Η νέα Υπουργός Παιδείας υποσχέθηκε μείωση της ύλης κατά 30%. Είναι αναγκαία η αλλαγή, καθώς τα παιδιά δείχνουν απροθυμία για διάβασμα και μάθηση.
Το σχολείο δεν τους ενθουσιάζει· το βλέπουν ως απομεινάρι μιας παλαιότερης εποχής. Δεν τους εμπνέει, θεωρούν ότι δεν τους αφορά. Ρωτούν συχνά: «Σε τι θα μου χρησιμεύσουν όλα αυτά;» Αν και οι μαθητές δεν είναι εντελώς λάθος, η σημερινή τους άρνηση είναι πιο έντονη από το παρελθόν, καθώς η ζωή τους και το σχολείο φαίνεται να απέχουν πολύ.
Δυστυχώς, το εκπαιδευτικό σύστημα δεν έχει προσαρμοστεί στη σύγχρονη πραγματικότητα. Οι διαδραστικοί πίνακες δεν αρκούν· η ουσία παραμένει η ίδια. Ένας Έλληνας καθηγητής από σχολείο στην Αγγλία ανέφερε ότι επιτρέπεται να μιλάει μόνο 15 λεπτά ανά ώρα, επιτρέποντας στους μαθητές να συμμετέχουν ενεργά. Έτσι, οι μαθητές αναλαμβάνουν πρωτοβουλία, δεν πλήττουν και μαθαίνουν αποτελεσματικά, σε αντίθεση με τους δικούς μας μονολόγους και την παπαγαλία.
Η αλλαγή αυτή συνεπάγεται επανάσταση στη νοοτροπία και στον τρόπο εργασίας περισσότερων από 150.000 εκπαιδευτικών, απαιτώντας αρκετό χρόνο και χρήμα. Ειδικότερα, είναι πιο εύκολο να μειώσεις την ύλη κατά 30% ώστε να διευκολυνθεί το σχολείο και να αποκτηθεί περισσότερος χρόνος διδασκαλίας.
Βασικώς, ελάχιστα θα αλλάξουν. Ο εκπαιδευτικός απλά θα έχει περισσότερο χρόνο για να διδάξει καλύτερα, ελπίζοντας σε καλύτερα αποτελέσματα. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε τις χιλιάδες ώρες διδασκαλίας που χάνουμε από την αδυναμία του Υπουργείου Παιδείας να διασφαλίσει την παρουσία των εκπαιδευτικών από τις 11 Σεπτεμβρίου, καθώς και τις ώρες που σπαταλώνται σε δραστηριότητες κατά τη διάρκεια του σχολικού ωραρίου, οι οποίες είναι χρήσιμες, αλλά μειώνουν τον χρόνο διδασκαλίας.
Τα προβλήματα που προκύπτουν από μια τέτοια απόφαση είναι σημαντικά. Δύο χρόνια πριν ολοκληρώθηκαν τα νέα Προγράμματα Σπουδών για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, με την υποβολή των βιβλίων να έχει προγραμματιστεί για το 2026.
Μέχρι τότε η μείωση της ύλης θα ακυρώσει την προσπάθεια των Προγραμμάτων Σπουδών. Τόσος χρόνος και πόροι χαμένοι εξαιτίας κακής οργάνωσης.
Για να μην υπάρξουν προβλήματα, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής προχωρά σε μια προσωρινή λύση, καθώς τίποτα δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί. Η ύλη θα χωρίζεται σε υποχρεωτική και προαιρετική, με την προαιρετική να περιορίζεται. Έτσι, τα προγράμματα και τα βιβλία δεν καταργούνται, αλλά ο ακριβής αντίκτυπος είναι αβέβαιος. Αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να καταστρέψει την εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς οι συγγραφείς των Προγραμμάτων έχουν καθορίσει τη γνώση που απαιτείται για κάθε βαθμίδα.
Χωρίς Στρατηγική
Όταν δόθηκε η εντολή για τα Προγράμματα Σπουδών, παρατήρησα ότι δεν υπήρξε προηγούμενη μελέτη για την δομή της εκπαίδευσης. Ποια μαθήματα θα διδάσκονται σε κάθε τάξη και πώς θα οργανώνονται οι κατευθύνσεις, είναι ερωτήματα που δεν εξετάστηκαν. Ξεκίνησε η συγγραφή των προγραμμάτων με δεδομένο το υπάρχον σύστημα, καθώς οι αλλαγές στον χρόνο διδασκαλίας σημαίνουν αυτόματα αλλαγές στην ύλη. Θεωρήθηκε φυσιολογικό και έτσι προχώρησαν οι συγγραφές των βιβλίων, ελπίζοντας να εξαλείψουν την παπαγαλία.
Φυσικά, μια τέτοια μεταρρύθμιση θα μπορούσε να είναι πιο οικονομική με την αλλαγή του τύπου των εξετάσεων, αποφεύγοντας την παπαγαλία. Ωστόσο, η διαδικασία συγγραφής των βιβλίων ενισχύει έναν μη αποδεκτό ανταγωνισμό μεταξύ εκδοτών, που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα.
Τα προβλήματα είναι πολλά, και η απόφαση για τη μείωση της ύλης κατά 30% μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Αυτή η απόφαση θα έπρεπε να είχε ληφθεί πριν από την έναρξη της συγγραφής των Προγραμμάτων Σπουδών. Τώρα είναι σωστή αλλά σε λάθος στιγμή.
Η προαιρετική ύλη δεν μπορεί να ισχύει στο Λύκειο, όπου απαιτείται ομοιογένεια για την τράπεζα θεμάτων.
Αυτό που εννοούμε όταν λέμε ότι δε σχεδιάζουμε είναι ότι κάθε Υπουργός Παιδείας προχωρά σε αλλαγές που αναιρούν προηγούμενες αποφάσεις, χωρίς συνεννόηση με άλλες πολιτικές παρατάξεις ή στρατηγική.
