Η αρμόδια επιτροπή δεοντολογίας του νορβηγικού επενδυτικού ταμείου αξίας 1,9 τρισ. δολαρίων διερευνά τη διαδικασία των ισραηλινών τραπεζών να χρηματοδοτούν τις δεσμεύσεις για κατοικίες από Ισραηλινούς εποίκους στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, μια ανασκόπηση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποεπενδύσεις έως 500 εκατομμύρια δολάρια.
Το Συμβούλιο Δεοντολογίας, δημόσιος φορέας που έχει συσταθεί από το Υπουργείο Οικονομικών, αποφάσισε πάντως να μην αντιταχθεί στις επενδύσεις του Ταμείου σε πλατφόρμες όπως η Airbnb, που προσφέρουν ενοικιάσεις σε εβραϊκούς οικισμούς.
Ο φορέας αξιολογεί αν οι εταιρείες του παγκόσμιου μεγαλύτερου επενδυτικού ταμείου συμμορφώνονται με τις δεοντολογικές προδιαγραφές που έχει καθορίσει το νορβηγικό κοινοβούλιο.
Σε συνέντευξή του στο Reuters, ο επικεφαλής του Συμβουλίου, Σβέιν Ρίτσαρντ Μπράντζαεγκ, ανέφερε ότι εξετάζει πώς οι ισραηλινές τράπεζες παρέχουν εγγυήσεις για την ασφάλεια των χρημάτων των Ισραηλινών εποίκων σε περίπτωση που η κατασκευαστική εταιρεία κλείσει.
Άλλες πρακτικές αναλύονται, «αλλά αυτό είναι προς το παρόν γνωστό», ανέφερε. «Έχουμε αρκετά στοιχεία». Απέφυγε να σχολιάσει τη διάρκεια της ανασκόπησης.
Ο Μπράντζαεγκ δεν κατονόμασε τις τράπεζες, αλλά στο τέλος του 2024, το ταμείο είχε περίπου 5 δισ. κορώνες (500 εκατ. δολάρια) σε μετοχές των πέντε μεγαλύτερων ισραηλινών δανειστών, με αύξηση 62% μέσα σε έναν χρόνο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία.
Οι τράπεζες Hapoalim Leumi, Israel Discount Bank, Mizrahi Tefahot Bank και First International Bank of Israel δεν έχουν σχολιάσει σχετικά με τις έρευνες.
Από το 2020, οι τράπεζες αυτές περιλαμβάνονται σε έναν κατάλογο εταιρειών που σχετίζονται με την εκμετάλλευση των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών, όπως ορίζει αποστολή του ΟΗΕ που αξιολογεί τις επιπτώσεις στα παλαιστινιακά δικαιώματα.
Η ανησυχία των επενδυτών έχει ενταθεί παγκοσμίως λόγω της ισραηλινής επίθεσης διάρκειας 19 μηνών, που έχει προκαλέσει τον θάνατο άνω των 50.000 Παλαιστινίων και έχει καταστρέψει τη Λωρίδα της Γάζας, ως αντίποινα για μια επίθεση της Χαμάς που σκότωσε πάνω από 1.200 Ισραηλινούς.
Περίπου 700.000 Ισραηλινοί έποικοι ζουν ανάμεσα σε 2,7 εκατ. Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Πολλοί οικισμοί βρίσκονται κοντά σε παλαιστινιακές περιοχές και ορισμένες ισραηλινές επιχειρήσεις εξυπηρετούν και τους δύο πληθυσμούς.
Η ανώτατη δικαστική αρχή των Ηνωμένων Εθνών διαπίστωσε πέρυσι ότι οι ισραηλινοί οικισμοί σε εδάφη που κατασχέθηκαν το 1967 είναι παράνομοι, μια απόφαση που το Ισραήλ χαρακτήρισε «θεμελιωδώς λανθασμένη», επικαλούμενο τους ιστορικούς και βιβλικούς δεσμούς με τη γη.
Ενοικιαζόμενα καταλύματα σε οικισμούς της Δυτικής Όχθης
Μέσα στο 2024, το Συμβούλιο Δεοντολογίας ξεκίνησε νέα ανασκόπηση επενδύσεων που σχετίζονται με τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.
Εξέτασε 65 εταιρείες, προτείνοντας όμως μόνο την αλυσίδα πρατηρίων βενζίνης Paz και την εταιρεία τηλεπικοινωνιών Bezeq για εκποίηση.
Το Συμβούλιο έχει εξετάσει επίσης πολυεθνικές εταιρείες για να διαπιστώσει αν οι δραστηριότητές τους στη Δυτική Όχθη συμμορφώνονται με τις επιταγές του.
Αυτές περιλαμβάνουν πλατφόρμες διαμονής όπως Airbnb, Booking.com, TripAdvisor και Expedia, που καταγράφονται στον κατάλογο του ΟΗΕ και αντιπροσωπεύουν περίπου 3 δισ. δολάρια σε επενδύσεις του Ταμείου.
Ωστόσο, το Συμβούλιο δεν θα προτείνει την ένταξή τους στη λίστα παρακολούθησης ή την εκποίηση των μετοχών τους, δήλωσε η Eli Ane Lund, επικεφαλής της γραμματείας του Συμβουλίου.
«Η εταιρική δραστηριότητα πρέπει να έχει κάποια επιρροή στις (ηθικές) παραβιάσεις», τόνισε. «Δεν είναι αρκετό να υπάρχει απλή σύνδεση· πρέπει να υπάρχει κάποια ουσιαστική σχέση με την παράβαση».
Συστάσεις προς την κεντρική τράπεζα
Οι συστάσεις του Συμβουλίου απευθύνονται στην κεντρική τράπεζα, η οποία δεν υποχρεούται να τις ακολουθήσει, αλλά το πράττει συνήθως.
Εάν προγραμματιστούν πωλήσεις επενδυτικών έργων, αυτές γίνονται σταδιακά, ώστε να αποφευχθεί η ευαισθησία της αγοράς και η απόφαση ανακοινώνεται δημόσια.
Οι φιλοπαλαιστίνιοι ακτιβιστές υποστηρίζουν ότι το Συμβούλιο θέτει πολύ υψηλούς όρους για τις προτάσεις αποεπένδυσης και καλούν την νορβηγική κυβέρνηση να δώσει εντολή στο ταμείο για συνολική αποεπένδυση από το Ισραήλ, όπως έγινε με τη Ρωσία το 2022, τρεις ημέρες μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι βουλευτές υποστηρίζουν την προσέγγιση του Συμβουλίου και αναμένεται να εγκρίνουν επίσημα την απόφαση μιας κοινοβουλευτικής επιτροπής οικονομικών να μην διατάξει μαζικό μποϊκοτάζ.
Πηγή: Reuters
