«Σεισμός» στην ανατολική Ευρώπη προκάλεσαν οι δηλώσεις του Ειδικού Απεσταλμένου του προέδρου Τραμπ για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, σχετικά με την επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς.
Λίγες ώρες πριν από τον δεύτερο γύρο των διαπραγματεύσεων στην Κωνσταντινούπολη για την Ουκρανία, ο Κέλογκ εξέφρασε κατηγορηματικά την αντίθεση των Ηνωμένων Πολιτειών στην ένταξη της Ουκρανίας στην Ατλαντική Συμμαχία.
Η αντίθεση αυτή επεκτείνεται, όπως τόνισε, και στη Γεωργία και τη Μολδαβία. Ο Κέλογκ δήλωσε ότι οι ανησυχίες της Μόσχας σχετικά με την επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη είναι «δικαιολογημένες και εύλογες», σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες.
Η Ρωσία, άλλωστε, απαιτεί γραπτές διαβεβαιώσεις στις διαπραγματεύσεις για το τέλος του πολέμου ότι το ΝΑΤΟ δεν θα προχωρήσει σε άλλη επέκταση προς τα ανατολικά. Ο Κέλογκ αναφέρθηκε επίσης στη μη ένταξη της Μολδαβίας και της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ, καθιστώντας σαφές στον πρόεδρο Πούτιν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι έτοιμες να υπερασπιστούν αυτές τις χώρες αν προκύψει ρωσική επίθεση.
Αξιωματούχοι από τέσσερις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης εξέφρασαν την αγανάκτησή τους για τις δηλώσεις της κυβέρνησης Τραμπ. «Η Ρωσία επιδιώκει αυτό που επιχείρησε το 2022: μια ζώνη ασφαλείας», ανέφερε Λιθουανός αξιωματούχος στη βρετανική εφημερίδα The Independent. «Φαίνεται σαν το Μόναχο, όπου οι μεγάλες δυνάμεις αποφασίζουν για τις τύχες των μικρότερων», αναφερόμενος στη Συμφωνία της 29ης Σεπτεμβρίου 1938, που δεν απέτρεψε τελικά την εισβολή των Ναζί στην Τσεχοσλοβακία. Το Κρεμλίνο δεν παρέλειψε να εκφράσει τη ικανοποίησή του, επισημαίνοντας ότι η αντίσταση του Πούτιν στο ΝΑΤΟ βρίσκει τώρα κατανόηση στην Ουάσινγκτον.
Είναι κομβικό σημείο
Με βάση την πρόσφατη ιστορία, αυτή είναι μια κρίσιμη καμπή, καθώς το 2008, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, η Δύση είχε προτείνει την ένταξη της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. «Η Ουκρανία είναι απλώς ένα πιόνι σε ένα μεγαλύτερο γεωπολιτικό παιχνίδι, καθώς οι αρχές στο Κίεβο έχουν παραδοθεί σε δυνάμεις που τις χρησιμοποιούν και τις εκμεταλλεύονται στον υπαρξιακό τους αγώνα κατά της Ρωσίας», σημειώνουν διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες.
Δεδομένου ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εξελιχθεί σε σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ρωσίας, είναι προφανές ότι απαιτείται συμφωνία μεταξύ των βασικών παραγόντων για την επίτευξη της ειρήνης, αφήνοντας το Κίεβο σε ρόλο παρατηρητή. «Ο πρόεδρος Τραμπ κατανοεί πλέον ότι ήταν λάθος να προσεγγίσει την περίπλοκη ουκρανική σύγκρουση με καουμπόικη νοοτροπία», εκτιμούν οι ίδιες πηγές. «Είχε υποσχεθεί να την κλείσει γρήγορα, κάτι που ήταν αδύνατο. Τώρα, η έλλειψη αποτελεσμάτων μπορεί να τον επιφέρει σε δύσκολη θέση και στα μάτια των υποστηρικτών και των αντιπάλων του. Παρ’ όλα αυτά, πιστεύουμε ότι θα παραμείνει στη γραμμή που έχει έως τώρα ακολουθήσει», προσθέτουν.
Υπονομευτές της διαδικασίας
Υπάρχουν και Ευρωπαίοι ηγέτες που, καθώς οι ελπίδες ότι ο πόλεμος θα εξουθενώσει τη Ρωσία αποδεικνύονται φρούδες, επιδιώκουν τη συνέχιση της σύγκρουσης. Πιστεύουν ότι θα μπορέσουν να αποδυναμώσουν τους πόρους της Μόσχας αν μετατρέψουν την ευρωπαϊκή οικονομία σε πολεμική.
Αυτοί οι ηγέτες, με πρωτοστάτες τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν και τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, προχωρούν σε δύο κατευθύνσεις: η πρώτη είναι να υπονομεύσουν τις διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη και η δεύτερη να αναγκάσουν τον Τραμπ να αλλάξει προσέγγιση, επαναφέροντας την αμερικανική εξωτερική πολιτική στις γραμμές της προηγούμενης κυβέρνησης Μπάιντεν.
Δεν είναι τυχαίο ότι, εν μέσω αυτής της διαμάχης, δύο Αμερικανοί γερουσιαστές, ο Ρεπουμπλικάνος Λίντσεϊ Γκράχαμ και ο Δημοκρατικός Ρίτσαρντ Μπλούμενθαλ, που είναι ένθερμοι υποστηρικτές της συνέχισης των εχθροπραξιών, επισκέφτηκαν το Κίεβο στις 30 Μαΐου για να διαβεβαιώσουν τον Ζελένσκι ότι οι προηγούμενοι υποστηρικτές του διαθέτουν ακόμα σημαντική δύναμη στην Ουάσινγκτον και ότι θα τον προστατεύσουν από την πίεση του Τραμπ για ειρηνική λύση. Οι δύο γερουσιαστές είναι θερμοί υποστηρικτές ενός νομοσχεδίου που στοχεύει σε 500% δασμούς στα κράτη που εισάγουν ρωσικά προϊόντα, μια διάταξη που, αν εγκριθεί, θα δυσκολέψει περαιτέρω τις προσπάθειες του Τραμπ προς τη Μόσχα και θα περιπλέξει τη διεθνή ειρήνη.
Τα βλέμματα στην Κωνσταντινούπολη
Η Ρωσία ανακοίνωσε ότι η αποστολή της θα μεταβεί αύριο στην Κωνσταντινούπολη για διαπραγματεύσεις. Η Ουκρανία, παρά την αρχική της απροθυμία, φαίνεται ότι θα συμμετάσχει τελικά, πιεζόμενη από την κυβέρνηση Τραμπ, όπως αναφέρει η Washington Post. Ωστόσο, είναι ακόμη νωρίς για προβλέψεις σχετικά με την έκβαση της συνάντησης. Όχι μόνο λόγω των συνεχιζόμενων αντιπαραθέσεων, αλλά και επειδή στη σύνοδο θα συμμετάσχουν, με άγνωστη ακόμα μορφή, οι σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας – τριών κρατών της Συμμαχίας των Προθύμων – που μέχρι τώρα δεν έχουν συμβάλει στην αποκλιμάκωση της κατάστασης, μάλλον το αντίθετο.
