Σε ένα έντονα τεταμένο διπλωματικό κλίμα, με επίκεντρο την Κωνσταντινούπολη, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι απηύθυνε ξεκάθαρα μηνύματα τόσο προς τον Ντόναλντ Τραμπ όσο και τον Βλαντίμιρ Πούτιν, εκφράζοντας την επιθυμία του για μια ουσιαστική συνάντηση κορυφής που ενδέχεται να βελτιώσει την ειρηνευτική διαδικασία, εφόσον ο Ρώσος πρόεδρος σταματήσει τις «ανεδαφικές τακτικές».
«Ο Τραμπ θα πρέπει να αναγνωρίσει ότι ο Πούτιν λέει ψέματα. Από την πλευρά μας, πρέπει να προσεγγίσουμε το θέμα με λογική, προκειμένου να αποδείξουμε ότι δεν είμαστε εμείς αυτοί που καθυστερούν τη διαδικασία», δήλωσε ο Ζελένσκι σε επιλεγμένη ομάδα δημοσιογράφων, μεταξύ των οποίων και ο Guardian, από το γραφείο του στο Κίεβο.
Ο Ουκρανός πρόεδρος επιβεβαίωσε την πρόθεσή του να ταξιδέψει στην Τουρκία την Πέμπτη, ανεξαρτήτως του εάν ο Πούτιν θα παραστεί τελικά για συνομιλίες. «Εάν ο Πούτιν δεν έρθει και συνεχίζει να πιάνει παιχνίδια, αυτό θα είναι σαφές ότι δεν επιθυμεί να τερματίσει τον πόλεμο», παρατήρησε χαρακτηριστικά.
Μετά το απρόσμενο διάγγελμα του Πούτιν, που κάλεσε σε απευθείας συνομιλίες Ρωσίας-Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι θα τον περιμένει προσωπικά στην Τουρκία την Πέμπτη.
Τόνισε επίσης τη σημασία της παρουσίας του Τραμπ στην περιοχή: «Εάν ο Τραμπ ταξιδέψει, αυτό θα ασκήσει πίεση και στον Πούτιν να συμμετάσχει. Ο Τραμπ μπορεί πραγματικά να συμβάλει, καθώς η παρουσία των ΗΠΑ μπορεί να προσφέρει σημαντικές εγγυήσεις».
Ο Αμερικανός Πρόεδρος ανακοίνωσε από τη Σαουδική Αραβία ότι σκέφτεται να πετάξει στην Τουρκία, λέγοντας: «Πιστεύω ότι οι δύο ηγέτες θα είναι εκεί. Σκεφτόμουν να πετάξω και εγώ».
Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, μίλησε για τη δυνατότητα μιας τριμερούς συνόδου. «Θα μπορούσε να είναι μια σημαντική συνάντηση. Ελπίζουμε ότι και ο πρόεδρος Πούτιν θα παραστεί, και τότε ο πρόεδρος Τραμπ θα είναι εκεί».
Στην Τουρκία αναμένονται επίσης ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο και ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Πούτιν σκοπεύει να ταξιδέψει.
Το Κρεμλίνο υπονοεί ότι θα στείλει κατώτερη αντιπροσωπεία στη συνάντηση.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε: «Θα είμαστε εκεί και θα αναμένουμε την ουκρανική πλευρά», ενώ ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Ριάμπκοφ, υπογράμμισε την επιθυμία της Μόσχας να συζητήσει τις «ριζικές αιτίες» της σύγκρουσης, όπως η «αποναζιστικοποίηση» και η επίσημη προσάρτηση κατεχόμενων περιοχών.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, θα ηγηθεί της ρωσικής αντιπροσωπείας στις συνομιλίες με την Ουκρανία στην Κωνσταντινούπολη αύριο Πέμπτη, σύμφωνα με πληροφορίες από το αζέρικο πρακτορείο ειδήσεων APA και το κινέζικο τηλεοπτικό δίκτυο CGTN.
Ο Ζελένσκι εξέφρασε καθαρά: «Θέλω να καταλάβετε γιατί θα συναντούσα τον Πούτιν. Δεν πρόκειται να συμφωνήσουμε σε όλα τώρα. Αυτό είναι αδύνατο. Έχουμε διαφορετικές προσεγγίσεις και κοσμοθεωρίες. Πρέπει όμως να βρούμε έναν τρόπο να τελειώσουμε τον πόλεμο».
