Η στρατιωτική ενέργεια του Ισραήλ κατά του Ιράν το πρωί της Παρασκευής προκάλεσε έντονες αναταράξεις στις διεθνείς αγορές, με τις μετοχές να βυθίζονται, τις τιμές του πετρελαίου να εκτοξεύονται, και το επενδυτικό κλίμα να επιστρέφει σε κατάσταση ανησυχίας.
Οι εικόνες καταστροφής από την Τεχεράνη, η επιβεβαίωση του θανάτου ανώτερων Ιρανών αξιωματούχων, καθώς και οι επιθέσεις με πυραύλους και drones, ενίσχυσαν τις ανησυχίες για μια ευρύτερη σύρραξη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, οδηγώντας σε φόβους για μια νέα ενεργειακή κρίση.
Απότομη πτώση στις χρηματιστηριακές αγορές
Οι κύριοι χρηματιστηριακοί δείκτες στην Ευρώπη καταγράφουν σημαντικές πτώσεις. Τα futures του S&P 500 και του Nasdaq σημειώνουν πτώση έως και 1,6% και 1,7%, αντίστοιχα. Στην Ασία, ο δείκτης Nikkei έχει υποχωρήσει άνω του 1%, όπως και οι αγορές στη Σεούλ και το Χονγκ Κόνγκ.
Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι συνθήκες για διόρθωση ήταν ήδη ώριμες, καθώς το παγκόσμιο ράλι από τον Απρίλιο είχε ωθήσει τους δείκτες σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Τώρα, η ισραηλινή επίθεση και οι προσδοκίες για σφοδρές αντιδράσεις πυροδοτούν μαζικές αποσύρσεις κεφαλαίων: «Φαίνεται ότι αυτό ήταν το γεγονός που θα έσπαγε την ανοδική τάση».
Εκτόξευση τιμών πετρελαίου – Ο χρυσός πλησιάζει τα ιστορικά του ρεκόρ
Η αντίδραση στις αγορές ενέργειας ήταν άμεση και δραματική. Οι τιμές του Brent αυξήθηκαν κατά 14%, ξεπερνώντας τα 75 δολάρια το βαρέλι, ενώ το αμερικανικό ελαφρύ αργό (WTI) ανέβηκε πάνω από τα $73,50. Αυτή η αύξηση αποτυπώνει τους φόβους ότι μια ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μπορεί να πλήξει τη ροή πετρελαίου μέσω των Στενών του Ορμούζ και να ανατρέψει την παγκόσμια ισορροπία προσφοράς και ζήτησης.
Την ίδια στιγμή, ο χρυσός άγγιξε τα $3.444 ανά ουγγιά, κοντά στο ιστορικό υψηλό των $3.500. Η στροφή σε ασφαλή καταφύγια ενισχύθηκε και από τη μαζική αγορά αμερικανικών κρατικών ομολόγων, με την απόδοση του 10ετούς να πέφτει στο 4,31%, σε χαμηλό μηνός.
Επίθεση στην Τεχεράνη – Νεκρός ο Σαλάμι, αντίποινα με drones
Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι η επιχείρηση ήταν προληπτική ενέργεια κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων, των εργοστασίων πυραύλων, και των στρατιωτικών διοικητών του Ιράν, προκειμένου να αποτρέψει την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Η Τεχεράνη επιβεβαίωσε τον θάνατο του διοικητή των Φρουρών της Επανάστασης, Χοσεΐν Σαλάμι, καθώς και έξι πυρηνικών επιστημόνων, μεταξύ των οποίων και ο Φερεϊντούν Αμπασί-Νταβανί.
Ως ανταπόδοση, το Ιράν εκτόξευσε περίπου 100 drones προς ισραηλινό έδαφος. Οι Ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις είναι σε κατάσταση συναγερμού, ενώ η διεθνής κοινότητα εκφράζει ανησυχίες για περαιτέρω κλιμάκωση.
Γεωπολιτικός κίνδυνος και αυξημένη μεταβλητότητα
Αναλυτές, όπως η Charu Chanana από την Saxo Bank και ο Matt Simpson από την City Index, επισημαίνουν ότι η αβεβαιότητα θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα: «Η μεταβλητότητα δεν θα υποχωρήσει σύντομα. Αντιθέτως, κάθε νέος επιθετικός χειρισμός ή ακόμα και απειλή θα επιδεινώνει τη διάθεση των επενδυτών».
Στον νομισματικό τομέα, οι επενδυτές στράφηκαν στο δολάριο (+0,6%), στο ελβετικό φράγκο και στα ομόλογα, ενώ το ευρώ και η στερλίνα σημείωσαν πτώση καθώς οι αγορές επανατιμούν τον γεωπολιτικό κίνδυνο στην Ευρώπη.
Αναμένονται συνομιλίες, εκ των οποίων η ισραηλινή επίθεση έρχεται μόλις λίγες ημέρες πριν από νέο κύκλο διαπραγματεύσεων ΗΠΑ–Ιράν στο Ομάν σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Ο Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε την ισραηλινή ενέργεια «μονομερή» και επανέλαβε ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν καμία εμπλοκή, παρόλο που ενημερώθηκε γι’ αυτήν.
Η σύμπτωση των διπλωματικών προσπαθειών και της ξαφνικής στρατιωτικής έντασης δημιουργεί μια εκρηκτική κατάσταση, που ήδη επηρεάζει τις παγκόσμιες αγορές.
