Πριν από τέσσερα χρόνια, αρχαιολόγοι της Βαυαρικής Υπηρεσίας Διαφύλαξης Μνημείων (BLfD) ανακάλυψαν στην περιοχή Mattsies της νότιας Γερμανίας τον τάφο ενός παιδιού.
Στον τάφο βρέθηκε το σώμα ενός αγοριού που είχε ταφεί πριν από περισσότερα από 1.350 χρόνια, μέσα σε έναν εξαιρετικά καλά διατηρημένο λίθινο ταφικό θάλαμο.
Ο τάφος αποσπάστηκε ολόκληρος και μεταφέρθηκε για μελέτη μέσω μιας πρωτοποριακής τεχνικής: οι αρχαιολόγοι τον πάγωσαν, διασφαλίζοντας έτσι την ακεραιότητα των ευρημάτων, ώστε να μελετηθούν μετέπειτα στο εργαστήριο.
Με την ολοκλήρωση της έρευνας, οι ειδικοί κατάφεραν να ανασυνθέσουν με εντυπωσιακή λεπτομέρεια τη ζωή, τον θάνατο και την ταφική τελετή του παιδιού, το οποίο ο Τύπος αποκάλεσε «Πρίγκιπα του Πάγου» (Eisprinz), λόγω της μεθόδου συντήρησής του.
Ανακάλυψη ενός σημαντικού τάφου
Σύμφωνα με τα ευρήματα, το αγόρι έζησε περίπου από το 670 έως το 680 μ.Χ. και ήταν μέλος μιας υψηλής κοινωνικής τάξης στην περιοχή του Allgäu, όπως μαρτυρούν τα αντικείμενα που βρέθηκαν στον τάφο του.
Ο ταφικός θάλαμος ήταν κατασκευασμένος από πέτρα και σφραγισμένος με ασβεστοκονίαμα—μια σπάνια τεχνική για εκείνη την εποχή—βρίσκεται μέσα σε μια περιοχή που κάποτε στέγαζε ρωμαϊκή έπαυλη, η οποία αργότερα ανακαινίστηκε για να λειτουργήσει ως χώρος λατρείας και μνημόνευσης του παιδιού.
Η αρχιτεκτονική ποιότητα και τα υλικά δείχνουν ότι η οικογένειά του ήθελε να τον τιμήσει με έναν ιδιαίτερο τρόπο, όπως δήλωσε ο Mathias Pfeil, γενικός διευθυντής της υπηρεσίας διαφύλαξης μνημείων.
Γενετική ανάλυση
Η ανάλυση του DNA έδειξε ότι το αγόρι είχε γαλάζια μάτια και ξανθά μαλλιά και πιθανόν γεννήθηκε στην περιοχή όπου ταφτήκε.
Η εκτίμηση της ηλικίας μέσω της εξέτασης των δοντιών αποκάλυψε ότι το αγόρι απεβίωσε σε ηλικία περίπου ενάμιση έτους, πιθανώς λόγω μίας μη θεραπευμένης λοίμωξης στο αυτί.
Λεπτομέρειες ντυσίματος
Το σώμα του παιδιού είχε τοποθετηθεί πάνω σε δέρμα ζώου και φορούσε ένδυση από δερμάτινα παπούτσια, παντελόνι και ένα μακρύχονδρο χιτώνα, διακοσμημένο με λεπτές μεταξωτές λωρίδες.
Αυτή η λεπτομέρεια είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς το μετάξι—υλικό που εισάγονταν στην Ευρώπη αποκλειστικά μέσω της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας—ήταν πολυτελές και προοριζόταν για την ελίτ.
Ανακαλύψεις από τα κτερίσματα
Το αγόρι φορούσε ασημένια βραχιόλια στους καρπούς του και ασημένια σπιρούνια στα πόδια του, ενώ η θήκη του κοντού σπαθιού του—περισσότερο συμβολική παρά λειτουργική λόγω της ηλικίας του—ήταν διακοσμημένη με χρυσές λεπτομέρειες.
Πλάι του βρέθηκε ύφασμα με έναν σταυρό, φτιαγμένο από δύο λωρίδες χρυσού φύλλου, που μπορεί να υποδηλώνει τον πρώιμο εκχριστιανισμό της περιοχής ή έστω, την επιρροή χριστιανικών συμβόλων στις ανώτερες τάξεις.
Στην άκρη του θαλάμου ανακάλυψαν επίσης ένα σύνολο αντικειμένων, τοποθετημένα πάνω σε ένα υφαντό χαλάκι, όπως ένα χάλκινο κύπελλο, μια χτένα, ένα ξύλινο δοχείο, μια κυκλική σφαίρα με αργυρές λεπτομέρειες, καθώς και υπολείμματα ξηρών καρπών και αποξηραμένων φρούτων, όπως φουντούκια, μήλα και ένα αχλάδι.
Αρχικά, οι επιστήμονες πίστευαν ότι τα οστά ζώων προέρχονταν από σκύλο, αλλά αργότερα ανάλυση επιβεβαίωσε ότι ανήκαν σε μικρό γουρούνι, το οποίο πιθανώς προσφέρθηκε ως τροφή.
Λειτουργία των ταφικών αντικειμένων
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αντικείμενα αυτά ήταν μέρος ενός ταφικού συμποσιακού τελετουργικού:
Η χτένα χρησίμευε για την περιποίηση, το χάλκινο κύπελλο για το πλύσιμο των χεριών, ενώ τα ξύλινα μαγειρικά σκεύη και οι κούπες με ασημένιες λεπτομέρειες χρησιμοποιούνταν στα τελετουργικά γεύματα. Τα ευρήματα στο τάφο υποδηλώνουν κύρος και πολιτιστικές συνδέσεις που ξεπερνούσαν τα τοπικά όρια, σημειώνει ο Pfeil.
Ο χώρος που στέγαζε τον τάφο είχε υποστεί τουλάχιστον δύο αναδιαμορφώσεις μετά την ταφή, διατηρώντας έναν χώρο που λειτουργούσε ως λατρευτικός και επετειακός για πολλές δεκαετίες—ίσως και για γενιές.
Το παιδί δεν θάφτηκε απλώς με μεγαλοπρέπεια, αλλά η μνήμη του τιμήθηκε με ιδιαίτερη φροντίδα, σύμφωνα με τον διευθυντή της BLfD. Η ονομασία «Παγωμένος Πρίγκηπας» προήλθε από τη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε για την αποκάλυψη του τάφου.
Το 2011, η ομάδα της υπηρεσίας διαφύλαξης μνημείων πάγωσε τα περιεχόμενα του ταφικού θαλάμου αμέσως, χρησιμοποιώντας ένα τμήμα πάγου για να διασφαλιστεί η άθικτη εξαγωγή και μεταφορά τους στα εργαστήρια της Βαμβέργης.
Αυτή η τεχνική αναπτύχθηκε ειδικά για τον συγκεκριμένο χώρο και έχει αποδειχθεί ανεκτίμητο εργαλείο για την αρχαιολογία, επιτρέποντας τη διατήρηση οργανικών υλικών που διαφορετικά θα χαθούν.
