Στο Σιάτλ το 1997, το κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης έκανε μία εντυπωσιακή εμφάνιση στη διεθνή σκηνή κατά τη διάρκεια της συνόδου του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στους δρόμους της Γένοβας, η φράση «We make history, they make misery» αντηχούσε παντού.
Σήμερα, 24 χρόνια μετά, οι φωνές ακούγονται δυνατά. «Η παγκοσμιοποίηση πλησιάζει στο τέλος της». Ο Τραμπ σηκώνει το λάβαρο. Αν και δεν ισχυρίζεται ότι «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός», είναι ξεκάθαρο ότι βλέπει τον κόσμο ως «εχθρικό».
Η αναταραχή του 2008 με τη χρηματοπιστωτική κρίση μας έμαθε πολλά, καθώς έσπασε τη φούσκα. Οι θεωρητικοί της παγκοσμιοποίησης, που ήταν γνωστοί οικονομολόγοι, δεν μπορούσαν τότε να προβλέψουν την καταιγίδα, αλλά τώρα κατανοούν ποια θα είναι η «Ημέρα Απελευθέρωσης». Ανάμεσά τους, ο «βάρδος» της παγκοσμιοποίησης, Φράνσις Φουκουγιάμα, ο οποίος είχε δηλώσει το τέλος της Ιστορίας, υποστηρίζει ότι «όλα πηγάζουν από την ανικανότητα του Τραμπ να κατανοήσει πώς λειτουργεί η οικονομία».
Ο Φουκουγιάμα θεωρεί τον εαυτό του έξυπνο, ενώ ο Τραμπ φαίνεται να μην καταλαβαίνει. Από την πλευρά μου, δεν έχω καμία σίγουρη πρόβλεψη. «Ο Τραμπ επαναλαμβάνει πολιτικές που, τη δεκαετία του ’30, οδήγησαν σε πόλεμο».
Από ό,τι θυμάμαι, οι δασμολογικοί περιορισμοί που καθόρισαν ο νόμος Σμουτ-Χόλεϊ συνέβαλαν στη μείωση της παραγωγής στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης. Η Μεγάλη Ύφεση δεν προκλήθηκε από τον προστατευτισμό των ΗΠΑ.
«Οι αποφάσεις του Τραμπ βάσονται σε τόσο τρομακτική άγνοια που είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς πώς κατάφερε να γίνει πρόεδρος», δηλώνει ο Φουκουγιάμα στη Repubblica.
Δεν γνωρίζει δηλαδή ο ένοικος του Λευκού Οίκου ότι το μερίδιο του εμπορίου των ΗΠΑ στο παγκόσμιο εμπόριο το 2023 ήταν 10,35%, από 14,13% το 1990, ενώ της Κίνας έχει φτάσει στο 11,92% από μόλις 1,82%;
Δεν έχει ενημέρωση ο επιχειρηματίας-πρόεδρος ότι το τεχνολογικό έλλειμμα της Κίνας σε σχέση με τις ΗΠΑ μειώνεται ανησυχητικά και αν δεν «επιτεθεί», ενδέχεται να χάσει την κυριαρχία του;
Θα έχει αποτέλεσμα αυτή η στρατηγική; Δεν το γνωρίζω, αλλά από τους οικονομικούς «αστρολόγους» δεν αγοράζω πληροφορίες.
