Η Ελλάδα διανύει σήμερα μια ιστορική περίοδο, με σπάνια αναπτυξιακά εργαλεία στη διάθεσή της. Ευρωπαϊκοί πόροι όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το ΕΣΠΑ, η παγκόσμια στροφή προς την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, καθώς και η ρευστότητα στις κεφαλαιαγορές προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία.
Ωστόσο, η καθοριστική ερώτηση παραμένει: Υπάρχει ένα στρατηγικό Εθνικό Σχέδιο που μπορεί να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία;
Η χώρα μας έχει υποστεί σοβαρές συνέπειες από την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού. Τα προηγούμενα χρόνια, πολλά έργα εκτελούνταν με αποσπασματικό τρόπο, ενώ οι καθυστερήσεις αποθάρρυναν σοβαρές ιδιωτικές επενδύσεις, οδηγώντας σε ανισότητες και αναπτυξιακή υστέρηση. Λαμπρές εξαιρέσεις ήταν οι περίοδοι Κωνσταντίνου Καραμανλή και Κώστα Σημίτη. Συνεπώς, παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις, η χώρα βρίσκεται οικονομικά στο τέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά το κατά κεφαλήν εισόδημα. Απαιτούνται ταχεία και υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης.
Η Ελλάδα δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της να μείνει πίσω, κυρίως για γεωπολιτικούς λόγους. Το δημογραφικό, η χαμηλή παραγωγικότητα και η γραφειοκρατία δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που απειλεί τη βιωσιμότητα της χώρας. Για να αλλάξει αυτή η τροχιά, χρειάζεται περισσότερη από τη συνηθισμένη κυβερνητική παρέμβαση. Απαιτείται η συμμετοχή εξειδικευμένων ανθρώπων που έχουν αποδείξει ότι μπορούν να διαχειριστούν πόρους και να καινοτομήσουν. Στην ανάπτυξη πρέπει να συμμετέχουν αναγνωρισμένοι επιστήμονες, διευθυντές και επιχειρηματίες. Χωρίς αυτές τις μεταρρυθμίσεις, ο χρόνος δεν θα εργαστεί υπέρ μας.
7 Βασικοί Άξονες
Για να επιτευχθεί η ανάπτυξη, πρέπει να προχωρήσουμε σε ένα νέο Εθνικό Σχέδιο που θα εδράζεται σε 7 βασικούς άξονες:
1. Στοχευμένη Περιφερειακή Ανάπτυξη: Μια ισόρροπη ανάπτυξη απαιτεί αποκεντρωμένο σχεδιασμό ανά περιοχή με μετρήσιμους στόχους. Κάθε περιφέρεια πρέπει να αξιοποιήσει τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της, δημιουργώντας διασυνδέσεις και αλληλεξαρτήσεις μεταξύ περιοχών μέσω υποδομών.
2. Αναβάθμιση Δημόσιας Διοίκησης: Απαιτείται σύγχρονη και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση που να βασίζεται σε αξιοκρατία και ψηφιοποίηση, με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων.
3. Λειτουργική Διασύνδεση Υποδομών: Χρειάζεται συνεργασία μεταξύ υποδομών, π.χ. λιμάνια και μεταφορές, για τη δημιουργία γεωγραφικά ενωμένων οικοσυστημάτων.
4. Στήριξη Τουριστικής Βιομηχανίας: Ανάγκη για καταλύματα για τους εργαζόμενους στον τουρισμό, προκειμένου να υποστηριχθούν οι τοπικές κοινωνίες.
5. Ανάπτυξη Πληροφοριακών Υποδομών: Δημιουργία βάσεων δεδομένων και στατιστικών μετρήσεων για σοβαρό σχεδιασμό πολιτικής.
6. Στρατηγικός Χρονικός Ορίζοντας: Απαιτείται διαρκής στρατηγικός σχεδιασμός για τουλάχιστον 10-20 χρόνια, που να ξεπερνά τους πολιτικούς κύκλους.
7. Δημογραφική Στρατηγική: Ανάγκη για δελεαστικές υπηρεσίες υγείας και παιδείας στην Περιφέρεια, ώστε να προσελκυστούν νέοι και να στηριχθούν οι οικογένειες.
Θεσμική Υλοποίηση και Στρατηγικός Σχεδιασμός
Είναι απαραίτητη η δημιουργία μιας νέας αρχιτεκτονικής ανάπτυξης, που θα προσεγγίσει τα ζητήματα ταχύτερα και θα ενισχύσει τη βιωσιμότητα. Αυτό απαιτεί τη σύσταση μιας Ανεξάρτητης Εθνικής Αναπτυξιακής Εταιρείας με επενδυτική και τεχνοκρατική ικανότητα.
Η εταιρεία θα πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 60 δισ. ευρώ μέσω κρατικών και ιδιωτικών συμμετοχών, με στόχο την ουσιαστική αναβάθμιση του παραγωγικού δυναμικού της χώρας.
Δημιουργώντας συνεργασίες και στρατηγικές επενδύσεις, η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει ανάπτυξη με περισσότερα ποιοτικά χαρακτηριστικά και συμμετοχή των πολιτών στα οφέλη.
*Ο Μιχάλης Σάλλας είναι Πρόεδρος του Lyktos Group και Επίτιμος Πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς.
