Here’s the rewritten content:
Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε ότι ο νόμος 5094/2024, που αφορά την ίδρυση και τη λειτουργία παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα, είναι συνταγματικός, ενώ οι προσφυγές πανεπιστημιακών και συνδικαλιστικών φορέων απορρίφθηκαν.
Αυτό σημαίνει ότι ανοίγει ο δρόμος για τη λειτουργία 12 μη κρατικών Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, με την έναρξη εγγραφών για υποψήφιους φοιτητές από τον Σεπτέμβριο του 2025.
Ο πρώην υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, χαρακτήρισε την απόφαση «ιστορική», με τη νυν υπουργό Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, να δηλώνει ότι η απόφαση του ΣτΕ «αναγγέλλει μια ιστορική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση».
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, η ίδρυση Μη Κρατικών Πανεπιστημίων είναι συνταγματικά ανεκτή, εφόσον συμβαδίζει με το ευρωπαϊκό δίκαιο: «Δεν αποκλείεται, δια του Συντάγματος, η ίδρυση παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων από την Ε.Ε. ή από χώρες που συμμετέχουν στο GATS, εφόσον πληρούνται αυστηρές προϋποθέσεις για την ακαδημαϊκή ελευθερία και το επίπεδο σπουδών».
Ο πρόεδρος του ΣτΕ, Μιχάλης Πικραμμένος, ανέφερε ότι οι διασκέψεις για τα παραρτήματα αυτές πραγματοποιήθηκαν το 2025, με στόχο την επίλυση θεμάτων συνταγματικότητας και συμβατότητας με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Αποφάσεις του ΣτΕ
A. Οι διατάξεις του άρθρου 16 του Συντάγματος, που αποσκοπούν στη παροχή ποιοτικής ανώτατης εκπαίδευσης, ερμηνεύονται σε συμφωνία με το δίκαιο της Ε.Ε. Διαπιστώθηκε έτσι ότι η ίδρυση παραρτημάτων αλλοδαπών πανεπιστημίων είναι συνταγματικά αποδεκτή.
Έτσι, απορρίφθηκαν τρεις προσφυγές κατά του νόμου από καθηγητές και την ΠΟΣΔΕΠ.
B. Οι όροι αδειοδότησης και λειτουργίας του νόμου δεν επιβάλλουν υπέρμετρους περιορισμούς στην ελευθερία εγκατάστασης.
Συνεπώς, απορρίπτεται και αίτηση ακύρωσης από κολλέγια.
Προσφυγές
Η ΠΟΣΔΕΠ, επτά πανεπιστημιακοί καθηγητές, καθώς και ο πρώην υπουργός Γιώργος Κατρούγκαλος προσέφυγαν κατά του νόμου 5094/2024, υποστηρίζοντας ότι παραβιάζει το άρθρο 16 του Συντάγματος, το οποίο απαγορεύει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Ιδιαίτερα, η ΠΟΣΔΕΠ ανέφερε ότι η ανώτατη εκπαίδευση μπορεί να παρέχεται μόνο από δημόσια ιδρύματα.
Υπήρξε ανησυχία σχετικά με την ισοτιμία τίτλων σπουδών και την έλλειψη θεσμικών εγγυήσεων για την ακαδημαϊκή ελευθερία στα παραρτήματα.
Φορείς που εκπροσωπούν κολλέγια επίσης κατέθεσαν προσφυγές, ισχυριζόμενοι ότι ο νόμος περιορίζει τη λειτουργία τους, αλλά το ΣτΕ έκρινε ότι οι περιορισμοί είναι εύλογοι.
Δεκατρείς δικαστές μειοψήφησαν, ζητώντας να εξεταστεί αν η ίδρυση αυτών των πανεπιστημίων είναι επιτρεπτή βάσει διεθνούς δικαίου.
Νέα Μη Κρατικά Πανεπιστήμια
Η λειτουργία των νέων μη κρατικών πανεπιστημίων αναμένεται να ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο του 2025 με πάνω από 6.000 νέους φοιτητές και 100-120 προγράμματα σπουδών.
Η πλειονότητα θα εγκατασταθεί στην Αττική, με κάποιες μονάδες και στη Θεσσαλονίκη. Οι αιτήσεις για τη λειτουργία τους έχουν ήδη υποβληθεί.
Η πιστοποίηση και ο έλεγχος της λειτουργίας τους από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης περιλαμβάνει τρεις φάσεις:
- Στην α’ φάση, ελέγχεται ο φάκελος αδειοδότησης.
- Στη β’ φάση, γίνεται η πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών και η άδεια έναρξης λειτουργίας.
- Στην γ’ φάση, καταγράφονται ετήσια δεδομένα και πραγματοποιείται περιοδική πιστοποίηση των προγραμμάτων.
Με την απόφαση αυτή, ο δρόμος για «μια ιστορική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση» ανοίγει, σύμφωνα με τη Σοφία Ζαχαράκη, υπουργό Παιδείας.
«Η ίδρυση παραρτημάτων διεθνών πανεπιστημίων θα ενισχύσει την ακαδημαϊκή πολυμορφία στην Ελλάδα», σημείωσε.
Η Κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στην ποιότητα σπουδών μέσω μηχανισμών αξιολόγησης.
Ο υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, σχολίασε την απόφαση του ΣτΕ, εκφράζοντας ικανοποίηση που ανοίγεται νέος ορίζοντας στην ανώτατη εκπαίδευση.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος τόνισε την σημασία της ερμηνευτικής προσέγγισης για την ίδρυση αυτών των πανεπιστημίων.
Δηλώσεις για τη συνταγματικότητα του νόμου έγιναν και από πολιτικά κόμματα, με προειδοποιήσεις για τις επιπτώσεις της ιδιωτικοποίησης στην εκπαίδευση.
