Ένα ταπεινό οικόσημο, γεμάτο συμβολισμούς, συνόδευε τον Πάπα Φραγκίσκο καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του, από το 2013 έως την κοίμησή του σήμερα, σε ηλικία 88 ετών. Στο κέντρο του, η φράση «Miserando atque eligendo» (Δια του ελέους και της εκλογής), αποτύπωνε απλά και καθαρά την ποιμαντική του προσέγγιση: έλεος, απλότητα και θεϊκή πρόνοια.
Το οικόσημο του Αργεντινού Πάπα, του πρώτου από τη Λατινική Αμερική, δεν ήταν απλώς μια διακοσμητική λεπτομέρεια. Αντεδρούσε στην προσωπική και πνευματική του πορεία. Περιλάμβανε το έμβλημα των Ιησουιτών, το μονογράφημα IHS, που αναφέρεται στο όνομα του Ιησού στα ελληνικά και προέρχεται από την παράδοση του Τάγματος του Ιησού, στο οποίο ανήκε ο ίδιος. Συνοδευόταν από ένα αστέρι, σύμβολο της Παναγίας, και το άνθος νάρδου, που συνδέεται με τον Άγιο Ιωσήφ, τον ταπεινό προστάτη της Παγκόσμιας Εκκλησίας.
Το οικόσημο κοσμούσε ακόμη και το απλό αυτοκίνητο με το οποίο περιόδευε – μία χαρακτηριστική επιλογή για έναν Πάπα που απέρριψε τις τιμές, επιλέγοντας τον ρόλο του «ποιμένα ανάμεσα στους ανθρώπους».
Ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, το κοσμικό του όνομα, γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες από Ιταλούς μετανάστες. Πριν αφιερωθεί στην ιεροσύνη, σπούδασε χημεία, ενώ στα νεανικά του χρόνια είχε μία συναισθηματική σχέση που δεν προχώρησε. Στα 21 του χρόνια, αντιμετώπισε σοβαρό πρόβλημα υγείας, χάνοντας μέρος του δεξιού του πνεύμονα. Αυτή η εμπειρία, όπως είχε δηλώσει, τον προσέφερε μια βαθύτερη κατανόηση της ανθρώπινης αδυναμίας και της ανάγκης για πίστη.
Η εκλογή του στον παπικό θρόνο, στις 13 Μαρτίου 2013, πραγματοποιήθηκε κατά την πέμπτη ψηφοφορία, λίγο μετά την ιστορική παραίτηση του Βενέδικτου ΙΣΤ΄. Οι σχέσεις των δύο ανδρών παρέμειναν ισχυρές, με τον Φραγκίσκο να τιμά συχνά τον προκάτοχό του.
Κατά τη διάρκεια της 12ετούς θητείας του, ο Πάπας Φραγκίσκος υιοθέτησε έναν προσιτό και ποιμαντικό τόνο, δίνοντας προτεραιότητα στους περιθωριοποιημένους, τους φτωχούς, τους αρρώστους και τους φυλακισμένους. Πίστευε σε μια Εκκλησία ανοιχτή και ζωντανή, βασισμένη στην αδελφοσύνη – απομακρυσμένη από την έπαρση και κοντά στον άνθρωπο.
Σήμερα, η παγκόσμια Καθολική κοινότητα αποχαιρετά έναν Πάπα που άλλαξε το ύφος του Παπισμού χωρίς να μεταβάλει την ουσία του. Και το οικόσημό του, με τα ελληνικά και ιησουιτικά του στοιχεία, παραμένει μια σιωπηλή υπενθύμιση της ταυτότητας και του μηνύματος του: ελεημένος και εκλεκτός.
