Ένα σπάνιο ρωμαϊκό ανάγλυφο από ψαμμίτη, που απεικονίζει τη θεά Victoria, ισοδύναμη της ελληνικής Νίκης, ήρθε στο φως στο ρωμαϊκό φρούριο Vindolanda.
Το Vindolanda, ένα ρωμαϊκό βοηθητικό φρούριο κοντά στο Τείχος του Αδριανού στη Βόρεια Αγγλία, ιδρύθηκε γύρω στο 85 μ.Χ. και παρέμεινε σε χρήση μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ., αποτελώντας ένα σημαντικό στρατιωτικό και πολιτιστικό κέντρο της ρωμαϊκής Βρετανίας.
Η πρόσφατη ανακάλυψη έχει μεγάλη σημασία και συνδέεται με το τέλος των πολέμων των Σεβήρων στη Ρωμαϊκή Βρετανία.
Χαρακτηριστικά του γλυπτού
Το καλλιτεχνικά σμιλεμένο γλυπτό από ψαμμίτη έχει διαστάσεις 47 x 28 x 17 εκατοστά, υποδηλώνοντας ότι ενδέχεται να αποτελούσε τμήμα μιας σημαντικής αρχιτεκτονικής δομής, πιθανώς πλαισιώνοντας μια κεντρική επιγραφή.
Το ανάγλυφο, που χρονολογείται γύρω στο 213 μ.Χ., βρέθηκε σε ένα στρώμα ερειπίων από τα χαρακώματα των χερσαίων δυνάμεων. Το ανακάλυψαν οι Jim και Dilys Quinlan, εθελοντές που συμμετέχουν σε ανασκαφές από το Μερσεϊσάιντ.
Το ζευγάρι, το οποίο είναι πλέον στην 21η χρονιά των ανασκαφών του σε συνεργασία με τον οργανισμό Vindolanda, ανακάλυψε ένα τμήμα μεγαλύτερου μνημείου που κάποτε διακοσμούσε μια εντυπωσιακή αψίδα στον χώρο.
Η ρωμαϊκή θεά Victoria
Η θεά Victoria, η οποία αντιστοιχεί στη Νίκη της ελληνικής μυθολογίας, είναι η προσωποποίηση της στρατιωτικής επιτυχίας και λατρευόταν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια και μετά τους πολέμους.
Η παρουσία της στο συγκεκριμένο σημείο είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή: τα χαρακώματα κάτω από το εύρημα δημιουργήθηκαν λίγο μετά την λήξη των Σεβηριανών πολέμων, που αναδιαμόρφωσαν το στρατηγικό τοπίο της Ρωμαϊκής Βρετανίας.
“Ευρήματα όπως αυτό είναι ολοένα και σπανιότερα”, δήλωσε ο Δρ. Andrew Birley, επικεφαλής των ανασκαφών του οργανισμού Vindolanda. “Το καλλιτεχνικά σμιλεμένο έργο μας υπενθυμίζει ότι τα ρωμαϊκά φρούρια δεν ήταν απλώς στρατηγικές δομές, αλλά συνδύαζαν πολιτιστική και συμβολική σημασία για τους στρατιώτες που ζούσαν εκεί”.
Εκτιμάται ότι το ανάγλυφο πλαισιωνόταν από εγχάρακτη πλάκα, που ήταν μέρος της μνημειακής δομής της πύλης, προς τιμήν της ειρήνης και της σταθερότητας μετά από χρόνια πολέμου.
“Αναζητούμε ίχνη αρχαίας βαφής”
Η Barbara Birley, έφορος του οργανισμού Vindolanda, τόνισε ότι το ανάγλυφο πιθανότατα ήταν αρχικά ζωγραφισμένο με έντονα χρώματα, κάτι που ήταν συνηθισμένο στη ρωμαϊκή γλυπτική.
“Προς το παρόν, θα διατηρήσουμε το εύρημα χωρίς πλύσιμο”, είπε, “καθώς ξεκινήσαμε λεπτομερή ανάλυση για να εντοπίσουμε ίχνη χρωστικής ουσίας από την αρχαιότητα”. Ο καθηγητής Rob Collins, πρόεδρος του τμήματος αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ, επιβεβαίωσε την απεικόνιση της Victoria στην πέτρα.
Το ανάγλυφο αναμένεται να εκτεθεί στο κοινό στις αρχές του 2026, στο πλαίσιο της έκθεσης “Recent Finds” από το ρωμαϊκό φρούριο Vindolanda, που αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον των επισκεπτών σε αυτό το διεθνώς αναγνωρισμένο αρχαιολογικό χώρο.
