Πριν από 14.000 χρόνια, όταν οι άνθρωποι ζωγράφιζαν στους τοίχους των σπηλαίων και ο τροχός ήταν ακόμα άγνωστος, ο Ήλιος εξαπέλυσε μια «αόρατη» επίθεση προς τη Γη, πιο ισχυρή από οποιαδήποτε άλλη που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα. Τα σημάδια αυτής της καταιγίδας διατηρούνται στους αρχαίους κορμούς δέντρων.
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Earth and Planetary Science Letters αποκαλύπτει στοιχεία για την πιο ισχυρή ηλιακή καταιγίδα που έχει πλήξει τη Γη, πριν από περισσότερο από 14.000 χρόνια, στο τέλος της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων.
Αυτή η καταιγίδα θεωρείται το ισχυρότερο «ηλιακό γεγονός σωματιδίων» στην καταγεγραμμένη ιστορία, υπερβαίνοντας κατά 18% την περίφημη ηλιακή καταιγίδα του 775 μ.Χ., η οποία μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν η πιο ισχυρή.
Τα ίχνη των ηλιακών καταιγίδων
Η Γη δέχεται συνεχώς κοσμικές ακτίνες, και όταν τα σωματίδια αυτές εισέρχονται στην ατμόσφαιρα, διεγείρουν την παραγωγή κοσμογενών ισοτόπων, όπως ο ραδιενεργός άνθρακας.
Τα δέντρα «παγιδεύουν» αυτή την απότομη αύξηση στους δακτυλίους ανάπτυξης, προσδιορίζοντας ετήσια φυσικά αποτυπώματα που μας βοηθούν να ανακαλύψουμε χρονολογικά αυτά τα γεγονότα.
Αυτές οι ασυνήθιστες «ραβδώσεις» ισοτόπων στους δακτυλίους ονομάζονται γεγονότα Miyake. «Τα γεγονότα Miyake μας επιτρέπουν να προσδιορίσουμε ακριβή ημερολογιακά έτη σε διάφορες αρχαιολογικές περιόδους», δήλωσε ο καθηγητής Ίλια Ουσόσκιν.
Αν και οι αιτίες των γεγονότων Miyake δεν είναι πλήρως κατανοητές, θεωρούνται πιθανοί παράγοντες οι ισχυρές εκρήξεις ηλιακής ενέργειας από τον Ήλιο.
Οι ηλιακές καταιγίδες συμβαίνουν όταν ο Ήλιος εκτοξεύει υψηλής ενέργειας πρωτόνια και πυρήνες σωματιδίων. Όταν φτάνουν στη Γη, μπορεί να προκαλέσουν διακοπές ρεύματος και σοβαρές ζημιές σε δορυφόρους, ηλεκτρικά δίκτυα και τηλεπικοινωνίες.
Πολλαπλά γεγονότα Miyake έχουν ανιχνευθεί στα έτη 994 μ.Χ., 663 π.Χ., 5259 π.Χ. και 7176 π.Χ., αλλά κανένα δεν υπερβαίνει το γεγονός του 775 μ.Χ.
Ωστόσο, το 2023 οι επιστήμονες εντόπισαν 40% αύξηση σε ραδιενεργό άνθρακα σε απολιθωμένο δέντρο που χρονολογείται στο 14000 π.Χ.
Το μοντέλο που ανέπτυξαν οι επιστήμονες
Τα υπάρχοντα κλιματικά μοντέλα δεν κατάφεραν να προσδιορίσουν την ένταση του φαινομένου υπό τις παλαιοκλιματικές συνθήκες της εποχής.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Όουλου στη Φινλανδία ανέπτυξαν το νέο μοντέλο «SOCOL:14C-Ex», ειδικά προσαρμοσμένο για την Ολοκαίνου εποχή. Το μοντέλο επιβεβαίωσε ότι το γεγονός Miyake του 12350 π.Χ. ήταν 18% ισχυρότερο από εκείνο του 775 μ.Χ.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αυτό το έντονο φαινόμενο σημειώθηκε μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου του 12350 π.Χ.
Συγκριτικά, η πιο ισχυρή ηλιακή καταιγίδα της σύγχρονης εποχής, που συνέβη στις 20 Ιανουαρίου 2005, ήταν 500 φορές πιο αδύναμη.
«Το αρχαίο γεγονός του 12350 π.Χ. είναι το μόνο γνωστό ακραίο γεγονός ηλιακών σωματιδίων εκτός της Ολοκαίνου εποχής, των τελευταίων περίπου 12.000 ετών σταθερού και θερμού κλίματος», δήλωσε η ερευνήτρια Ξένια Γκολουμπένκο.
«Το νέο μας μοντέλο επιτρέπει τη μελέτη γεγονότων και σε συνθήκες παγετώδους κλίματος».
Τι θα συνέβαινε σήμερα στη Γη
Τα τελευταία χρόνια, οι ηλιακές καταιγίδες έχουν αποδείξει ότι μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στη Γη. Για παράδειγμα, η καταιγίδα κατά τη διάρκεια του Halloween το 2003 πίεσε τα ηλεκτρικά δίκτυα, προκαλώντας διακοπές ρεύματος στην Σουηδία. Υπήρξαν επίσης διακοπές σε ραδιοεπικοινωνίες και πλοήγηση.
Αν επαναλαμβανόταν σήμερα ένα ηλιακό φαινόμενο της έντασης του 12350 π.Χ., οι συνέπειες θα ήταν καταστροφικές.
Οι πιθανές επιπτώσεις περιλαμβάνουν γεωμαγνητικά επαγόμενα ρεύματα που θα προκαλούσαν παρατεταμένα μπλακάουτ, ίσως και για μήνες, ακραίες διακυμάνσεις στο μαγνητικό πεδίο της Γης που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απώλειες επικοινωνιών και σήματος δορυφόρων, καθώς και σε εμφανίσεις σέλας σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη.
Πληροφορίες από: New Atlas
