Η κυβέρνηση του Σι Τζινπίνγκ σχεδιάζει μια νέα εκδοχή της στρατηγικής της κατεύθυνσης για την αύξηση της παραγωγής τεχνολογικών προϊόντων υψηλής αξίας, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες από το Bloomberg.
Ο Σι δηλώνει με αυτόν τον τρόπο την πρόθεσή του να διατηρήσει αυστηρό έλεγχο στη βιομηχανία, τη στιγμή που ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προσπαθεί να φέρει περισσότερες βιομηχανίες πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πηγές που γνωρίζουν καλά την κατάσταση αναφέρουν ότι οι αξιωματούχοι εργάζονται σε ένα νέο σχέδιο, το οποίο αποτελεί μελλοντική εξέλιξη της εμβληματικής εκστρατείας «Made in China 2025», ζητώντας να παραμείνουν ανώνυμοι, καθώς οι συζητήσεις είναι εμπιστευτικές.
Το σχέδιο της επόμενης δεκαετίας, θα επικεντρωθεί σε τεχνολογίες όπως ο εξοπλισμός κατασκευής μικροτσίπ. Μια πηγή προσθέτει ότι το νέο πρόγραμμα ενδέχεται να μην έχει την ίδια ονομασία, προκειμένου να αποφευχθεί η κριτική από τις δυτικές χώρες.
Το εργοστάσιο της Nio στην Ανχούι
Σχετικά με το επόμενο Πενταετές Πλάνο του Πεκίνου (2026–2030), οι σχεδιαστές επιδιώκουν να διατηρήσουν το μερίδιο της μεταποίησης στο ΑΕΠ σταθερό μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Αυτό υπογραμμίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κινεζική οικονομία στην αναδιάρθρωση της, σύμφωνα με άλλη πηγή.
Στις διαβουλεύσεις, έχει συζητηθεί το ενδεχόμενο να συμπεριληφθεί συγκεκριμένος αριθμητικός στόχος για την κατανάλωση ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ωστόσο, οι αρχές τείνουν να αποφεύγουν κάτι τέτοιο, λόγω των περιορισμένων εργαλείων που διαθέτουν για την ενίσχυση της κατανάλωσης από τα νοικοκυριά, καταλήγοντας να μην δεσμεύονται σε συγκεκριμένες αριθμητικές στόχους.
Το περιεχόμενο των σχεδίων είναι ακόμη υπό διαμόρφωση και ενδέχεται να υποστεί σημαντικές αλλαγές προτού δημοσιευθεί. Αναμένεται ότι το Πενταετές Πλάνο θα παρουσιαστεί στο επόμενο ετήσιο νομοθετικό συνέδριο τον Μάρτιο του 2026, ενώ το νέο βιομηχανικό σχέδιο θα μπορούσε να ανακοινωθεί οποιαδήποτε στιγμή, πριν ή μετά από αυτό.
Η Εθνική Επιτροπή Ανάπτυξης και Μεταρρυθμίσεων (NDRC), η ανώτατη υπηρεσία οικονομικού σχεδιασμού της Κίνας, δεν έχει απαντήσει σε ερωτήσεις του Bloomberg σχετικά με τα σχέδια αυτά.
Ωστόσο, οι διεργασίες στο Πεκίνο δείχνουν τη δέσμευση της Κίνας σε μια στρατηγική που έχει επικριθεί έντονα από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη για την υποστήριξη εμπορικών ανισορροπιών. Το ζήτημα αυτό έχει επανειλημμένα προκύψει στις εμπορικές συνομιλίες, με τις ΗΠΑ να αυξάνουν τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα τον Απρίλιο στο 145%, προτού ο μέσος όρος μειωθεί στο 40% μετά από συζητήσεις στη Γενεύη.
Η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει αφενός την ενίσχυση της κατανάλωσης στην Κίνα και αφετέρου την υλοποίηση ενός «στρατηγικού αποσυνδετισμού», μέσω ελέγχων εξαγωγών και δασμών, ώστε να καταστεί η χώρα αυτάρκης σε τομείς όπως ο χάλυβας, τα φάρμακα και οι ημιαγωγοί. Η άρνηση του Πεκίνου να συμμορφωθεί με αυτές τις απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ελέγχων στις σπάνιες γαίες, αποτυπώνει τις ανησυχίες του για την εθνική ασφάλεια και τις προσπάθειες των ΗΠΑ να περιορίσουν την πρόσβαση της Κίνας σε προηγμένη τεχνολογία.
«Σημαντικά, θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε εκτός από τα στρατηγικά υλικά», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ στο CNBC στις 12 Μαΐου. «Εμείς χρειαζόμαστε περισσότερη παραγωγή, εκείνοι περισσότερη κατανάλωση. Υπάρχει περιθώριο για επαναεξισορρόπηση. Θα δούμε αν είναι εφικτό».
