Οι τρεις νίκες του Ερντογάν

Η προηγούμενη εβδομάδα υπήρξε σημαντική για τις γεωπολιτικές εξελίξεις σε διάφορα μέτωπα, κυρίως για την έναρξη απευθείας διαπραγματεύσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Αυτές οι εξελίξεις ενίσχυσαν την Τουρκία υπό την ηγεσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Τούρκος πρόεδρος έχει αναφέρει «η γεωγραφία καθορίζει το πεπρωμένο», όπως σημειώνει ανάλυση του Atlantic Council. Ο Ερντογάν πέτυχε την περασμένη εβδομάδα τρεις γεωπολιτικές νίκες που αναδεικνύουν το στρατηγικό πλεονέκτημα της Τουρκίας σε μέγεθος, στρατιωτική δύναμη και, κυρίως, γεωγραφική θέση, προσφέροντας του σημαντική επιρροή.

Εντυπωσιακό είναι ότι ο Τούρκος ηγέτης κατάφερε να επιτύχει αυτές τις νίκες παρά τις εσωτερικές προκλήσεις που προκάλεσε το κύμα διαμαρτυρίας λόγω της σύλληψης του δημάρχου Κωνσταντινούπολης και βασικού πολιτικού αντιπάλου του, Εκρέμ Ιμάμογλου.

Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Ερντογάν αξιοποιεί αυτά τα διεθνή θέματα για να ενισχύσει τη θέση του στο εσωτερικό μέτωπο, όπως παρατηρεί ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Atlantic Council, Frederick Kempe, που υπογράφει την ανάλυση.

Οι τρεις νίκες του Ερντογάν

• Η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να άρει τις κυρώσεις στη Συρία. Η Τουρκία διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στην ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος κυβερνούσε τη χώρα από το 2000. Έτσι, δεν προκαλεί εντύπωση που ο Τραμπ συζήτησε με τον Ερντογάν κατά την επικοινωνία του με τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και τον πρόεδρο της Συρίας, Αχμέντ αλ-Σαράα.
• Η ανακοίνωση της απόφασης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) να διαλυθεί και να σταματήσει τις ένοπλες ενέργειες στο πλαίσιο μιας νέας ειρηνευτικής πρωτοβουλίας με την Τουρκία. Παρόλο που υπάρχει περιθώριο για διάσπαση σε μικρότερες ομάδες που ενδεχομένως να αναλάβουν επιθέσεις, η τρέχουσα εξέλιξη εκλαμβάνεται ως θετική για την ασφάλεια της χώρας.
• Η διεξαγωγή άμεσων ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων αξιωματούχων στην Κωνσταντινούπολη, με συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο από συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στην Αττάλεια. Παρά την απουσία του Ρώσου προεδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, οι συνομιλίες ανέδειξαν την ικανότητα του Ερντογάν να διαχειρίζεται σχέσεις με τη Μόσχα και το Κίεβο, παρά την υποστήριξη που προσφέρει στην Ουκρανία με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Η Δύση κάποτε θεωρούσε τον Ερντογάν έναν λαϊκιστή και αυταρχικό ηγέτη με περιορισμένη αντίληψη για την οικονομία και γεωπολιτικές φιλοδοξίες. Ωστόσο, τα λόγια του περί «Τουρκίας που είναι μεγαλύτερη από την Τουρκία» και της «γεωγραφίας της καρδιάς μας» φαίνονται πιο ρεαλιστικά σήμερα, εκτιμά ο Kempe.

Επισημαίνεται, πάντως, ότι καμία από αυτές τις νίκες δεν είναι μόνιμη. Υπάρχουν επιπλέον θέματα που χρήζουν προσοχής, όπως η δυνατότητα του Ερντογάν να διαχειριστεί τις σχέσεις με το Ισραήλ, δεδομένων των ανησυχιών για την τουρκική στρατιωτική παρουσία στη Συρία.

Παρόλα αυτά, όλα αυτά δείχνουν ότι ο Ερντογάν συνεχίζει να επικεντρώνεται στην προστασία της κληρονομιάς και της διακυβέρνησής του μετά από τόσα χρόνια στην εξουσία. «Σήμερα, ο Ερντογάν και η Τουρκία έχουν αναδειχθεί ως σημαντικοί παίκτες σε πολλές περιοχές, από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι το Λεβάντε και από την Κεντρική Ασία έως την Ευρώπη, όπου ο τουρκικός στρατός παίζει κρίσιμο ρόλο για την ασφάλεια της Ουκρανίας και της Ευρώπης», καταλήγει.