Μετά από δώδεκα ημέρες που απείλησαν τη Μέση Ανατολή με μεγάλη αναστάτωση, το Ισραήλ και το Ιράν ανακοίνωσαν κατάπαυση του πυρός.
Η εύθραυστη εκεχειρία κινδύνευσε να καταρρεύσει μόλις ξεκίνησε, προκαλώντας την έντονη αποδοκιμασία του Αμερικανού προεδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος δήλωσε ότι «το Ισραήλ και το Ιράν δεν ξέρουν τι κάνουν».
Η εκεχειρία εξακολουθεί να τηρείται, με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να πανηγυρίζει για την «ιστορική νίκη» του στρατού του κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας, δηλώνοντας πως κατέστρεψε το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Το Ισραήλ επίσης επιδίωξε δύο επιπλέον στόχους: να περιορίσει τις ιρανικές αντεκδικήσεις και να διασφαλίσει την στρατιωτική του άμυνα. Ο Νετανιάχου δήλωσε πως η επιχείρηση «Rising Lion» πέτυχε τους πολεμικούς στόχους του Ισραήλ «και περισσότερα».
Ωστόσο, μια διαβαθμισμένη έκθεση από την αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών εγείρει αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα των βομβαρδισμών που διενήργησαν τα στρατηγικά βομβαρδιστικά των ΗΠΑ το πρωί της Κυριακής κατά τριών κρίσιμων ιρανικών εγκαταστάσεων.
Το Ιράν δήλωσε επίσης ότι επιτυγχάνει «νίκη», επαναβεβαιώνοντας την απόφαση του να συνεχίσει το «νόμιμο» πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα και εκφράζοντας την ετοιμότητά του να επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον.
Το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW) συγκεντρώνει πληροφορίες σχετικά με τις αλληλοεπιθέσεις Ισραήλ και Ιράν και τις τοποθεσίες που στοχοθετήθηκαν κατά τη διάρκεια των δύο ημερών των συγκρούσεων από τις 13 Ιουνίου.
Τα ισραηλινά πλήγματα στο Ιράν
Το Ισραήλ προσπάθησε να αποτρέψει το Ιράν από το να διενεργήσει αποτελεσματικά αντίποινα, μειώνοντας τις δυνατότητες εκτόξευσης βαλλιστικών πυραύλων. Αν και αρχικά μπορούσε να εκτοξεύσει 1.000 βαλλιστικούς πυραύλους, οι ισραηλινές επιθέσεις το ανάγκασαν να εκτοξεύσει λιγότερους.
Αβέβαιες προθέσεις κατά της ανατροπής του καθεστώτος
Όπως αναφέρουν οι αναλυτές του ISW, το Ισραήλ προσπάθησε επίσης να αναγκάσει το Ιράν να αποδεχτεί μια εκεχειρία με τους όρους του, ενισχύοντας την εντύπωση μιας υπαρκτής απειλής για το ιρανικό καθεστώς.
Η περιορισμένη φύση των επιθέσεων σε εσωτερικά ασφαλείας υποδηλώνει ότι ο στρατός του Ισραήλ ήθελε να δείξει ότι αποτελούσε απειλή για την σταθερότητα του καθεστώτος, χωρίς ωστόσο να το ανατρέψει.
Αν επιθυμούσε πραγματικά την ανατροπή του καθεστώτος, οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι θα κατέστρεφε τα κεντρικά γραφεία των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης και τις υποδομές της Ιρανικής Διοίκησης».
Το Ισραήλ έπληξε αυτούς τους στόχους, ωστόσο, οι επιθέσεις δεν ήταν συστηματικές. «Δεδομένης της αεροπορικής υπεροχής του Ισραήλ, θα μπορούσε να είχε καταστρέψει τους στόχους αν το επιθυμούσε, κάτι που δείχνει ότι οι ισραηλινές δυνάμεις επέλεξαν να μην πλήξουν τα ιρανικά περιουσιακά στοιχεία της εσωτερικής ασφάλειας».
Ενέργειες κατά ενεργειακών υποδομών
Οι ισραηλινές επιθέσεις στοχεύονταν και σε ενεργειακές υποδομές του Ιράν, προσπαθώντας να επηρεάσουν τις αποφάσεις του ιρανικού καθεστώτος. Αυτή η εκτίμηση στηρίζεται στο ιστορικό του Ιράν, καθώς οι ελλείψεις ενέργειας στο παρελθόν έχουν προκαλέσει διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος.
Αν και οι επιθέσεις κατά θεσμών εσωτερικής ασφάλειας και ενεργειακών υποδομών ήταν περιορισμένες, οι πιο σημαντικές επιθέσεις αφορούσαν το πυρηνικό πρόγραμμα και τις δυνατότητες αντεκδίκησης.
Πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις
Η έκθεση του ISW αναφέρει ότι οι επιθέσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ «κατέστρεψαν ουσιαστικά» το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Η φράση «κατέστρεψαν ουσιαστικά» υποδεικνύει ότι το Ιράν θα χρειαστεί «πολύ χρόνο» για να αποκαταστήσει τις δυνατότητες εμπλουτισμού ουρανίου. Αυτό στηρίζεται σε δύο παράγοντες: τις ζημιές στις εγκαταστάσεις Νατάνζ, Φορντό και Ισφαχάν, καθώς και την εξόντωση πολλών πυρηνικών επιστημόνων.
- Από τις 13 Ιουνίου, το Ισραήλ έχει σκοτώσει τουλάχιστον 14 Ιρανούς πυρηνικούς επιστήμονες.
Ωστόσο, το Ιράν συνεχίζει να διατηρεί αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου, αν και η καταστροφή πολλών φυγοκεντρητών καθιστά την διαδικασία πιο αργή.
Οι βαλλιστικοί πύραυλοι του Ιράν
Κατά την επιχείρηση «Rising Lion», οι ισραηλινές δυνάμεις προσπάθησαν να περιορίσουν την ικανότητα του Ιράν να αντιδράσει, συνεχίζοντας να καταστρέφουν εκτοξευτές και αποθέματα πυραύλων.
Αρχικά, οι Ιρανοί ηγέτες σχεδίαζαν να εκτοξεύσουν έως και χίλιους βαλλιστικούς πυραύλους, αλλά δεν κατάφεραν να εκτοξεύσουν περισσότερους από 40 σε μια μόνο επίθεση καθ’ όλη τη διάρκεια των 12 ημερών.
Το Ισραήλ φέρεται να έχει δημιουργήσει μια κρυφή βάση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο Ιράν, την οποία χρησιμοποίησε για να χτυπήσει εκτοξευτές πύραυλων κοντά στην Τεχεράνη.
Η συντονισμένη προσπάθεια του Ισραήλ να καταστρέψει τις υποδομές εκτόξευσης και τα αποθέματα του Ιράν περιορίζει την ικανότητά του να αντιδρά άμεσα και μακροπρόθεσμα.
43 πυραυλικές επιθέσεις από το Ιράν
Ο ισραηλινός στρατός εκτιμά ότι το Ιράν εκτόξευσε περίπου 500-550 βαλλιστικούς πυραύλους και πάνω από 1.000 drones, αντιστοιχώντας σε 43 κύματα ιρανικών επιθέσεων.
Η μεγαλύτερη ιρανική επίθεση περιλάμβανε περίπου 40 πυραύλους, ενώ η μικρότερη έναν. Οι πρόσφατοι ιρανικοί επιθετικοί χειρισμοί είναι πολύ λιγότεροι συγκριτικά με τις επιθέσεις του Οκτωβρίου 2024, όταν το Ιράν είχε εκτοξεύσει περίπου 100 πυραυλικούς βολές ανά μπαράζ.
Η ισραηλινή αεράμυνα διατήρησε υψηλό ποσοστό αναχαίτισης, έχοντας αναχαιτίσει το 89% των βαλλιστικών πυραύλων που εκτοξεύθηκαν κατά του Ισραήλ από τις 13 Ιουνίου.
Η προτεραιότητα της ισραηλινής αεράμυνας είναι η προστασία των κατοικημένων περιοχών και η αποτροπή πυραυλικών επιθέσεων σε στρατηγικούς στόχους.
Ακόμα, αρκετοί ιρανικοί βαλλιστικοί πύραυλοι έπληξαν κατοικημένες περιοχές, γεγονός που υποδεικνύει την περιορισμένη ακρίβεια τους.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο προγραμματισμός των ιρανικών αποτελεσμάτων φαίνεται να είναι μια ένδειξη της περιορισμένης ασφάλειας τους. Σύμφωνα με αναλυτές, η χρήση κεφαλών διασποράς ενισχύει την πιθανότητα της αποτελεσματικότητας τους.
Οι πυραυλικές επιθέσεις περιελάμβαναν πολλά μοντέλα, όπως οι Ghadr, Emad, Kheybar Shekan και Haj Qassem και οι πιο εξελιγμένες τεχνολογίες χρησιμοποιήθηκαν στις επιθέσεις της 18ης Ιουνίου.
Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης ανακοίνωσε νέες τακτικές και τη χρήση προηγμένων κεφαλών για να διαπεράσει τις αεράμυνες.