Εάν υπάρξει συμφωνία για κατάπαυση του πυρός σε επίπεδο ηγετών, τότε θα μπορούσαν να ξεκινήσουν συνομιλίες σε χαμηλότερο επίπεδο. «Χωρίς σήματα από τους ηγέτες ή συνάντηση ηγετών, αυτό το φορμάτ [σ.σ. χαμηλόβαθμης αντιπροσωπείας] δεν λειτουργεί».
Υπενθύμισε ότι ούτε στις προηγούμενες συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία, με τις ΗΠΑ να παίζουν ρόλο μεσολαβητή, δεν επετεύχθη βιώσιμη κατάπαυση πυρός.
Ωστόσο, δεν απέκλεισε την αποστολή ουκρανικής αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη. «Δεν ξέρω. Είμαι ειλικρινής. Ίσως οι Αμερικανοί ή κάποιος άλλος να θέλουν πραγματικά να επαναφέρουν αυτό το φορμάτ. Δεν μπορώ να πω σίγουρα».
Η νέα περίοδος έντονης διπλωματικής δραστηριότητας ξεκίνησε με την επίσκεψη των ηγετών Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας και Πολωνίας στο Κίεβο, μία μέρα μετά τη στρατιωτική παρέλαση στη Μόσχα για τα 80 χρόνια από την ήττα της ναζιστικής Γερμανίας.
Μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ, οι Ευρωπαίοι έστειλαν τελεσίγραφο στον Πούτιν για αποδοχή 30ήμερης εκεχειρίας έως τα μεσάνυχτα της Δευτέρας, αλλιώς θα επιβληθούν νέες κυρώσεις. Ο Πούτιν απέρριψε το τελεσίγραφο και πρότεινε συνομιλίες χωρίς προϋποθέσεις, δηλαδή, αρνήθηκε την εκεχειρία ως πρώτο βήμα.
Ο Ζελένσκι εξέφρασε ελπίδα για νέες κυρώσεις αν δεν υπάρξει συμφωνία την Πέμπτη. «Πιστεύω ότι ο πρόεδρος Τραμπ δεν είναι κατά των κυρώσεων… και ότι υπάρχει πολιτική βούληση στο Κογκρέσο να τις εγκρίνει. Είναι πολύ πιθανό ότι θα τις επιβάλουν».
Πρόσθεσε ότι θα πραγματοποιηθούν διαβουλεύσεις με τους Ευρωπαίους για τις κυρώσεις, όμως «δεν μπορώ να αποκαλύψω πού ή πότε θα γίνουν».
Παρά την τεταμένη ατμόσφαιρα με την Ουάσινγκτον τον Φεβρουάριο, ο Ουκρανός πρόεδρος φαίνεται να έχει βελτιώσει την επικοινωνία του με τον Τραμπ, ιδιαίτερα μετά από θετική συνομιλία στη Ρώμη κατά την κηδεία του Πάπα.
Όταν ρωτήθηκε τι είπε στον Τραμπ για να τον επαναφέρει στο πλευρό του, απάντησε: «Δεν θα σας πω. Ξέρω τους λόγους – πιστεύω ότι γνωρίζω γιατί η συζήτησή μας ήταν τόσο καλή. Αλλά δεν μπορώ να πω περισσότερα».
Τέλος, αναφέρθηκε στις συχνές επαφές του με Ευρωπαίους ηγέτες, τονίζοντας το ρόλο του Γάλλου προέδρου Μακρόν: «Έχει πολύ δημιουργική προσέγγιση. Είναι άνθρωπος που ρισκάρει. Οι ρισκαδόροι επικεντρώνονται στο αποτέλεσμα και δεν διαχωρίζουν το προσωπικό τους συμφέρον από την κατάσταση».
Μετά την Τουρκία, ο Ζελένσκι προγραμματίζει να επισκεφθεί την Αλβανία την Παρασκευή και μπορεί να βρεθεί στη Ρώμη την Κυριακή, συμμετέχοντας πιθανόν στη Θεία Λειτουργία του νέου Πάπα, αν όλα πάνε καλά. «Δεν ξέρουμε τι θα φέρει αυτή η εβδομάδα. Έχουμε φτάσει στο σημείο που δεν γνωρίζουμε τι θα συμβεί αύριο»
