Το Οκτώβριο του 2024, το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Βρότσλαβ (UWr) ξεκίνησε μια νέα σειρά αρχαιολογικών ανασκαφών στο νότιο Περού, στο πλαίσιο ενός προγράμματος που έχει αποκαλύψει εντυπωσιακά ευρήματα, τα οποία φωτίζουν λιγότερο γνωστές πτυχές των προ-Ίνκας πολιτισμών της περιοχής.
Το επίκεντρο των ερευνών ήταν η κοιλάδα του ποταμού Atico και η παρακείμενη παράκτια περιοχή του Ειρηνικού, όπου μια διεθνής ομάδα αρχαιολόγων έχει καταγράψει πέτρινες κατασκευές και ομαδικές ταφές μέσα σε υπέροχο φυσικό τοπίο.
Μία από τις πιο εντυπωσιακές ανακαλύψεις έλαβε χώρα στον αρχαιολογικό χώρο El Curaca, όπου ανακαλύφθηκε ένα αρχαίο νεκροταφείο που αποτελείται από ομαδικούς τύμβους, τοποθετημένους σε κυκλικές τάφρους με τοίχους από πέτρα.
Σε μια συγκεκριμένη περιοχή του χώρου, οι αρχαιολόγοι βρήκαν τα λείψανα 24 ατόμων – ανδρών, γυναικών και παιδιών – σε συνδυασμό με μια εντυπωσιακή συλλογή κτερισμάτων. Αυτή η συλλογή περιλάμβανε κεραμικά, τεχνουργήματα από οστά και πέτρα, καθώς και λεπτοδουλεμένα υφαντά που απαιτούν ειδική συντήρηση.

Κοινή αιτία θανάτου
Η ανθρωπολογική ανάλυση των λειψάνων αποκάλυψε μια συγκλονιστική λεπτομέρεια: Όλα τα άτομα έφεραν θανατηφόρα τραύματα, κάτι που οδηγεί τους ερευνητές στην υπόθεση ότι οι νεκροί ήταν θύματα ένοπλης σύρραξης.
Αυτό που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι ότι τα σώματα είχαν ταφεί με μεγάλη προσοχή και συνοδεύονταν από πολύτιμα κτερίσματα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η κοινότητα τίμησε τους νεκρούς της ως ήρωες.
Εντυπωσιακά κτερίσματα και τιμές ηρώων
Τα κεραμικά που βρέθηκαν στους τύμβους έχουν χαρακτηριστικά του πολιτισμού Τσουκιμπάμπα (Aruni), του οποίου το κέντρο βρίσκεται στην λεκάνη του ποταμού Majes.
Η γεωγραφική και πολιτιστική τους σύνδεση ενισχύει τη θεωρία ότι οι θαμμένοι ανήκαν σε μια οργανωμένη κοινότητα με οργανωμένα ταφικά τελετουργικά και πλούσια παράδοση.

Οι αρχαιολόγοι επισημαίνουν ότι οι ταφικές προσφορές δεν είχαν μόνο θρησκευτική αξία, αλλά υποδεικνύουν επίσης υψηλό επίπεδο τεχνικής εξειδίκευσης. Οι ανασκαφές στην κοιλάδα Atico περιλαμβάνουν εργαστηριακές αναλύσεις και εργασίες συντήρησης των διαφόρων αντικειμένων που έχουν ανακαλυφθεί.
Οι μελέτες στα αρχαία υφαντά είναι ιδιαίτερα λεπτομερείς, δεδομένης της ευθραυστότητας των υλικών και της ανάγκης να καταγραφούν όλες οι λεπτομέρειες πριν από οποιαδήποτε παρέμβαση. Δημιουργούνται επίσης τρισδιάστατα μοντέλα των κρανίων που έχουν βρεθεί, επιτρέποντας έτσι μια πιο ακριβή μελέτη των μορφολογικών χαρακτηριστικών και των τραυμάτων των λειψάνων.
Το πρόγραμμα Atico χρηματοδοτείται από το Εθνικό Κέντρο Επιστήμης της Πολωνίας και είναι συντονισμένο από τον καθηγητή Józef Szykulski του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου του Βρότσλαβ. Έχει συγκροτήσει μια διεπιστημονική ομάδα που περιλαμβάνει ερευνητές, ακαδημαϊκούς και φοιτητές του ινστιτούτου.
Τέλος, το πρόγραμμα διεξάγεται σε συνεργασία με ειδικούς από το Αρχαιολογικό Μουσείο του Γκντανσκ και εμπειρογνώμονες από το Περού, την Κολομβία και το Μεξικό.