Η ανησυχία για τη στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, δύο χωρών με σημαντικό πυρηνικό οπλοστάσιο, αυξάνεται.
Από την Εύη Απολλωνάτου
Ο τίτλος του περιοδικού Economist για τη σύγκρουση καταδεικνύει το τεταμένο κλίμα στην περιοχή: «Η τύχη κρέμεται σε μια λεπτή ισορροπία μεταξύ αποκλιμάκωσης και καταστροφής για την Ινδία και το Πακιστάν. Αργά ή γρήγορα, η τύχη τελειώνει».
Και οι δύο χώρες εξετάζουν τις επόμενες κινήσεις τους, με ειδικούς να προειδοποιούν ότι η τρέχουσα κρίση μπορεί να κλιμακωθεί σε πόλεμο, κάνοντάς τους να μην αποκλείσουν το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών όπλων. Οι Αμερικανοί, εδώ και πολλά χρόνια, εκτιμούν ότι αν η Ινδία υπερισχύσει στρατηγικά σε έναν συμβατικό πόλεμο με το Πακιστάν, τότε το Πακιστάν μπορεί να στραφεί στη χρήση πυρηνικών όπλων για να αλλάξει την πορεία των γεγονότων.
«Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος πολέμου και πυρηνικής χρήσης»
Ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Τζον Μιαρσέιμερ δήλωσε στο βρετανικό περιοδικό The Spectator ότι η κατάσταση είναι πολύ επικίνδυνη: «Είναι δύο χώρες με πυρηνικά όπλα και ιστορικό ένοπλων συγκρούσεων. Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για πόλεμο και πυρηνική χρήση». Υπογράμμισε πως προηγούμενες κυβερνήσεις των ΗΠΑ έχουν εργαστεί σκληρά για να αποτρέψουν μια εκτενή στρατιωτική επίθεση από την Ινδία κατά του Πακιστάν.
«Στο παρελθόν, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν παρέμβει σε κρίσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, προσπαθώντας να αποτρέψουν μια μεγάλη επίθεση από την Ινδία, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει την πυρηνική αντεπίθεση του Πακιστάν».
Ωστόσο, ο Μιαρσέιμερ εξέφρασε αμφιβολίες για την ικανότητα της κυβέρνησης Τραμπ να διαχειριστεί την τρέχουσα κρίση. «Δεν φαίνεται ότι η κυβέρνηση Τραμπ επικεντρώνεται στη σύγκρουση αυτή ή ότι ο πρόεδρος θα παρέμβει για να μετριάσει τις εντάσεις όπως έκαναν προηγούμενοι πρόεδροι».
Ο ίδιος παρέθεσε και μια εκτίμηση για τις στρατιωτικές δυνατότητες των δύο χωρών: «Η συμβατική ισορροπία είναι υπέρ της Ινδίας. Υπήρχε πάντα ο φόβος ότι μια σύγκρουση που αρχίζει σε συμβατικό επίπεδο θα κλιμακωθεί σε πυρηνικό».
Η ανησυχία των ΗΠΑ για πυρηνικό πόλεμο από τη δεκαετία του ’80
Αποχαρακτηρισμένα έγγραφα των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών αποδεικνύουν ότι οι κυβερνήσεις στην Ουάσινγκτον ανησυχούσαν για τον κίνδυνο πυρηνικού πολέμου ανάμεσα σε Ινδία και Πακιστάν, οποίος θα μπορούσε να προέλθει από λάθος υπολογισμό.
Μια έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ του 1989 διαπίστωνε ότι, αν και η πιθανότητα πολέμου ήταν χαμηλή, υπήρχε υψηλός κίνδυνος διεθνούς κρίσης να μετατραπεί σε «πυρηνική ανταλλαγή» λόγω λανθασμένων υπολογισμών ή παράλογων αντιδράσεων.
Η ιστορία των συγκρούσεων
Καμία από τις δύο χώρες δεν επιθυμεί τη χρήση πυρηνικών όπλων, αλλά μια τέτοια δυνατότητα δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Η Ινδία έχει δηλώσει ότι δεν θα είναι η πρώτη που θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά, ενώ το Πακιστάν έχει ξεκαθαρίσει ότι θα τα χρησιμοποιήσει αν χρειαστεί για την αυτοάμυνά του.
Μέχρι σήμερα, οι δύο χώρες έχουν εμπλακεί σε τέσσερις περιφερειακούς πολέμους – το 1947, το 1965, το 1971 και το 1999 – και έχουν υποστεί σοβαρές απώλειες.
Το σενάριο ενός καταστροφικού πυρηνικού πολέμου
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019 από 10 καθηγητές από διάφορα Πανεπιστήμια εξετάζει τις πιθανές επιπτώσεις ενός καταστροφικού πυρηνικού πολέμου μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν.
Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι στόχος τους είναι να φωτίσουν τα πιθανά σενάρια χωρίς να αποδώσουν ευθύνες σε καμία πλευρά, καθώς οι αυθαίρετες αποφάσεις και οι εξωτερικοί παράγοντες θα μπορούσαν να επιδεινώσουν μια σύγκρουση.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η μελέτη προέβλεψε ότι ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να συμβεί το 2025, καθώς τότε κάθε χώρα θα διαθέτει περίπου 250 πυρηνικά όπλα. Το Πακιστάν πιθανόν να χρησιμοποιήσει όλα τα όπλα του, ενώ η Ινδία θα κρατήσει περίπου 100 για μελλοντικές άμυνες.
Οι επιπτώσεις ενός πυρηνικού πολέμου θα ήταν «φρικτές», με 50 έως 125 εκατομμύρια θύματα, με πολλές μεγάλες πόλεις να καταστρέφονται και εκατομμύρια ανθρώπους να χρειάζονται ιατρική φροντίδα.
