Η Τουρκία αναπτύσσει ένα δίκτυο αμυντικής συνεργασίας στα Βαλκάνια, στοχεύοντας να επηρεάσει τη γεωγραφική περιοχή κοντά στην Ευρώπη, ενώ ταυτόχρονα εντείνει την πίεση προς την Ελλάδα, ειδικά στα βόρεια σύνορά της.
Από τον Χρήστο Μαζανίτη
Πριν από λίγες μέρες, το τουρκικό κοινοβούλιο επικύρωσε τις αμυντικές συμφωνίες που έχει συνάψει τους τελευταίους μήνες με τέσσερις χώρες των Βαλκανίων: την Αλβανία, το Κόσοβο, τη Ρουμανία και τη Βόρεια Μακεδονία.
Ανάμεσα στις τέσσερις χώρες, ξεχωρίζει η Αλβανία, όπου η Τουρκία, πέρα από την πώληση στρατιωτικών συστημάτων και την εκπαίδευση, προγραμματίζει την ίδρυση ναυτικής βάσης, χρησιμοποιώντας τον ΝΑΤΟϊκό μανδύα ως επίφαση.
Το enikos.gr δημοσιεύει τις τέσσερις επίσημες συμφωνίες, που πρώτα αποκάλυψε η Realnews της Κυριακής, οι οποίες έχουν πενταετή διάρκεια.
- Δείτε ΕΔΩ τη συμφωνία της Τουρκίας με την Αλβανία
- Δείτε ΕΔΩ τη συμφωνία της Τουρκίας με το Κόσοβο
- Δείτε ΕΔΩ τη συμφωνία της Τουρκίας με τη Ρουμανία
- Δείτε ΕΔΩ τη συμφωνία της Τουρκίας με τη Βόρεια Μακεδονία
Οι συμφωνίες περιλαμβάνουν κοινά στοιχεία καθώς και ειδικές λεπτομέρειες που αποδεικνύουν τις προθέσεις της Άγκυρας στα Βαλκάνια.
Συγκεκριμένα, περιέχουν 10 κοινούς όρους, όπως η ανταλλαγή στρατιωτικής πείρας μέσω κοινών ασκήσεων και η εκπαίδευση σε τουρκικές στρατιωτικές σχολές, υποστήριξη στη μεταφορά τεχνολογίας και υπηρεσιών, καθώς και συνεργασία σε επίπεδο αθέατης πληροφορίας.
Επιπλέον, οι συμφωνίες αυτές διευκολύνουν την υλικοτεχνική υποστήριξη, είτε μέσω επιχορηγήσεων είτε μέσω «δομημένων πληρωμών», με την τουρκική βιομηχανία να είναι ο κύριος ωφελημένος.
Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στη συνεργασία στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, όπου, με εξαίρεση τη Ρουμανία, οι άλλες τρεις χώρες δεν διαθέτουν υποδομές. Η Τουρκία εμφανίζεται πρόθυμη να δημιουργήσει μικρές μονάδες υποστήριξης για τα οπλικά συστήματα που θα τους προμηθεύσει, με επίκεντρο τα drones της Baykar, της εταιρείας του γαμπρού του Ερντογάν, που εκπροσωπεί την τουρκική αμυντική βιομηχανία.
Η Άγκυρα δίνει μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση των στρατιωτικών των τεσσάρων χωρών, θέτοντας τα θεμέλια για την τουρκοποίηση των ενόπλων τους δυνάμεων, μεταφέροντας τις ιδέες και την κουλτούρα της. Το σχέδιο της Άγκυρας είναι μακροπρόθεσμο, με πενταετή διάρκεια και όρο ανανέωσης, εστιάζοντας στην εκπαίδευση νέων στρατιωτικών που θα αναλάβουν ηγετικούς ρόλους στο μέλλον.
Σύμφωνα με στρατιωτικούς κύκλους, «με αυτόν τον τρόπο η Άγκυρα δημιουργεί στρατιωτικούς δεσμούς εξάρτησης με τις τέσσερις χώρες».
Το σχέδιο της Τουρκίας για τα Βαλκάνια είναι παλιό, αλλά τώρα υλοποιείται με σαφή και οργανωμένο τρόπο, με έμφαση στην Αλβανία. Οι σχέσεις Ερντογάν – Ράμα έχουν βάθος, όπως και το ενδιαφέρον της Τουρκίας για τη δημιουργία ναυστάθμου στην Αυλώνα.
Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Αλβανία γίνονται όλο και πιο στενές. Όπως αναφέρουν τουρκικές πηγές, η Τουρκία είναι ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές στη χώρα με 3,5 δισ. δολάρια, ενώ 600 τουρκικές εταιρείες απασχολούν πάνω από 15.000 άτομα στην Αλβανία. Παράλληλα, ο Ερντογάν παρέδωσε στον αλβανικό στρατό ένα αριθμό drones Bayraktar TB2, τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν υπεγράφη η αμυντική συμφωνία, επιπλέον της παραγγελίας του 2022.
Όσον αφορά το Κόσοβο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με την Κοσοβάρα ομόλογό του, Donika Gervalla-Schwarz, τον Σεπτέμβριο του 2024, χαρακτήρισε τη χώρα «στρατηγικό εταίρο», εστιάζοντας στην εκπαίδευση μελών της Δύναμης Ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου (KSF).
Η Τουρκία διατηρεί σημαντική στρατιωτική παρουσία στο Κόσοβο, με 780 στρατιώτες, στο πλαίσιο της ειρηνευτικής δύναμης KFOR του ΝΑΤΟ. Το Κόσοβο έχει ήδη προμηθευτεί τουρκικά drones Bayraktar με συνεργασίες που ξεκίνησαν το 2023.
Στη Βόρεια Μακεδονία, η Τουρκία έχει παραχωρήσει θωρακισμένα οχήματα εγχώριας παραγωγής, ενώ με τη Ρουμανία η συνεργασία εστιάζει κυρίως στη ναυτική δύναμη, με διαπραγματεύσεις για την κατασκευή 2+2 κορβετών Hisar.
Η σημασία της επικύρωσης αυτών των συμφωνιών από την τουρκική εθνοσυνέλευση είναι μεγάλη, καθώς με την έγκριση τους, ο τουρκικός στρατός θα μπορεί να συνάψει δευτερεύουσες συμφωνίες με ξένους εταίρους χωρίς επιπλέον κοινοβουλευτική έγκριση. Αυτή η διαδικασία περιορίζει τη δυνατότητα δημόσιας συζήτησης για τις στρατιωτικές δραστηριότητες της Τουρκίας στο εξωτερικό.
Στρατιωτικοί αναλυτές χαρακτηρίζουν αυτές τις κινήσεις της Τουρκίας εξαιρετικά ανησυχητικές, υπογραμμίζοντας ότι «επιδιώκει τη στρατιωτική περικύκλωση της Ελλάδας, που μπορεί να απαιτήσει αναθεώρηση του στρατηγικού σχεδιασμού». Και προσθέτουν ότι η παρουσία πολεμικών πλοίων στον Αυλώνα δημιουργεί ένα επιπλέον χώρο επιτήρησης για το Πολεμικό Ναυτικό στο Ιόνιο. Παρομοίως, η παρουσία Τούρκων στρατιωτών σε Αλβανία και Σκόπια, ακόμα και υπό τον ΝΑΤΟϊκό μανδύα, διασπά τις ελληνικές δυνάμεις, προσθέτοντας πονοκεφάλους στην αμυντική στρατηγική και την ασφάλεια.