουν τις διαπραγματεύσεις για την τερματισμό του πολέμου. Ο κ. Τραμπ δήλωσε στη συνέχεια ότι «εάν για οποιονδήποτε λόγο ένα από τα δύο μέρη το καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο», οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να κρίνουν ότι «θα παρακάμψουν» τα θέματα της Ουκρανίας.
Αλλά το Κρεμλίνο αποδεικνύει ότι παραμένει σταθερό στις θέσεις του, χωρίς να είναι επιτακτικό για μια συμφωνία, ενώ ταυτόχρονα δηλώνει ότι είναι ανοιχτό στο διάλογο. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, πρώην πρόεδρος της Ρωσίας, είπε την Παρασκευή ότι η Μόσχα δεν θα είχε κάποιο πρόβλημα αν οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχωρούσαν από την Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι «τότε η Ρωσία θα μπορέσει να προχωρήσει πιο γρήγορα».
Οι Ρώσοι, σύμφωνα με τη δημοσκοπική εταιρεία Levada, καλωσόρισαν κατά πλειοψηφία την επιστροφή του κ. Τραμπ στον Λευκό Οίκο, κυρίως γιατί τους προσέφερε «την ελπίδα ότι ο πόλεμος θα τελειώσει».
Ο κ. Πούτιν έχει κάνει ελάχιστες δημόσιες δηλώσεις σχετικά με τον πόλεμο μετά την πρόσφατη επίσκεψή του σε υποβρύχιο της Αρκτικής, όπου δήλωσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να «τους καταστείλει», αναφερόμενος στην Ουκρανία. Επίσης, φιλοξένησε τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, για τρίτη φορά αυτόν τον μήνα σε μια συνάντηση που διήρκεσε πολλές ώρες, ενώ Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν συναντηθεί στη Σαουδική Αραβία, την Τουρκία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αγανάκτηση από Ρώσους με σχέσεις στο Κρεμλίνο
Ωστόσο, καμία από αυτές τις συναντήσεις δεν έχει επιφέρει σαφή πρόοδο στη μείωση της έντασης στις μάχες ή στις ρωσικές επιθέσεις σε ουκρανικές πόλεις. Παρά αυτά, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς δήλωσε ότι ο Λευκός Οίκος συνεχίζει να αισθάνεται «αισιόδοξος ότι μπορούμε να καταστήσουμε αυτόν τον βάρβαρο πόλεμο στο τέλος του».
Στο παρασκήνιο, ορισμένοι Ρώσοι με στενές σχέσεις στο Κρεμλίνο εξέφρασαν στους New York Times την αγανάκτησή τους, μιλώντας ωστόσο υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω της ευαίσθητης διπλωματικής κατάστασης.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ένα άτομο που είναι σε επαφή με ανώτερους αξιωματούχους ανέφερε στην εφημερίδα ότι ο κ. Πούτιν αποδείχθηκε πιο απρόθυμος απ’ ότι αναμενόταν να υιοθετήσει μια ειρηνική συμφωνία και συνεχίζει να επιδιώκει τον πλήρη έλεγχο των τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας που έχει προσαρτήσει το 2022.
Ένα άλλο άτομο κοντά στο Κρεμλίνο σημείωσε ότι παρά τις μακρές συνομιλίες του Πούτιν με τον κ. Τραμπ και τον κ. Γουίτκοφ, ο Ρώσος πρόεδρος φαίνεται ότι δυσκολεύεται να δείξει ότι δεν θα σταματήσει να πολεμά με ενδεχόμενη υποχώρηση από τους ευρύτερους στρατηγικούς του στόχους, όπως η αποτροπή της περαιτέρω επέκτασης του ΝΑΤΟ.
Η στρατηγική του Πούτιν απέναντι στον Τραμπ
Φαίνεται ότι ο κ. Πούτιν δεν έχει δείξει την ευελιξία που πολλοί αναμένονταν σχετικά με τα εδαφικά θέματα, όπως η προοπτική των τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας. Ταυτόχρονα, το Κρεμλίνο φιλόδοξα προσπαθεί να «διευρύνει την ατζέντα των διαπραγματεύσεων» με τις Ηνωμένες Πολιτείες ώστε να συμπεριλάβει ζητήματα όπως η ενέργεια, η Αρκτική και οι διαστημικές αποστολές, προκειμένου να διατηρηθούν οι επαφές με την Ουάσινγκτον, ανεξαρτήτως της έκβασης των συνομιλιών για την Ουκρανία.
Ορισμένοι Ρώσοι εκφράζουν την πεποίθηση ότι η ανυπομονησία που προβάλλει ο Λευκός Οίκος συνδέεται με τις προεκλογικές υποσχέσεις του κ. Τραμπ για ταχεία λήξη του πολέμου στην Ουκρανία και ότι ένας συμβιβασμός είναι ακόμα εφικτός. Ο Φιοντόρ Βοϊτολόφσκι, διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας και Διεθνών Σχέσεων στη Μόσχα, δήλωσε ότι τον εξέπληξε η «αφέλεια» της Ουάσινγκτον σχετικά με το πόσο γρήγορα θα μπορούσε να προκύψει μια συμφωνία ειρήνης, αλλά ανέφερε ότι οι δύο χώρες είναι ακόμα «στην αρχή του δρόμου» για να φτάσουν εκεί.
«Η Ρωσία δεν προτίθεται να θυσιάσει τα συμφέροντά της ούτε την ασφάλειά της για να βοηθήσει τον Τραμπ να επιλύσει τα εσωτερικά του πολιτικά προβλήματα», ανέφερε στους New York Times ο Φιοντόρ Βοϊτολόφσκι.
Ταυτόχρονα, υπογράμμισε ότι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφασίσουν να αποσυρθούν από τις συνομιλίες για την Ουκρανία, τότε «η Ρωσία θα πρέπει να προετοιμάσει το έδαφος για μια νέα διπλωματική διαδικασία», ενδεχομένως μέσω της χρήσης βίας.
Ο κ. Γιαβλίνσκι, ο φιλελεύθερος πολιτικός από τη Μόσχα, έχει πραγματοποιήσει μια συνάντηση με τον κ. Πούτιν τον Οκτώβριο του 2023, όπου του συνέστησε να εξετάσει τη δυνατότητα εκεχειρίας. Παράλληλα, κριτικάρησε την κυβέρνηση Μπάιντεν για την έλλειψη προσπαθειών προς την ειρηνική επίλυση μέσω διαπραγματεύσεων. Μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου, ο κ. Γιαβλίνσκι είχε επαινέσει την επιθυμία του κ. Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο.
Όμως τώρα, ο κ. Γιαβλίνσκι αναφέρει ότι ο κ. Τραμπ αποτυγχάνει να περιλάβει τις συζητήσεις για τη μετά τον πόλεμο ασφάλεια της Ευρώπης – κάτι απολύτως απαραίτητο για οποιαδήποτε συμφωνία – προσκαλώντας σε ισχυρότερη συμμετοχή από την Ευρώπη.
«Η αμερικανική κυβέρνηση έχει μονάχα τις πιο γενικές επιθυμίες για το τι επιθυμεί. Δεν υπάρχει σαφήνεια για το πώς ακριβώς θα το πετύχει», επεσήμανε ο Γιαβλίνσκι.
