Η Ελλάδα ανήκει στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά παράνομης χρήσης οπτικοακουστικού περιεχομένου στην Ευρώπη, με το 60% των νέων ηλικίας 16-24 να παρακολουθεί περιεχόμενο από παράνομες πηγές, σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO).
Η ετήσια οικονομική επίπτωση της οπτικοακουστικής πειρατείας στο ΑΕΠ της Ελλάδας εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 400 εκατομμύρια ευρώ, με απώλειες περίπου 5.000 θέσεων εργασίας ετησίως. Επιπλέον, οι χαμένες φορολογικές έσοδοι από τις συνδρομητικές τηλεοράσεις (ΦΠΑ, ειδικό τέλος 10%) υπολογίζονται σε έως και 59 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, ενώ οι ζημίες για την εγχώρια νόμιμη αγορά φτάνουν έως και 162 εκατομμύρια ευρώ.
Αυτά είναι τα κύρια ευρήματα μελέτης που διεξήχθη από το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) για λογαριασμό της Εταιρίας Προστασίας Οπτικοακουστικών Έργων (ΕΠΟΕ).
Η μελέτη καταδεικνύει την ύπαρξη ενός εκτενούς οικονομικού κυκλώματος, με περίπου 800.000 παράνομες συνδέσεις και ετήσιο τζίρο άνω των 190 εκατομμυρίων ευρώ.
Όπως επισημαίνεται, τα κέρδη από παράνομες υπηρεσίες μετάδοσης πειρατικού περιεχομένου είναι αφορολόγητα και ενδέχεται να χρηματοδοτούν άλλες μορφές οργανωμένου εγκλήματος, περιλαμβανομένων απάτης και διακίνησης ναρκωτικών. Πολλοί χρήστες δεν γνωρίζουν την “προέλευση” αυτών των παράνομων συνδρομών, καθώς οι περισσότερες παρέχονται από μεταπωλητές μέσω ειδικών ιστότοπων ή εφαρμογών.
Η έλλειψη ενημέρωσης και εκπαίδευσης αναδεικνύεται ως κύριος παράγοντας που συμβάλλει στην εκτεταμένη χρήση παράνομων υπηρεσιών, με αποτέλεσμα οι χρήστες να κινδυνεύουν από κακόβουλο λογισμικό και απώλειες προσωπικών δεδομένων.
Οι διασφαλίσεις που σχετίζονται με τη χρήση παράνομων τηλεοπτικών υπηρεσιών είναι ποικιλόμορφες και επηρεάζουν σοβαρά τους χρήστες. Οι συνέπειες μπορεί να είναι άμεσες ή μακροχρόνιες, με τους ιούς και το κακόβουλο λογισμικό να είναι ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους. Αυτά τα προγράμματα μπορεί να ενσωματώνονται στο λογισμικό ή στους συνδέσμους ροής των πειρατικών πλατφορμών.
Ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα της μελέτης είναι η αρνητική επίδραση του ειδικού τέλους 10% που επιβάλλεται στις ελληνικές συνδρομητικές πλατφόρμες. Αυτό το μέτρο, όπως καταδεικνύει το ΚΕΠΕ, ενισχύει την πειρατεία, καθώς αυξάνει το κόστος για τις νόμιμες υπηρεσίες, κάνοντάς τες λιγότερο ανταγωνιστικές σε σύγκριση με διεθνείς πλατφόρμες και πειρατικά πακέτα.
Η θέση της Ελλάδας στις τιμές των νόμιμων υπηρεσιών
Η μελέτη του ΚΕΠΕ αναφέρεται και στις τιμές των νόμιμων συνδρομητικών υπηρεσιών στην Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το Ισραήλ και την Τουρκία.
Για την Ελλάδα, το φθηνότερο πακέτο (ISP package) κυμαίνεται στα 13,29 ευρώ μηνιαίως (περίπου 160 ευρώ ετησίως) και το πιο ακριβό στα 36,69 ευρώ μηνιαίως (ή περίπου 440 ευρώ ετησίως). Συνολικά, η μέση τιμή όλων των διαθέσιμων συνδρομητικών είναι περίπου 118,50 ευρώ μηνιαίως ή 1.422 ευρώ ετησίως.
Συγκρίνοντας με τις ευρωπαϊκές χώρες, το Ισραήλ και την Τουρκία, οι τιμές των φθηνότερων πακέτων ανέρχονται κατά μέσο όρο σε 18,92 ευρώ, ενώ οι ακριβότερες υπηρεσίες κοστίζουν 41,27 ευρώ. Έτσι, το ΚΕΠΕ καταλήγει ότι οι νόμιμες τιμές στην Ελλάδα είναι χαμηλότερες από τις αντίστοιχες των υπολοίπων χωρών.
Προτάσεις του ΚΕΠΕ για την καταπολέμηση της πειρατείας
Στηριζόμενο στα ευρήματα της μελέτης, το ΚΕΠΕ προτείνει μια πολυδιάστατη στρατηγική για την καταπολέμηση της πειρατείας. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η ενσωμάτωσή της θεματικής στο εκπαιδευτικό σύστημα, μέσω μαθημάτων τεχνολογίας και γνωστικών πεδίων όπως οι κοινωνικές επιστήμες και τα οικονομικά. Αυτή η διεπιστημονική προσέγγιση αναμένεται να ενισχύσει την κατανόηση των νέων γύρω από τις συνέπειες της πειρατείας.
Παράλληλα, η μελέτη τονίζει την ανάγκη στοχευμένων ενημερωτικών εκστρατειών, με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την πειρατεία ως εγκληματική πράξη που επιφέρει σοβαρές ποινικές κυρώσεις, σύμφωνα με έναν πρόσφατο νόμο.
Καθοριστική είναι η έκδοση της απαραίτητης Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ), η οποία θα επιτρέψει την επιβολή προστίμων και στους χρήστες.
