Ο ομοσπονδιακός δικαστής στην πολιτεία του Τέξας έκρινε “παράνομη” την προσφυγή του προεδρου Τραμπ σύμφωνα με τον νόμο περί «αλλοδαπών εχθρών» του 1798, ακυρώνοντας τις απελάσεις μεταναστών που βασίζονταν σε αυτόν.
Σε μια ιστορική απόφαση, ο δικαστής Φερνάντο Ροδρίγκες, ο οποίος υπηρετεί στην νότια περιφέρεια του Τέξας, απαγόρευσε χθες Πέμπτη την απέλαση μεταναστών σύμφωνα με αυτόν τον νόμο, σημειώνοντας ότι η χρήση του ξεπερνά το νομικό του πεδίο και παραβιάζει τις βασικές αρχές του δικαίου.
Αυτή η απόφαση, αν και ισχύει μόνο στην νότια δικαστική περιφέρεια του Τέξας, που περιλαμβάνει τις πόλεις Χιούστον και Μπράουνσβιλ, αποτελεί την πρώτη επίσημη αποδοκιμασία της νομικής βάσης πίσω από την προεδρική οδηγία.
Ο πρόεδρος Τραμπ είχε αναφερθεί στον παρωχημένο νόμο του 1798 σε δήλωσή του στις 15 Μαρτίου, στοχεύοντας τη διεθνή εγκληματική οργάνωση Tren de Aragua, η οποία έχει καταγωγή από τη Βενεζουέλα και θεωρείται από τις αμερικανικές αρχές τρομοκρατική οργάνωση.
Στο πλαίσιο αυτής της εντολής, περισσότεροι από 250 άνθρωποι, κυρίως Βενεζουελιάνες υπήκοοι, απελάθηκαν στο Ελ Σαλβαδόρ, ενώ περίπου 300 μετανάστες συγκρατήθηκαν σε φυλακή υψίστης ασφαλείας, γνωστή για τις απαράδεκτες συνθήκες κράτησης.
Όπως αποκάλυψε ο δικαστής Ροδρίγκες, οι περισσότερες απελάσεις έγιναν με βάση τον νόμο του 1798, που εφαρμόζεται μόνο σε περιόδους πολέμου, για την απέλαση εχθρικών υπηκόων.
Ο δικαστής σημείωσε στην απόφαση του: «Η αποδοχή από τον πρόεδρο να ορίζει μονομερώς τους όρους του νόμου περί αλλοδαπών εχθρών θα καταργούσε όλους τους περιορισμούς που επιβάλλονται στην εκτελεστική εξουσία από αυτόν τον νόμο».
Μετά από λεπτομερή εξέταση του ιστορικού νόμου και της προεδρικής δήλωσης, το δικαστήριο αποφάσισε ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν δικαιούταν να τον χρησιμοποιήσει για μαζικές απελάσεις. Έτσι, απαγόρευσε οποιαδήποτε σύλληψη ή απομάκρυνση Βενεζουελάνων πολιτών βάσει αυτής της νομοθεσίας.
Η απόφαση έρχεται σε συνέχεια παρεμβάσεων από άλλα ομοσπονδιακά δικαστήρια και εφετεία, καθώς και από το Ανώτατο Δικαστήριο, τα οποία είχαν ήδη επιβάλει προσωρινές αναστολές εφαρμογής του νόμου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων των μεταναστών.
Μετά την ανακοίνωση της απόφασης, ο Λι Γκελέρντ, νομικός σύμβουλος της ACLU και κύριος συνήγορος των προσφευγόντων, χαιρέτισε την εξέλιξη ως «ζωτικής σημασίας», επισημαίνοντας ότι: «Το αμερικανικό Κογκρέσο δεν είχε σκοπό να χρησιμοποιηθεί αυτός ο νόμος, που δημιουργήθηκε σε περιόδους πολέμου τον 18ο αιώνα, με αυτόν τον τρόπο».
Η απόφαση αναμένεται να έχει νομικές και πολιτικές επιπτώσεις, ανοίγοντας το δρόμο για νέες προσφυγές κατά πολιτικών απέλασης που βασίζονται σε παλαιωμένα νομικά εργαλεία.