Από το 2002, το Ιράν επιδιώκει την εμπλουτισμένη χρήση φυσικού ουρανίου που περιέχει το ισότοπο Ουράνιο-235 (U-235). Για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω πυρηνικών αντιδραστήρων, απαιτείται εμπλουτισμός μεταξύ 3% και 5%.
Σήμερα, υπολογίζεται ότι το Ιράν έχει φτάσει το 60% εμπλουτισμένου ουρανίου, ποσοστό που δεν έχει πολιτική εφαρμογή και αποτελεί το τελευταίο βήμα για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Παρόλο που το Ιράν δηλώνει άλλες προθέσεις, είναι πιθανό ότι ο στρατιωτικός του στόχος είναι προφανής. Ωστόσο, μένει να δούμε αν θα περιοριστεί σε αμυντική χρήση.
Αυτή η κατάσταση δεν δικαιολογεί την επίθεση του Ισραήλ. Σύμφωνα με το άρθρο 52 του Χάρτη του ΟΗΕ, η νόμιμη άμυνα επιτρέπεται μόνο αν ένα κράτος αντιμετωπίζει άμεση ένοπλη επίθεση, με τη βία να είναι η μοναδική επιλογή. Δεν επιτρέπεται η προληπτική δράση κατά άλλου κράτους, ακόμα και αν η απειλή είναι σοβαρή, όπως ενδεχόμενη χρήση πυρηνικών όπλων. Εδώ, δεν φαίνεται ότι έχουν εξαντληθεί τα διπλωματικά μέσα, ειδικά αφού είχε προγραμματιστεί συνάντηση ΗΠΑ-Ιράν στο Ομάν τρεις μέρες μετά την επίθεση. Οι ανησυχίες για ισραηλινή επιδρομή είχαν εκφραστεί ήδη από την εποχή του Ομπάμα λόγω της αντίθεσης του Νετανιάχου στη συμφωνία που είχε επιτευχθεί τότε.
Η πραγματικότητα είναι ότι έχουμε έναν πόλεμο μεταξύ των δύο ισχυρότερων δυνάμεων της Μέσης Ανατολής. Πρόκειται για ενεργό σύγκρουση. Οι δύο πυραυλικές επιθέσεις του Ιράν το 2024 καταδεικνύουν περισσότερο δράση επίδειξης δυνάμεως. Τη στιγμή αυτή, η ιρανική πλευρά έχει χάσει τον «άξονα της αντίστασης», που περιλάμβανε ομάδες όπως η Χαμάς, ο Άσαντ, οι Χούθι και η Χεζμπολάχ. Το σχέδιο του Ιράν ήταν να χρησιμοποιήσει αυτές τις ομάδες για μαζικές επιθέσεις κατά του Ισραήλ αν το ίδια το Ιράν δεχόταν επίθεση, κάτι που πλέον δεν φαίνεται να ισχύει.
Η Γεωγραφία
Αυτή η συγκεκριμένη σύγκρουση φέρει μοναδικά χαρακτηριστικά. Οι δύο χώρες απέχουν 1.000 χλμ. μεταξύ τους, με την Τεχεράνη να είναι 1.600 χλμ. από το Τελ Αβίβ, γεγονός που καθιστά αδύνατη την ένοπλη εισβολή. Ο πόλεμος εκτυλίσσεται αποκλειστικά από αέρος, κάτι που παρέχει πλεονέκτημα στο Ισραήλ χάρη στην ανώτερη πολεμική του αεροπορία. Για το λόγο αυτό, το Ισραήλ επιδιώκει την καταστροφή της ιρανικής αεράμυνας, ώστε να δρά αυτοτελώς. Το Ιράν βασίζεται στους πυραύλους του, οι οποίοι, αν και λιγότερο αποδοτικοί, προκαλούν σοβαρές ζημιές.
Ο κύριος στόχος του Ισραήλ είναι να εμπλέξει τις ΗΠΑ στον πόλεμο κατά του Ιράν. Ο πρόεδρος Τραμπ φαίνεται να χρησιμοποιεί την κατάσταση για να επαναφέρει το Ιράν στη διαπραγμάτευση υπό τους δικούς του όρους. Για το Ιράν, μια τέτοια υποχώρηση συνιστά παραδοχή αποτυχίας της Ισλαμικής Επανάστασης και δεν θα αποδεχθεί αυτή την αμερικανική πρόταση σε αυτή τη φάση.
*Ο κ. Συρίγος είναι καθηγητής Διεθνούς Δικαίου & Εξωτερικής Πολιτικής, βουλευτής Ν.Δ. στην Α’ Αθηνών