Η μεταποίηση είναι θεμελιώδης για την κινεζική οικονομία
Οι Κινέζοι ηγέτες συνεχώς τονίζουν τη σημασία της ενίσχυσης της κατανάλωσης, προκειμένου να αποτραπεί μια αποπληθωριστική κατάσταση και να αντισταθμιστεί η αναμενόμενη πτώση των εξαγωγών λόγω των δασμών του Τραμπ. Στη φετινή Σύνοδο της Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης, ο πρωθυπουργός Λι Τσιανγκ δήλωσε ότι η «δυναμική ενίσχυση της κατανάλωσης» αποτελεί κορυφαία κυβερνητική προτεραιότητα και κάλεσε τους αξιωματούχους να κάνουν περισσότερα για να κάνουν την εγχώρια ζήτηση κινητήριο μοχλό της ανάπτυξης.
Παρ’ όλα αυτά, έχουν ληφθεί ελάχιστα μέτρα πρόσφατα για την ενίσχυση της κατανάλωσης, καθώς οι αρχές περιμένουν να δουν αν οι ήδη ανακοινωθείσες δαπάνες είναι επαρκείς ώστε να επιτευχθεί ο στόχος ανάπτυξης περίπου 5% το 2025. Παράλληλα, η μεταποίηση θεωρείται βασικός τομέας για την εθνική ασφάλεια και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η πρόσφατη πρόοδος της DeepSeek στην τεχνητή νοημοσύνη έχει ενισχύσει την πίστη των αξιωματούχων στη στρατηγική τους.
«Πρέπει να συνεχίσουμε να ενισχύουμε τον μεταποιητικό τομέα, να παραμείνουμε προσηλωμένοι στην αυτάρκεια και την αυτοβελτίωση, και να κατακτήσουμε κρίσιμες τεχνολογίες αιχμής», δήλωσε ο Σι στις 19 Μαΐου κατά την επίσκεψή του σε εργοστάσιο ρουλεμάν στην επαρχία Χενάν.
Η Κίνα βλέπει τη μεταποίηση στο μέλλον
Η κατανάλωση αντιπροσωπεύει μόλις το 40% του κινεζικού ΑΕΠ, σε σύγκριση με 50–70% στις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες, γεγονός που προκαλεί συνεχείς ανισορροπίες και εντάσεις στο παγκόσμιο εμπόριο. Οι επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων και των βιομηχανικών, αντιπροσωπεύουν επίσης περίπου το 40% του ΑΕΠ, διπλάσιο ποσοστό από αυτό των ΗΠΑ, και ιστορικά υψηλό σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το σχέδιο «Made in China 2025» που παρουσιάστηκε το 2015 είχε στόχο την ηγετική θέση της Κίνας σε τομείς όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, τα επιβατικά αεροσκάφη, οι ημιαγωγοί και τα ρομπότ. Το Κρατικό Συμβούλιο τότε έθεσε ως στόχο τη μετατροπή της Κίνας σε μια «μεσαίας εμβέλειας» βιομηχανική δύναμη μέχρι το 2035 και σε «κορυφαία» δύναμη μέχρι το 2049, την επέτειο 100 χρόνων της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Σύμφωνα με έρευνες του Bloomberg Economics και του Bloomberg Intelligence, το σχέδιο «Made in China 2025» έχει επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα: από τις 13 τεχνολογίες που παρακολουθούνται, η Κίνα έχει αποκτήσει παγκόσμια ηγεσία σε πέντε και πλησιάζει γρήγορα σε άλλες επτά.
Σε αντίθεση με τα Πενταετή Πλάνα που καλύπτουν ευρύτερους τομείς (όπως υποδομές, περιβάλλον και κοινωνική πολιτική), το πρόγραμμα «Made in China» επικεντρώνεται στην αναβάθμιση της μεταποίησης και στη μείωση της εξάρτησης από ξένες τεχνολογίες.
Το Πεκίνο έχει σταματήσει να χρησιμοποιεί την ονομασία «Made in China 2025» στις επίσημες ανακοινώσεις λόγω των αντιδράσεων. Αντί αυτού, η ρητορική του Σι επικεντρώνεται στην προώθηση νέων παραγωγικών δυνάμεων, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, τα φωτοβολταϊκά και οι μπαταρίες.
Η προετοιμασία του μελλοντικού Πενταετούς Πλάνου περιλαμβάνει έρευνα για την υπέρβαση των «σημείων συμφόρησης» της κινεζικής ανάπτυξης. Πρώτη προτεραιότητα είναι οι τεχνολογίες αιχμής (π.χ. ημιαγωγοί και υλικά νέας ενέργειας), και δεύτερη η ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης και του ρόλου της κατανάλωσης ως θεμελιώδους πυλώνα ανάπτυξης.
