Καθώς η Ευρώπη ασκεί αυξανόμενη πίεση στη Ρωσία ζητώντας άμεση και άνευ όρων κατάπαυση πυρός στην Ουκρανία, εν όψει πιθανής συνάντησης κορυφής στην Τουρκία, η διπλωματική κατάσταση είναι τεταμένη. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προειδοποιούν ότι αν το Κρεμλίνο δεν ανταποκριθεί στην πρόταση, θα ακολουθήσει νέο κύμα κυρώσεων. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις έδειξαν ότι ο χρόνος πιέζει μόνο ορισμένους: ο Ντόναλντ Τραμπ, με μία μόνο δήλωση, διατάραξε τη φαινομενική διατλαντική ενότητα, δείχνοντας για άλλη μια φορά την απ reluctice να συγκρουστεί με τη Μόσχα.
Παρουσιάζοντας μια πρόταση για άνευ όρων κατάπαυση του πυρός διάρκειας 30 ημερών, η Ευρώπη επιχείρησε να δημιουργήσει ένα συντονισμένο μέτωπο πίεσης προς τη Ρωσία. Η προειδοποίηση ήταν ξεκάθαρη: αν η Ρωσία δεν αλλάξει στάση μέχρι τα μεσάνυχτα της Δευτέρας, θα επιβληθεί νέο πακέτο κυρώσεων.
Ωστόσο, η φαινομενική ενότητα αποδείχθηκε εύθραυστη, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να ακολουθήσει διαφορετική στρατηγική από τους Ευρωπαίους συμμάχους της Ουκρανίας.
Η αντίδραση της Ρωσίας σε αυτή την πίεση από την Ευρώπη ήταν έντονα αρνητική, καθώς ο Βλαντίμιρ Πούτιν πρότεινε άμεσες διαπραγματεύσεις με το Κίεβο χωρίς την προϋπόθεση εκεχειρίας. Στο επίκεντρο των εξελίξεων βρίσκεται η ημερομηνία της Πέμπτης 15 Μαΐου, όταν αναμένεται πιθανή συνάντηση ηγετών στην Τουρκία.
Ευρωπαϊκό τελεσίγραφο προς τη Ρωσία
Εντείνοντας τις πιέσεις τους, οι Ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσαν τη Ρωσία να αποδεχθεί μια άνευ όρων κατάπαυση πυρός 30 ημερών, προειδοποιώντας για άμεσες κυρώσεις σε περίπτωση άρνησης.
«Ο χρόνος μετρά αντίστροφα – έχουμε ακόμα 12 ώρες μέχρι το τέλος αυτής της ημέρας», δήλωσε ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης σε συνέντευξη τύπου. «Αν η εκεχειρία δεν τεθεί σε εφαρμογή μέχρι τότε, θα αρχίσουμε τις διαδικασίες για την επιβολή κυρώσεων», πρόσθεσε.
Ταυτόχρονα, σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο, οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Πολωνίας και Βρετανίας, μαζί με εκπρόσωπο της ΕΕ, εξέφρασαν τη στήριξή τους προς το Κίεβο.
«Εξετάσαμε πώς να ενισχύσουμε περαιτέρω τις ευρωπαϊκές προσπάθειες για την υποστήριξη της Ουκρανίας στην αμυντική της προσπάθεια κατά της ρωσικής επιθετικότητας», αναφέρει η κοινή δήλωση της ομάδας. «Η Ουκρανία πρέπει να είναι σίγουρη για την ικανότητά της να αντισταθεί με επιτυχία στην ρωσική επιθετικότητα με τη δική μας υποστήριξη».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Ντέιβιντ Λάμι, κάλεσε τη Ρωσία να επιδείξει ευελιξία. «Είναι καιρός για τον Βλαντίμιρ Πούτιν να λάβει σοβαρά υπόψη την ειρήνη στην Ευρώπη και να προχωρήσει σε συνομιλίες», δήλωσε στο Λονδίνο.
Το Κρεμλίνο ωστόσο απέρριψε το ευρωπαϊκό «τελεσίγραφο», δηλώνοντας δια στόματος του εκπροσώπου του, Ντμίτρι Πεσκόφ: «Η γλώσσα των τελεσιγράφων είναι απαράδεκτη για τη Ρωσία».
Κορυφαίες επαφές στην Τουρκία
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν απέρριψε την πρόταση για άνευ όρων κατάπαυση πυρός 30 ημερών και πρότεινε την επανέναρξη απευθείας διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία στην Τουρκία.
Μετά την πρόταση Πούτιν, ο Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε την Ουκρανία να συμφωνήσει άμεσα: «Πρέπει να το αποδεχθούν γρήγορα», δήλωσε μέσω κοινωνικών δικτύων το Σάββατο.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι απηύθυνε ανοιχτή πρόσκληση για συνάντηση στην Τουρκία: «Θα είμαι στην Τουρκία την Πέμπτη, 15 Μαΐου. Ελπίζω ότι ο Πούτιν θα έρθει επίσης», είπε.
