Η απόφαση του αμερικανικού Δικαστηρίου, που απαγόρευσε τους καθολικούς δασμούς του Τραμπ, προσφέρει ανακούφιση στις αγορές, ενισχύει τις μετοχές και εισάγει τη χώρα σε θεσμική διαμάχη σχετικά με την εμπορική πολιτική.
Σημαντική ανακούφιση προήλθε στις αγορές, όταν το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου των ΗΠΑ ανακοίνωσε την αναστολή των δασμών που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ στις 2 Απριλίου. Η απόφαση, που διαπιστώνει ότι ο πρόεδρος υπερέβη τις εξουσίες του βάσει του Συντάγματος, διαμορφώνει νέες συνθήκες στις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ και αποκαλύπτει τις θεσμικές αντιστάσεις απέναντι στη σκληρή εμπορική πολιτική της νέας διοίκησης. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές αντέδρασαν με θετικό ράλι, όπως και η αξία του δολαρίου.
Το δικαστήριο, με έδρα το Μανχάταν, γνωστοποίησε ότι οι δασμοί αυτοί, οι οποίοι βασίστηκαν σε νόμο περί έκτακτης ανάγκης (IEEPA), παραβιάζουν το άρθρο του Συντάγματος που αναθέτει την αποκλειστική εξουσία ρύθμισης του διεθνούς εμπορίου στο Κογκρέσο. Η απόφαση αυτή εκδόθηκε με τη μορφή μόνιμης απαγόρευσης και ισχύει άμεσα, υποχρεώνοντας τον Λευκό Οίκο να εκδώσει νέα διοικητικά διατάγματα εντός 10 ημερών.
Ράλι στις αγορές – η ειρωνεία του ανατιμώμενου δολαρίου
Η θετική διάθεση στις αγορές εξαπλώνεται από την Ασία μέχρι τη Νέα Υόρκη. Τα προθεσμιακά συμβόλαια του S&P 500 αυξάνονται κατά 1,6%, ενώ του Nasdaq σημειώνουν άνοδο 2%. Στην Ασία, ο ιαπωνικός δείκτης Nikkei κλείνει με αύξηση 1,7%, ενώ ο κορεατικός KOSPI φτάνει σε νέο υψηλό εννέα μηνών, με άνοδο 1,8%.
Το δολάριο επίσης ενισχύεται έναντι νομισμάτων ασφαλούς καταφυγίου: +0,7% έναντι του ελβετικού φράγκου και του γιεν, +0,4% έναντι του ευρώ. Αυτό συνιστά ένα παράδοξο, καθώς το αμερικανικό νόμισμα θα έπρεπε να εξασθενεί με την κατάργηση των δασμών. Ωστόσο, οι προηγούμενες αβεβαιότητες που προκάλεσε η εμπορική πολιτική του Τραμπ είχαν αμφισβητήσει την αξία του δολαρίου, οδηγώντας σε σημαντική υποτίμηση. Τώρα λοιπόν παρατηρείται αντίστροφη κίνηση, με το δολάριο να ενισχύεται και πάλι ως «ασφαλές» νόμισμα.
Στην αγορά των ομολόγων, οι αποδόσεις των 10ετών Treasury αυξάνονται στο 4,51%, ενώ η πιθανότητα μείωσης επιτοκίων από τη Fed τον Ιούλιο μειώνεται στο 22%, δείχνοντας ότι οι αγορές θεωρούν την απόφαση πιθανό φρένο στον πληθωρισμό που προκλήθηκε από τους δασμούς.
Αντίκτυποι και η συνέχεια στον εμπορικό πόλεμο
Αν και η απόφαση αυτή προκαλεί σοκ, δεν αναιρεί όλους τους δασμούς της κυβέρνησης Τραμπ. Οι κλαδικοί δασμοί, όπως αυτοί σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα, παραμένουν, καθώς βασίζονται σε διαφορετικό νομικό πλαίσιο. Η Goldman Sachs σημειώνει:
«Η απόφαση πλήττει τα σχέδια της διοίκησης αλλά δεν αποκλείει την επιβολή νέων δασμών μέσω άλλων μέσων». Ο Λευκός Οίκος αντέτεινε άμεσα, ετοιμάζοντας έφεση και είναι έτοιμος να προχωρήσει την υπόθεση στο Ανώτατο Δικαστήριο. Εκπρόσωπος του Τραμπ δήλωσε:
«Οι εμπορικές ανισορροπίες αποτελούν εθνική απειλή. Δεν είναι δουλειά μη εκλεγμένων δικαστών να υπονομεύουν τις αποφάσεις του Προέδρου σε καιρό έκτακτης ανάγκης».
Πολιτική και οικονομικές επιπτώσεις – νέα φάση στον εμπορικό πόλεμο
Η απόφαση αυτή επηρεάζει όχι μόνο τις χρηματαγορές αλλά και τις γεωοικονομικές ισορροπίες. Ενισχύει τη θέση χωρών που διαπραγματεύονται με τις ΗΠΑ, όπως η Κίνα, η Ε.Ε. και η Νότια Κορέα, προσφέροντας την ευκαιρία να αναβληθούν ή να παγώσουν συμφωνίες μέχρι την τελική εξέλιξη. Οι αναλυτές πιστεύουν ότι αν η απόφαση επικυρωθεί, θα περιορίσει τη διαπραγματευτική ισχύ της Ουάσινγκτον και θα αναγκάσει την κυβέρνηση Τραμπ να αναζητήσει νέες πηγές πίεσης. Οι εισαγγελικές αρχές 12 Πολιτειών και πέντε μικρών επιχειρήσεων που προσέφυγαν κατά των δασμών αναφέρουν αυτή τη στιγμή νίκη του κράτους δικαίου και «φρένο στον αυταρχικό εμπορικό τυχοδιωκτισμό».
Στο μεταξύ, τουλάχιστον πέντε ακόμη προσφυγές κατά των δασμών βρίσκονται σε εξέλιξη, ενισχύοντας τη νομική πίεση στο Λευκό Οίκο.
Επιπτώσεις στην αγορά ενέργειας και εμπορευμάτων
Η απόφαση επηρεάζει θετικά και την αγορά πετρελαίου, με το Brent να αυξάνεται κατά 1,03 δολάρια, φτάνοντας τα 65,93 δολάρια και το αμερικανικό αργό (WTI) να ανέρχεται στα 62,90 δολάρια. Η μείωση της εμπορικής αβεβαιότητας σε συνδυασμό με πιθανές νέες κυρώσεις κατά του ρωσικού πετρελαίου και την αποχώρηση της Chevron από τη Βενεζουέλα στηρίζουν τις τιμές. Αντίθετα, ο χρυσός περιορίζεται, με πτώση 0,5% στα 3.271 δολάρια ανά ουγγιά, ακολουθώντας την άνοδο του δολαρίου και την προτίμηση των επενδυτών προς πιο ριψοκίνδυνες επιλογές.
