Διεθνής αβεβαιότητα και επιδράσεις στον κατασκευαστικό κλάδο
Η διεθνής αβεβαιότητα, οι συνθήκες της αγοράς στον κατασκευαστικό τομέα, καθώς και η σημαντικά βραδύτερη πρόοδος στην εκταμίευση κονδυλίων από το ΠΔΕ και το ΤΑΑ στο πρώτο τρίμηνο του 2025 είναι ορισμένοι παράγοντες που έχουν αρνητική επίδραση στις επενδύσεις.
Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου (ΑΣΠΚ), όπως δείχνει ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας, παρουσίασε μείωση 6,1% σε τριμηνιαία βάση και 3,2% σε ετήσια, σημειώνοντας την πιο σημαντική πτώση από το πρώτο lockdown της πανδημίας. Η ΕΤΕ επικεντρώνεται στους προσωρινούς και μεσοπρόθεσμους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τον ΑΣΠΚ, με τους πρώτους να δείχνουν σημάδια ανάκαμψης στα επόμενα τρίμηνα, ενώ η πορεία των δεύτερων παραμένει αβέβαιη.
Καταρχάς, η διεθνής αβεβαιότητα επηρεάζει τις επενδυτικές αποφάσεις των μεγαλύτερων και πιο εξωστρεφών επιχειρήσεων, οι οποίες είχαν ήδη προχωρήσει σε σημαντικές επενδύσεις τα προηγούμενα χρόνια. Δεύτερον, ο ΑΣΠΚ πλήττεται αρνητικά από την παράλληλη σύγκριση με τα αναθεωρημένα στοιχεία του πρώτου τριμήνου του 2024, όπου παρατηρήθηκε αύξηση 4% στις κατηγορίες μη-οικιστικών και οικιστικών κατασκευών.
Παράδοση έργων
Σύμφωνα με την ΕΤΕ, η ολοκλήρωση και η ενσωμάτωσή τους στον ΑΣΠΚ μεγάλων επενδυτικών έργων στον τομέα κατασκευών και υποδομών αναμένεται να συμβάλει στην αύξηση του ΑΣΠΚ στο προσεχές μέλλον, καθώς σήμερα κατατάσσονται στα αποθέματα. Ένας επιπλέον παράγοντας είναι η πολύ πιο αργή πρόοδος στις εκταμιεύσεις μέσω του ΠΔΕ και του ΤΑΑ, οι οποίες φτάνουν στο 0,7% του ΑΕΠ για το πρώτο τρίμηνο του 2025, σε σύγκριση με 1,2% την αντίστοιχη περίοδο το 2024.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν παράγοντες που είναι δύσκολο να αξιολογηθούν από την ΕΤΕ για άμεση αναστροφή, οι οποίοι σχετίζονται με τον κατασκευαστικό τομέα που αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό, υψηλό κόστος κατασκευής και αυξανόμενες αξίες γης.
Παρά την αύξηση της απασχόλησης στον κατασκευαστικό τομέα, οι κλαδικές έρευνες δείχνουν ότι οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού ήταν ένας σημαντικός παράγοντας που συγκράτησε τη δραστηριότητα στις αρχές του 2025, χωρίς ορατές ενδείξεις βελτίωσης. Παράλληλα, το κόστος κατασκευής παραμένει υψηλό, με αύξηση 25% στις τιμές των οικοδομικών υλικών από το 2021, ενώ οι αξίες γης ακολουθούν το ίδιο ανοδικό μοτίβο.
