Η βάση δεν αντικατοπτρίζει την αξία μιας σχολής, αλλά απλώς τη ζήτηση για σπουδές σε αυτήν. Η ζήτηση διαμορφώνεται από ποικίλους παράγοντες.
Ένας σημαντικός παράγοντας είναι η κοινωνική κατάσταση και οι τρέχουσες τάσεις. Πριν από 15 χρόνια, η υψηλότερη βάση στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο αφορούσε τους Πολιτικούς Μηχανικούς, καθώς τότε υπήρχε μεγάλη οικοδομική δραστηριότητα και πρόσβαση σε στεγαστικά δάνεια. Όπως φαίνεται στον πίνακα 1, το 2010 είχαν 122 μόρια περισσότερο. Ωστόσο, το 2015, λόγω της οικονομικής κρίσης, η κατάσταση άλλαξε, με τη βάση των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών να είναι 1.755 μόρια υψηλότερη. Η αύξηση αυτή οφείλεται και στη μεγάλη ζήτηση για προγραμματιστές και μηχανικούς πληροφορικής, καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία. Αυτή η τάση συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Αντίστοιχα, το 2010 το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης είχε 781 μόρια περισσότερα από την Ψυχολογία, καθώς η δημιουργία ολοήμερων σχολείων προκάλεσε αυξημένες προσλήψεις δασκάλων. Ωστόσο, το 2015 οι διορισμοί ανεστάλησαν και η βάση στο Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης μειώθηκε κατά 2.475 μόρια, ενώ η Ψυχολογία παρέμεινε σταθερή.
Πολλοί υποψήφιοι που επέλεξαν τους Πολιτικούς Μηχανικούς το 2010 περιμένοντας άμεσες ευκαιρίες εργασίας, καθώς και αυτοί που διάλεξαν τα Παιδαγωγικά Τμήματα, αντιμετώπισαν απογοήτευση με την αποφοίτησή τους λόγω της ανεργίας.
Καθώς ο κόσμος αλλάζει, οι επαγγελματικές προσδοκίες μπορεί να διαφοροποιηθούν γρήγορα, αν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τη διαμόρφωση των βάσεων.
Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει τη βάση είναι η τοποθεσία της σχολής. Οι σχολές που βρίσκονται σε μεγάλα αστικά κέντρα τείνουν να προσελκύουν περισσότερους υποψηφίους, με τις αντίστοιχες σχολές της περιφέρειας συνήθως να έχουν χαμηλότερες βάσεις. Για παράδειγμα, ανάμεσα στις Ιατρικές Σχολές, η Ιατρική της Αλεξανδρούπολης έχει τη χαμηλότερη βάση λόγω απομακρυσμένης τοποθεσίας.
Ο τρίτος καθοριστικός παράγοντας είναι οι επιδόσεις των υποψηφίων. Σε χρόνια με δύσκολα θέματα, οι βάσεις πέφτουν, ενώ σε χρόνια με εύκολα θέματα, οι βάσεις εκτοξεύονται. Για παράδειγμα, η Ιατρική Αθήνας το 2009 είχε τη βάση στα 19.453 μόρια με εύκολα θέματα και το 2020 έπεσε στα 18.250 με σκληρά θέματα, με διαφορά 1.203 μορίων.
Καταληκτικά, η βάση μιας σχολής δεν θα πρέπει να είναι το μοναδικό κριτήριο επιλογής σπουδών. Παρά το γεγονός ότι έχει καταντήσει να λειτουργεί ως ανεπίσημο μέτρο αξιολόγησης, η αλήθεια είναι ότι η αξία μιας σχολής δεν κρίνεται μόνο από τη βάση της. Πολλοί επιλέγουν να σπουδάσουν σε σχολές με υψηλές βάσεις για να εντυπωσιάσουν, εστιάζοντας στη γνώμη των άλλων και παραβλέποντας τις προσωπικές τους προτιμήσεις.
Αυτή η τάση παρατηρείται και σε άλλα τομείς, καθώς αρκετοί предпочтούν να ακολουθούν τις μάζες αντί να κάνουν τις προσωπικές τους επιλογές, επηρεάζοντας τη ζήτηση για ήδη δημοφιλείς σχολές και οδηγώντας σε περαιτέρω αύξηση των βάσεων.
Οι παράγοντες αυτοί καθορίζουν τις βάσεις και θα ήταν χρήσιμο να μην αντιμετωπίζονται ως κριτήριο για την επιλογή σπουδών. Ο μόνος λόγος να δώσει κανείς σημασία στις βάσεις είναι για να διασφαλίσει ότι δεν θα μείνει εκτός των ΑΕΙ. Αφού δηλώσουν τις προτιμήσεις τους, μπορούν να επιλέξουν και σχολές με χαμηλότερες βάσεις, θυμίζοντας ότι οι βάσεις είναι συνήθως ετήσιες και μπορεί να διαφέρουν από χρόνο σε χρόνο.
*Ο Στράτος Στρατηγάκης είναι Μαθηματικός – ερευνητής – www.stadiodromia.gr
Διαβάστε επίσης:
→Πανελλήνιες 2025: Πρεμιέρα για τα Ειδικά Μαθήματα – Πότε θα ανακοινωθούν οι βαθμολογίες
