Η 14η Ιουνίου έχει καθοριστεί ως «Παγκόσμια Ημέρα Αιμοδότη» από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), αναγνωρίζοντας τη σημασία της αιμοδοσίας ως θεμέλιο της δημόσιας υγείας.
Η ημέρα αυτή αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη σημασία της εθελοντικής και μη αμειβόμενης προσφοράς αίματος, οποία είναι κρίσιμη για ασφαλείς και επαρκείς μεταγγίσεις.
Επιπλέον, η Παγκόσμια Ημέρα του Εθελοντή Αιμοδότη προσφέρεται ως ευκαιρία να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη της κοινωνίας προς τους εθελοντές αιμοδότες, αναγνωρίζοντας τη ζωτικής σημασίας προσφορά τους που σώζει ζωές και ενδυναμώνει τη συνοχή της κοινωνίας. Ταυτόχρονα, αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη για ασφαλή και τακτική αιμοδοσία, ώστε να διασφαλιστεί η κάλυψη των αναγκών των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης παγκοσμίως.
Επιπλέον, η ημέρα αυτή λειτουργεί ως παρότρυνση προς κυβερνήσεις και εθνικές υγειονομικές αρχές ώστε να διαθέσουν πόρους για την ενίσχυση της εθελοντικής αιμοδοσίας και να εξασφαλίσουν τη δίκαιη πρόσβαση σε μεταγγίσεις για όλους τους ασθενείς.
Το σύνθημα του ΠΟΥ για το 2025 είναι “Δώστε αίμα, δώστε ελπίδα: μαζί σώζουμε ζωές”, αναγνωρίζοντας την ελπίδα που παρέχεται με κάθε σταγόνα αίματος. εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο εξαρτώνται από μεταγγίσεις αίματος για τη ζωή τους, και η ελπίδα ρέει μέσα από κάθε αίθουσα αιμοδοσίας. Στο πλαίσιο αυτό, οι στόχοι της φετινής εκστρατείας περιλαμβάνουν:
- Ενημέρωση του κοινού σχετικά με τη ζωτική σημασία των αιμοδοσιών και των δωρεών πλάσματος, καθώς και την επίδρασή τους στην ποιότητα ζωής των ασθενών.
- Προώθηση της τακτικής αιμοδοσίας από νέους και υφιστάμενους αιμοδότες για τη διατήρηση επαρκών αποθεμάτων αίματος.
- Επικοινωνία της θετικής συνεισφοράς των αιμοδοτών στην υγεία και την ευημερία των συνάνθρωπων, με έμφαση σε αξίες όπως η αλληλεγγύη και η κοινωνική συνοχή.
- Ενίσχυση της υποστήριξης από κυβερνητικούς φορείς και αναπτυξιακούς εταίρους για την υποστήριξη των εθνικών συστημάτων αιμοδοσίας και τη διασφάλιση καθολικής πρόσβασης σε ασφαλείς μεταγγίσεις.
Ανεκτίμητο βιολογικό προϊόν
Το αίμα είναι ένα ανεκτίμητο φυσικό αγαθό, που δεν μπορεί να παραχθεί τεχνητά. Είναι ένας ζωντανός ιστός περιορισμένης διάρκειας ζωής που προσφέρεται δωρεάν από υγιείς εθελοντές αιμοδότες.
Η συνεχής ανανέωση των αποθεμάτων αίματος είναι ζωτικής σημασίας, καθώς μόνο μέσω τακτικής και συστηματικής αιμοδοσίας μπορεί να διασφαλιστεί η επάρκεια. Το αίμα και τα παράγωγά του είναι απαραίτητα για τη θεραπεία πολλών ασθενειών.
