Σε νέα δημοσίευση στην επιθεώρηση «Global Change Biology», ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι πάνω από το 20% των ωκεανών του πλανήτη, που καλύπτουν το 70% της επιφάνειάς του, έχει υποστεί το φαινόμενο του σκοταδισμού τα τελευταία 20 χρόνια.
Αυτό το φαινόμενο προκαλείται από αλλαγές στις οπτικές ιδιότητες του ωκεανού, που έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του βάθους των ευφωτικών ζωνών — των επιφανειακών στρωμάτων που δέχονται ηλιοφάνεια και φως από τη Σελήνη. Στις ευφωτικές ζώνες ζει το 90% της θαλάσσιας ζωής.
Οι συνέπειες της περιορισμένης πρόσβασης σε αυτές τις ζώνες μπορεί να είναι ανησυχητικές για τα θαλάσσια οικοσυστήματα και, κατά δεύτερο λόγο, για τους ανθρώπους.
«Εάν οι ευφωτικές ζώνες μειωθούν κατά περίπου 50 μέτρα σε μεγάλες εκτάσεις του ωκεανού, τα είδη που εξαρτώνται από το φως θα αναγκαστούν να πλησιάσουν την επιφάνεια, όπου θα ανταγωνίζονται για τροφή και άλλους ζωτικούς πόρους. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε θεμελιώδεις αλλαγές στο θαλάσσιο οικοσύστημα», δηλώνει ο Τιμ Σμιθ, επικεφαλής του τμήματος επιστήμης θαλάσσιας βιογεωχημείας και παρατήρησης στο Θαλάσσιο Εργαστήριο του Πλίμουθ.
Η αλλαγή αυτή μπορεί επίσης να επηρεάσει τη διαθεσιμότητα μικρότερων θηραμάτων, όπως γαρίδες και πελαγικά ψάρια. Επιπλέον, θα μπορούσε να οδηγήσει αρπακτικά σε περιοχές κοντά στις ακτές, με αποτέλεσμα αυξημένη επαφή με τους κολυμβητές. Αυτό ήδη συμβαίνει λόγω της κλιματικής αλλαγής, καθώς μεγάλοι θηρευτές όπως οι καρχαρίες ακολουθούν κοπάδια ψαριών κοντά στις ακτές. Ωστόσο, οι ακριβείς συνέπειες αυτών των αλλαγών παραμένουν «μη τελείως σαφείς» σύμφωνα με τους ερευνητές.
Τα ευρήματα
Μέσω δορυφορικών δεδομένων του Ocean Color Web της NASA, οι ερευνητές μπορούσαν να εξετάσουν τις επιφανειακές αλλαγές στους ωκεανούς. Ανέπτυξαν αλγόριθμο που μετρά το φως στο θαλασσινό νερό, επιτρέποντας τη μέτρηση του βάθους των ευφωτικών ζωνών σε κάθε περιοχή. Έκαναν επίσης χρήση μοντέλων για να παρακολουθήσουν τις αλλαγές τη διάρκεια της ημέρας και τις νύχτες, διαπιστώνοντας ότι οι νυχτερινές αλλαγές ήταν μικρές σε σύγκριση με εκείνες της ημέρας.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι άνω του 9% του ωκεανού έχει υποστεί μείωση των φωτισμένων ζωνών κατά περισσότερα από 50 μέτρα, ενώ σχεδόν το 3% έχει δει μείωση άνω των 100 μέτρων.
Οι αλλαγές στις ευφωτικές ζώνες κοντά στις ακτές αποδίδονται σε διάφορους παράγοντες, περιλαμβανομένων των θρεπτικών ουσιών που εισέρχονται στο νερό λόγω αυξημένης βροχόπτωσης και γεωργικής απορροής. Η κλιματική αλλαγή επιφέρει επίσης πιο έντονες βροχοπτώσεις. Στον ανοιχτό ωκεανό, επιβλαβείς ανθοφορίες φυκιών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή ενδέχεται να μπλοκάρουν το φως.
Οι πιο έντονες αλλαγές παρατηρήθηκαν γύρω από τους πόλους και την κορυφή του Ρεύματος του Κόλπου κοντά στη Φλόριντα, όπου τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί πολλές επιβλαβείς ανθοφορίες. Μια ρεκόρ ανθοφορία κατευθύνεται στη Νότια Φλόριντα αυτό το καλοκαίρι.
Αλλαγές στο βάθος της φωτικής ζώνης στον ανοιχτό ωκεανό έχουν παρατηρηθεί επίσης κοντά στην κορυφή του Ρεύματος του Κόλπου και γύρω από τις Αρκτικές και Ανταρκτικές περιοχές, που βιώνουν σημαντικές μετατοπίσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Το φαινόμενο του σκοταδισμού έχει εγερθεί και στη Βαλτική Θάλασσα, τη βόρεια Ευρώπη, όπου η βροχόπτωση προσθέτει ιζήματα και θρεπτικά συστατικά στο νερό, διευκολύνοντας την ανάπτυξη φυτοπλαγκτού. Το φυτοπλαγκτόν, μικροσκοπικά θαλάσσια φυτά, είναι η βάση πολλών τροφικών αλυσίδων.
«Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι η επιφάνεια του ωκεανού έχει αλλάξει χρώμα τα τελευταία 20 χρόνια, πιθανόν λόγω αλλαγών στις κοινότητες των πλαγκτών. Τα ευρήματά μας παρέχουν αποδείξεις ότι αυτές οι αλλαγές οδηγούν σε εκτεταμένο σκοτάδι, που μειώνει την επιφάνεια του ωκεανού διαθέσιμη για τα ζώα που εξαρτώνται από το ηλιακό και το φεγγίτη φως για την επιβίωση και αναπαραγωγή τους», τόνισε ο Δρ. Σμιθ.
«Εξαρτόμαστε και από τους ωκεανούς και τις φωτισμένες τους ζώνες για τον αέρα που αναπνέουμε, τα ψάρια που τρώμε, τη δυνατότητά μας να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή, καθώς και για τη γενική υγεία του πλανήτη. Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, τα ευρήματά μας είναι πράγματι ανησυχητικά», προσέθεσε.
Naftemporiki.gr
