Η τροποποίηση της ευρωπαϊκής οδηγίας καθιστά υποχρεωτική την παροχή πληροφοριών ασφάλισης για όλα τα πλοία που διέρχονται από τα ύδατα της Ε.Ε., με στόχο την ενίσχυση της ναυτικής ασφαλείας και την προστασία του περιβάλλοντος στις ευρωπαϊκές ακτές.
Σύμφωνα με τη νέα τροποποίηση της οδηγίας παρακολούθησης των πλοίων (2022/59/ΕΚ), όλα τα σκάφη—συμπεριλαμβανομένων εκείνων που απλώς διασχίζουν τα ύδατα της Ε.Ε. χωρίς να εισέρχονται σε λιμάνια—υποχρεούνται να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την ασφάλισή τους.
Η εν λόγω απαίτηση ενδυναμώνει την ικανότητα της Ε.Ε. να παρακολουθεί και, αν χρειαστεί, να διερευνά τις θαλάσσιες δραστηριότητες των πλοίων, επιδιώκοντας την επίλυση των κινδύνων που εγκυμονούν τα ανασφάλιστα και επισφαλή σκάφη.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο αριθμός των πλοίων που επηρεάστηκαν από τις κυρώσεις λόγω του ρωσο-ουκρανικού πολέμου ξεπέρασε τα 1.000 στα τέλη του περασμένου έτους, με περισσότερα από 800 από αυτά να μην έχουν διασφαλισμένη ασφάλιση, σύμφωνα με την S&P Global Market Intelligence.
Από αυτά, άνω των 220 ήταν νηολογημένα στη Ρωσία, 200 στο Ιράν και περισσότερα από 150 στην Κίνα. Τα μισά από αυτά είχαν υποστεί κυρώσεις από την αρχή της σύγκρουσης τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ)
Ο ΙΜΟ επισημαίνει ότι «η δόλια νηολόγηση πλοίων εμποδίζει τα νόμιμα νηολόγια να ασκούν αποτελεσματική δικαιοδοσία και να ελέγχουν τα πλοία στη θάλασσα, αποστερεί από τα νόμιμα νηολόγια έσοδα και πλουτίζει αδικαιολόγητα τους δόλιους παράγοντες, προκαλώντας ζημιά στη φήμη των χωρών όταν τα πλοία εμπλέκονται σε παράνομες δραστηριότητες».
Επιπλέον, υπάρχουν ανησυχίες ότι τα καταχωρισμένα πλοία ενδέχεται να μην πληρούν τα πρότυπα ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος, θέτοντας σε κίνδυνο το πλήρωμα και αυξάνοντας την πιθανότητα ζημιών στη θαλάσσια οικολογία.
Μετά από αρκετές σχεδόν καταστροφές που περιλάμβαναν γερασμένα πλοία του «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας και ζημιές σε υποθαλάσσιες υποδομές, χώρες σε όλη την Ευρώπη έχουν λάβει μέτρα για να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους του «σκοτεινού στόλου» των δεξαμενόπλοιων.
Αρκετά πλοία έχουν δεχθεί κυρώσεις, ενώ από τον Ιανουάριο, το ΝΑΤΟ και ορισμένα βαλλτικά κράτη διεξάγουν ναυτική επιχείρηση με την επωνυμία Baltic Sentry για να αποτρέψουν υποθαλάσσιες επιθέσεις.
Από τον Φεβρουάριο, η Δανέζικη Ναυτιλιακή Αρχή πραγματοποιεί ελέγχους σε δεξαμενόπλοια που θεωρούνται υψηλού κινδύνου και αγκυροβολούν ανοιχτά του Skagen, στην βόρεια Δανία, έναν δημοφιλή προορισμό.
Φέτος, το Κοινό Εκστρατευτικό Σώμα (JEF) ενεργοποίησε ένα προηγμένο σύστημα αντίδρασης, υπό τη διεύθυνση του Ηνωμένου Βασιλείου, για την παρακολούθηση πιθανών απειλών στις υποθαλάσσιες υποδομές και των δραστηριοτήτων του ρωσικού «σκιώδους στόλου».
Η JEF είναι μια πολυεθνική στρατιωτική συνεργασία της Βόρειας Ευρώπης με επικεφαλής το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η ναυτική επιχείρηση Nordic Warden χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για την αξιολόγηση δεδομένων από διάφορες πηγές, όπως το σύστημα αυτόματης αναγνώρισης (AIS) που χρησιμοποιούν τα πλοία για την αποστολή της θέσης τους, προκειμένου να υπολογίσει τον κίνδυνο που ενέχει κάθε σκάφος που εισέρχεται σε ευαίσθητες περιοχές.
Στοχευμένο μέτρο
«Αυτό είναι ένα στοχευμένο μέτρο που έχει πιθανώς σημαντικό αντίκτυπο, ενισχύοντας την ετοιμότητα των παράκτιων κρατών της Ε.Ε. και υπογραμμίζοντας τη δέσμευση της Ένωσης για ασφαλέστερες και περιβαλλοντικά υπεύθυνες θαλάσσιες δραστηριότητες, ευθυγραμμίζοντας τους κανονισμούς της με τα διεθνή πρότυπα και αντιμετωπίζοντας προκλήσεις που σχετίζονται με επικίνδυνα φορτία και γεωπολιτικές εντάσεις», δήλωσε η γενική διευθύντρια Κινητικότητας και Μεταφορών, Magda Kopczyńska, αναφερόμενη στη νέα τροποποίηση της οδηγίας.
Στο πλαίσιο της νομοθετικής αυτής αλλαγής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη υπέβαλαν προτάσεις στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό για μια μικρή τροποποίηση αρκετών υφιστάμενων υποχρεωτικών συστημάτων αναφοράς πλοίων (MRS) στα ευρωπαϊκά παράκτια κράτη και στις περιφέρειές τους.