Η ανάγκη για αίμα είναι παγκόσμια, αλλά η πρόσβαση σε αυτό δεν είναι ίδια για όλους, και οι ελλείψεις είναι πιο συχνές σε χώρες με χαμηλό ή μέσο εισόδημα. Απαιτείται η υποστήριξη μη αμειβόμενων εθελοντών αιμοδοτών για τη διασφάλιση ασφαλούς αίματος.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Ας δούμε την κατάσταση στη χώρα μας. Οι ετήσιες ανάγκες της Ελλάδας φτάνουν περίπου τις 560.000 μονάδες αίματος, το μεγαλύτερο ποσοστό του οποίου πρέπει να διαχωρίζεται σε ερυθρά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια και πλάσμα.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως ο υψηλός αριθμός τροχαίων ατυχημάτων και η ύπαρξη ασθενών με Μεσογειακή Αναιμία, που αυξάνουν τη ζήτηση για ερυθρά αιμοσφαίρια. Είναι κρίσιμο να υπάρχει επαρκές απόθεμα αίματος για επείγουσες και προγραμματισμένες μεταγγίσεις.
Σε πολλές χώρες όπως η Δυτική Ευρώπη και ο Καναδάς, η αιμοδοσία στηρίζεται σε εθελοντές που προσφέρουν αίμα τακτικά, καλύπτοντας πλήρως τις ανάγκες τους.
Αντίθετα, στην Ελλάδα, πολλές φορές χρειάζεται να απευθυνθούμε σε οικογένειες και φίλους για την κάλυψη αναγκών σε αίμα. Με τις προσπάθειες του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, το ποσοστό του αίματος από εθελοντές φθάνει το 67%, αν και δεν έχει ακόμα επιτευχθεί η πλήρης εθελοντική συνεισφορά.
Η εθελοντική αιμοδοσία διασφαλίζει την επάρκεια και την ασφάλεια του αίματος. Για να επιτύχουμε την αυτάρκεια σε εθελοντικό αίμα στην Ελλάδα, απαιτείται η συλλογική προσπάθεια όλων – πολιτείας, συλλόγων και πολιτών.
Η προσέλκυση νέων αιμοδοτών είναι επιτακτική, καθώς ο πληθυσμός γηράσκει. Η εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των νέων για τη σημασία της αιμοδοσίας είναι καθοριστική.
Η αιμοδοσία είναι σήμερα πιο ασφαλής από ποτέ, με τη διαδικασία επιλογής αιμοδότη να διασφαλίζει την υγεία και των δύο πλευρών. Ο κάθε αιμοδότης μπορεί να είναι υγιής από 18 έως 65 ετών, υποβάλλεται σε επιλογή και οι υποψήφιοι πρέπει να συζητήσουν πιθανά προβλήματα υγείας με το γιατρό.
Η 14η Ιουνίου είναι ημέρα γιορτής για τους εθελοντές αιμοδότες, επιλέγεται λόγω της γενέθλιας ημέρας του Karl Landsteiner, ο οποίος ανακάλυψε το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ. Για τη συμβολή του, τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ το 1930.
Τα μηνύματα της ημέρας περιλαμβάνουν:
- Η ανάγκη για ασφαλές αίμα είναι διαρκής.
- Η τακτική αιμοδοσία είναι κρίσιμη για την ισότιμη πρόσβαση σε ασφαλές αίμα.
- Η φροντίδα για την υγεία των αιμοδοτών ενισχύει τη συμμετοχή τους.
Πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για την ενημέρωση των νέων ώστε η αιμοδοσία να γίνει συνειδητή επιλογή. Η προστασία των μεταγγιζόμενων ασθενών είναι συνεχής ευθύνη μας, και πρέπει να διασφαλίσουμε την υγεία των αιμοδοτών με σεβασμό και φροντίδα.
Δώστε αίμα, δώστε ελπίδα: μαζί σώζουμε ζωές.
*Η κ. Γρουζή είναι Αιματολόγος, Συντονίστρια Διευθύντρια της Νοσοκομειακής Υπηρεσίας Αιμοδοσίας και Υπεύθυνη του Ιατρείου Διαταραχών Αιμόστασης στο Ογκολογικό Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας»
