Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για περισσότερους από 5.000 φορολογούμενους που έχουν ξεκινήσει επαγγελματική δραστηριότητα από την 1η Απριλίου, καθώς καλούνται να υποβάλουν την πρώτη μηνιαία δήλωση ΦΠΑ μέχρι το τέλος Μαΐου, αντί για την τριμηνιαία που ίσχυε μέχρι τώρα.
Γράφει ο Δημήτρης Χριστούλιας
Σύμφωνα με το νέο καθεστώς της ΑΑΔΕ, οι νεοσύστατες επιχειρήσεις και οι νέοι επαγγελματίες που ξεκίνησαν την επαγγελματική τους δραστηριότητα μετά την 1η Απριλίου και τηρούν απλογραφικά βιβλία θα ενταχθούν υποχρεωτικά στο νέο μηνιαίο σύστημα υποβολής δηλώσεων. Αξιοσημείωτο είναι ότι από την 1η Ιουλίου το μέτρο θα επεκταθεί και στους πολίτες που θα αρχίσουν επαγγελματική δραστηριότητα από την 1η Ιανουαρίου 2024 έως τις 31 Μαρτίου 2025.
Ωστόσο, οι πολίτες που είναι εγγεγραμμένοι στο φορολογικό μητρώο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 δεν θα ενταχθούν αυτόματα στο νέο καθεστώς. Θα μπορούν να επιλέξουν προαιρετικά την μετάβαση σε μηνιαία υποβολή από την 1η Οκτωβρίου 2025 εφόσον το επιθυμούν.
Επιλογή και ανάκληση τριμηνιαίας φορολογικής περιόδου
Οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν την υποβολή δήλωσης ΦΠΑ ανά τρίμηνη φορολογική περίοδο. Η δήλωση επιλογής μπορεί να γίνει μέχρι την προτελευταία εργάσιμη ημέρα του 1ου, 4ου, 7ου ή 10ου μήνα, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν περάσει τουλάχιστον 24 μήνες από την ημερομηνία έναρξης εργασιών της επιχείρησης. Η ισχύς της επιλογής ξεκινά από την 1η ημέρα του μήνα υποβολής της δήλωσης.
Η δήλωση επιλογής γίνεται μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE στην επιλογή Μητρώο και Επικοινωνία/Αλλαγή στοιχείων μητρώου, και η επιλογή τριμηνιαίας φορολογικής περιόδου δεν μπορεί να ανακληθεί πριν παρέλθουν 12 μήνες.
Εξαιρέσεις και επέκταση του μέτρου
Στόχος των αλλαγών είναι η βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης και η καταπολέμηση του φαινομένου των «εξαφανισμένων εμπόρων», οι οποίοι με το παλιό σύστημα εισέπρατταν κανονικά το ΦΠΑ και στη συνέχεια εξαφανίζονταν, προκαλώντας σοβαρές απώλειες για το Δημόσιο.
Με την εφαρμογή του νέου καθεστώτος, θα ενισχυθεί η διαφάνεια και θα μπορούν να εντοπιστούν ύποπτες καταστάσεις.
Σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν, η χώρα έχει μειώσει το κενό ΦΠΑ στο 13,7% από 29% το 2017, με στόχο να φτάσει στο 5% έως το 2029, δηλαδή στο μέσο όρο των κρατών-μελών της ΕΕ. Το ΔΝΤ έχει επισημάνει την ανάγκη κατάργησης των απαλλαγών από το ΦΠΑ για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες, καθώς τις θεωρεί «αναποτελεσματικές φορολογικές δαπάνες».
Δεδομένα του προϋπολογισμού δείχνουν ότι 75 κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών εξαιρούνται από την επιβολή ΦΠΑ, κάτι που μεταφράζεται σε όφελος 968 εκατ. ευρώ για καταναλωτές, ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις.
Αυτόματη είσπραξη ΦΠΑ
Μέχρι το τέλος του έτους, η ΑΑΔΕ προγραμματίζει την πιλοτική εφαρμογή μέτρου για την αυτόματη είσπραξη του ΦΠΑ, με στόχο να φτάσει η εισπραξιμότητα του φόρου στο 100%, από 80%-85% που είναι σήμερα. Από τις αρχές του 2026, σχεδιάζεται η πλήρης εφαρμογή του.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της φορολογικής διοίκησης, κατά τη νέα ψηφιακή εποχή, ο ΦΠΑ θα βεβαιώνεται και θα εισπράττεται αυτόματα κατά τη διάρκεια της συναλλαγής. Έτσι, ο φόρος θα καταβάλλεται αμέσως και δεν θα χρειάζεται να αποδοθεί από τον επαγγελματία στις μηνιαίες ή τριμηνιαίες δηλώσεις ΦΠΑ. Όταν ο καταναλωτής πραγματοποιεί πληρωμή με κάρτα, ο αναλογών ΦΠΑ θα κατατίθεται άμεσα στον λογαριασμό της ΑΑΔΕ, ενώ ο πωλητής θα εισπράττει μόνο την καθαρή αξία των αγαθών.
