Η τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του Πούτιν και του Τραμπ την Τρίτη (18/3) δεν είναι η πρώτη τους επαφή για φέτος, ωστόσο θεωρείται καθοριστική, καθώς παραμένει αβέβαιο πόσο πρόθυμη είναι η Μόσχα να αποδεχτεί το σχέδιο εκεχειρίας που έχουν συμφωνήσει οι Αμερικανοί και οι Ουκρανοί ηγέτες.
Όπως αναφέρει το BBC, αυτή η κλήση θα είναι η πρώτη γνωστή επικοινωνία μεταξύ των δύο προεδρικών ηγετών από την στιγμή που η Ουκρανία αποδέχτηκε την πρόταση ειρηνικής λύσης που προτάθηκε από τις ΗΠΑ.
Το Κρεμλίνο επιβεβαίωσε ότι γίνονται προετοιμασίες για την επικοινωνία, αλλά δεν διευκρίνισε το περιεχόμενο των συζητήσεων. Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ σκοπεύει να αναφερθεί σε θέματα όπως η “γη”, οι “μονάδες παραγωγής ενέργειας” και η “διαχείριση ορισμένων περιουσιακών στοιχείων”.
Η κατάσταση στην Ουκρανία αναμένεται να είναι ψηλά στη ατζέντα και των δύο ηγετών, ειδικά δεδομένου ότι πριν από μία εβδομάδα οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ και της Ουκρανίας συμφώνησαν για 30ήμερη εκεχειρία. Ο Πούτιν δήλωσε ότι υποστηρίζει αυτή την ιδέα, ωστόσο τόνισε ότι υπάρχουν ακόμα “λεπτομέρειες” που χρήζουν επεξεργασίας, οι οποίες θα θέλει να συζητήσει.
Τη Δευτέρα, Ευρωπαίοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για το μέλλον των συνομιλιών, κάνοντας εκκλήσεις προς τον Πούτιν να αποδείξει την υποστήριξή του για την εκεχειρία.
Ανεξάρτητα από την εκβάση της συνομιλίας, είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τις μελλοντικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στην περιοχή. Σε δημόσιες δηλώσεις του, ο Τραμπ εξέφρασε την ελπίδα του να συζητήσει την κατάσταση των Ουκρανών στρατιωτών κατά την συνομιλία του με τον Πούτιν, οι οποίοι, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι περικυκλωμένοι από ρωσικές δυνάμεις.
Ο Τραμπ επιμένει στην αισιοδοξία του ότι οι δύο πλευρές, υπο την αιγίδα των ΗΠΑ, θα καταφέρουν να φτάσουν σε μια συμφωνία εκεχειρίας και τελικά σε μια μόνιμη ειρηνική λύση.
Ρωσικές αντιρρήσεις
Η Ουκρανία έχει συμφωνήσει, αλλά η Ρωσία παραμένει διστακτική. Ο Πούτιν αναφέρθηκε στις “βάσεις” του πολέμου που πρέπει να επιλυθούν, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει ποιες είναι αυτές.
Ο Ρώσος ηγέτης εξέφρασε ανησυχίες, αναφέροντας ερωτήματα όπως: «Πώς θα αξιοποιηθούν αυτές οι 30 ημέρες; Θα εδραιωθεί η Ουκρανία; Θα υποχωρήσει; Θα εκπαιδευτούν στρατιωτικές δυνάμεις; Ή τίποτα απ’ αυτά; Ποιος θα αποφασίσει πότε πρέπει να σταματήσουν οι μάχες;». Αυτές οι πτυχές απαιτούν λεπτομερή διαχείριση από τις δύο πλευρές.
Μια κεντρική περιοχή αντιπαράθεσης είναι η δυτική Ρωσία, συγκεκριμένα η περιοχή Κουρσκ, όπου η Ουκρανία έχει προσπαθήσει να προχωρήσει στρατιωτικά. Ο Πούτιν δηλώνει ότι η Ρωσία έχει επανακαταλάβει πλήρως την περιοχή, ενώ οι Ουκρανοί παραδέχονται ότι έχουν υποστεί ζημιές, αλλά δηλώνουν έτοιμοι να παραμείνουν στις θέσεις τους.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι παρατήρησε ότι οι προϋποθέσεις που θέτει ο Πούτιν εμποδίζουν την πρόοδο στις συνομιλίες.
Μένει να δούμε αν ο Πούτιν θα συμφωνήσει στο σχέδιο. Ο ίδιος φαίνεται να ζητάει χρόνο για να επανακαταλάβει πλήρως το Κουρσκ, ενώ ο Τραμπ προτιμά μια γρήγορη συμφωνία, σύμφωνα με το BBC.
Η συμμαχία των προθύμων
Μεγάλο αγκάθι για τον Πούτιν είναι η παρουσία των νατοϊκών δυνάμεων στην Ουκρανία. Περισσότερες από 30 χώρες έχουν ενωθεί σε έναν “συνασπισμό των προθύμων” με σκοπό να βοηθήσουν την Ουκρανία, δήλωσε εκπρόσωπος του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ. Υπογράμμισε ότι η Βρετανία είναι έτοιμη να στηρίξει τη δέσμευσή της με την αποστολή στρατευμάτων και αεροσκαφών.
Ωστόσο, μόνο η Βρετανία και η Γαλλία έχουν δηλώσει ότι είναι διατεθειμένες να στείλουν στρατεύματα στο έδαφος, κάτι που δείχνει πρόοδο, αλλά οι λεπτομέρειες αυτής της συνεργασίας παραμένουν ασαφείς. Ο Βρετανός εκπρόσωπος ανέφερε πιθανές συνεισφορές, όπως η μηχανική υποστήριξη και η χρήση αεροδρομίων.
Η κατάσταση αυτής της αναπτυσσόμενης συνεργασίας ευελπιστεί να διασαφηνιστεί σε προγραμματισμένη συνάντηση των υπουργών Άμυνας στο Λονδίνο την Πέμπτη.
Από τη μεριά της, η Ρωσία είναι ξεκάθαρη ότι δεν θα αποδεχτεί την αποστολή στρατευμάτων από κανένα μέλος του ΝΑΤΟ. Ο Στάρμερ αντέτεινε ότι η Ρωσία δεν έχει το δικαίωμα να καθορίζει τη σύνθεση μιας ειρηνευτικής αποστολής.
Ένα κρίσιμο ζήτημα είναι και η πιθανή βοήθεια που θα προσφέρουν οι Ηνωμένες Πολιτείες για αυτή την κυρίως ευρωπαϊκή δύναμη.
Προς το παρόν, η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται απρόθυμη να συμμετάσχει. Ωστόσο, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του Βρετανού πρωθυπουργού, η ανάπτυξη στρατευμάτων στην Ουκρανία θα απαιτήσει τη στήριξη των ΗΠΑ, χωρίς να διευκρινίζει τον τύπο της υποστήριξης.
Παρά τις αβεβαιότητες, τις αντιφάσεις και τις απαιτήσεις γύρω από την ειρηνική λύση στην Ουκρανία, το κύριο θέμα της επικοινωνίας θα παραμείνουν οι έλεγχοι εδάφους και οι πόροι που θα διεκδικηθούν από τις δύο πλευρές.