Ο εκπρόσωπος Πεσκόφ αρνήθηκε να σχολιάσει την πρόσκληση Ζελένσκι για συνάντηση στην Τουρκία.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, σε ερωτήσεις δημοσιογράφων στον Λευκό Οίκο, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να παραστεί και ο ίδιος στην Τουρκία: «Σκέφτομαι να πάω αν πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει αποτέλεσμα», ανέφερε.
«Μην υποτιμάτε τη συνάντηση της Πέμπτης στην Τουρκία. Ο πρόεδρος Ερντογάν είναι εξαιρετικός οικοδεσπότης και συνεργαζόμαστε μαζί του και για ζητήματα της Συρίας», επεσήμανε.
Αν και το πρόγραμμά του Τραμπ περιλάμβανε επίσκεψη στη Μέση Ανατολή την ίδια ημέρα, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο τροποποίησης του προγράμματος, εάν κρίνει ότι θα υπάρξει αποτέλεσμα: «Δεν ξέρω πού θα είμαι εκείνη τη στιγμή, αλλά αν πιστεύω ότι χρειάζεται να πετάξω στην Τουρκία, θα το κάνω», είπε.
Ο Ζελένσκι καλωσόρισε την πιθανότητα παρουσίας του Τραμπ στη συνάντηση: «Θα εκτιμούσαμε αν ο πρόεδρος Τραμπ μπορούσε να είναι μαζί μας στην Τουρκία. Είναι πολύ καλή ιδέα».
Just heard President Trump’s statement. Very important words.
I supported @POTUS‘s idea of a full and unconditional ceasefire — long enough to provide a foundation for diplomacy. We want it, and we are ready to support it.— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) May 12, 2025
«Μπορούμε να κάνουμε πολλά», πρόσθεσε.
Προσωρινή ενότητα, γρήγορη κατάρρευση
Η φαινομενική ενότητα μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαίων συμμάχων σχετικά με την Ουκρανία κράτησε μόλις 30 ώρες, σύμφωνα με ανάλυση του CNN.
Η δυναμική κατέρρευσε όταν ο Πούτιν αποφάσισε να αντισταθεί στις αυξανόμενες πιέσεις από τους Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι είχαν επικοινωνήσει με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ για να συμφωνήσουν στην πρόταση για «άνευ όρων» κατάπαυση πυρός.
Αντί να σχολιάσει το αίτημα για κατάπαυση πυρός, ο Πούτιν πρότεινε -χωρίς να παρουσιάσει κάτι καινούριο- την επανέναρξη διαπραγματεύσεων στην Κωνσταντινούπολη, σε τέσσερις ημέρες.
Ο Τραμπ, που μέχρι τότε είχε κρατήσει σιγή, συμφώνησε με το Κρεμλίνο, φέρνοντας τον Ζελένσκι σε δύσκολη θέση, καθώς η μοναδική του στρατηγική ήταν πια προσωπική στήριξη στον Τραμπ και αντίσταση απέναντι στον Πούτιν.
Έτσι, ο Αμερικανός Πρόεδρος αντί να υποστηρίξει την ευρωπαϊκή θέση, προτίμησε την πρόταση του Πούτιν για απευθείας διαπραγματεύσεις, χωρίς αναφορά σε κατάπαυση πυρός.
Μια πιθανή συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη εγκυμονεί κινδύνους, καθώς ο Πούτιν και ο Ζελένσκι «έχουν σαφή αντιπάθεια ο ένας προς τον άλλον», αναφέρει το CNN.
Η πιθανότητα συμμετοχής και του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος θα βρίσκεται στην Τουρκία τη ίδια ημέρα, και ίσως και του Τραμπ, μπορεί να αυξήσει τις γεωπολιτικές πιέσεις. Ωστόσο, μια τέτοια εμφανής αμερικανική παρέμβαση μπορεί να δημιουργήσει ρήξεις με άλλους συμμάχους.
Ένα χαλασμένο ρολόι
«Ο χρόνος μετρά αντίστροφα» για τη Ρωσία, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης, αλλά ο Τραμπ φαίνεται να παρεμβαίνει στους δείκτες του ρολογιού. Το σαββατοκύριακο αποκάλυψε ότι η όποια «διατλαντική ενότητα» ήταν εύθραυστη και βραχύβια.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις ίσως αναγκαστούν να εξετάσουν το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων κατά της Ρωσίας χωρίς τη στήριξη των ΗΠΑ. Διαφορετικά, οι απειλές που προήλθαν από το Κίεβο θα καταλήξουν να ακούγονται κενές.
Ο Τραμπ απέφυγε και πάλι να δυσαρεστήσει τη Μόσχα, καθιστώντας σαφές ότι προτιμά τις σχέσεις του με τον Πούτιν έναντι της ενότητας με την Ευρώπη.