Κατά τη διάρκεια ανακαίνισης ενός γηπέδου ποδοσφαίρου, εργάτες ήρθαν αντιμέτωποι με μια σκοτεινή πτυχή της ιστορίας. Αποκάλυψαν, ενώ έσκαβαν, λείψανα πολεμιστών από τον 1ο αιώνα, που μαρτύρησαν το φρικτό τέλος τους, υποδεικνύοντας ότι είχαν πέσει σε σφοδρή μάχη.
Οι επόμενες έρευνες αποκάλυψαν ότι τα λείψανα ανήκαν σε Ρωμαίους λεγεωνάριους. Η ανακάλυψη, που έγινε τον Οκτώβριο του προηγούμενου έτους στην Αυστρία, παρέχει στοιχεία για μια βίαιη σύγκρουση, πιθανότατα ανάμεσα σε γερμανικά φύλα, που σηματοδοτεί την πρώτη γνωστή μάχη στην περιοχή.
Μετά από λεπτομερή ανάλυση, ειδικοί από το Μουσείο της Βιέννης ανακοίνωσαν την Τετάρτη ότι στην περιοχή έλαβε χώρα μια σφοδρή μάχη, την οποία περιγράφουν ως, “καταστροφικό γεγονός, ακόμη και με στρατιωτικά κριτήρια”.
Ο ομαδικός τάφος περιλάμβανε λείψανα περίπου 150 ατόμων και βρέθηκε στην επαρχία Simmering της Βιέννης. Αυτό το εύρημα είναι μοναδικό στην Ευρώπη και δύναται να προσφέρει νέες πληροφορίες σχετικά με την ιστορική προέλευση της πόλης.
Η ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε κατά την ανακαίνιση του αθλητικού γηπέδου Ostbahn-XI-Platz και αναλύθηκε από την αρχαιολογική υπηρεσία Stadtarchäologie Wien, σε συνεργασία με ειδικούς από την εταιρεία Novetus GmbH.
Τα αρχικά αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο Μουσείο της Βιέννης, αποκαλύπτοντας εντυπωσιακά στοιχεία για την προέλευση και τις συνθήκες της σπάνιας αυτής ομαδικής ταφής, η οποία μπορεί να σχετίζεται με στρατιωτική σύρραξη κατά την Ρωμαϊκή περίοδο στην περιοχή.
Οι ρωμαϊκοί λείψανα στη Βιέννη δεν είναι απροσδόκητα, καθώς η αρχαία Βιντομπόνα υπήρξε σημαντικό στρατιωτικό κέντρο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και θεμέλιο της σημερινής πόλης.
Ωστόσο, η ανακάλυψη είναι ξεχωριστή λόγω της σπανιότητας ομαδικών ταφών από αυτήν την περίοδο στην ευρωπαϊκή κτήση της Αυτοκρατορίας, όπου μέχρι τον 3ο αιώνα μ.Χ. επικρατούσε η αποτέφρωση.
Χαρακτηριστικά των λειψάνων που μαρτυρούν την ποιότητα ζωής των στρατιωτών
Η δημοτική σύμβουλος πολιτισμού και επιστήμης της Βιέννης, Veronica Kaup-Hasler, τόνισε ότι η ανακάλυψη αποτελεί μοναδική ευκαιρία για επανεξέταση της αρχαίας ιστορίας της πόλης: «Κάθε νέα ανακάλυψη μας προσφέρει τη δυνατότητα να επανεξετάσουμε τα όρια της γνώσης μας. Η ομαδική ταφή παρέχει μια νέα προοπτική στην πρώιμη ιστορία της Βιέννης και υπογραμμίζει τη σημασία της διατήρησης και μελέτης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς», ανέφερε.
Οι πρώτες αναλύσεις έδειξαν ότι οι σκελετοί ανήκουν αποκλειστικά σε νέους άνδρες, ηλικίας 20-30 ετών. Το μέσο ύψος τους υπερβαίνει το 1,7 μέτρα, ενώ συνολικά φαίνεται ότι βρίσκονται σε καλή υγειονομική κατάσταση, με τομαδιαία νούμερα δοντιών και ελάχιστες ενδείξεις μεταδοτικών ασθενειών.
Ωστόσο, το πιο εντυπωσιακό στοιχείο της ανακάλυψης είναι η αιτία του θανάτου τους: τα σώματά τους φέρουν πληγές από όπλα όπως δόρατα, στιλέτα, ξίφη και βέλη εκτοξευόμενα από βαλλίστρες ή τόξα. Επίσης, η άναρχη διάταξη των σκελετών υποδηλώνει ότι δεν πρόκειται για επίσημη ταφή, αλλά για αυτοσχέδια μετά από μια φρικαλέα γεγονός.
Η αρχαιολόγος Kristina Adler-Wölfl, διευθύντρια της Stadtarchäologie, επισήμανε τη σπανιότητα αυτών των ταφών στο ρωμαϊκό αρχαιολογικό πλαίσιο: «Οι ταφικές πρακτικές της Αυτοκρατορίας ακολουθούσαν αυστηρούς κανόνες. Γύρω στο 100 μ.Χ., η αποτέφρωση ήταν η καθιερωμένη πρακτική στο μεγαλύτερο μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η ανακάλυψη αυτού του μεγάλου νεκροταφείου με ανθρώπινες ταφές υποδηλώνει ιδιαίτερες πολεμικές συνθήκες», είπε.
Αποδείξεις στρατιωτικής σύρραξης
Το περιβάλλον της ανακάλυψης υποδεικνύει ότι οι λείψανα ανήκουν σε στρατιώτες που πέθαναν στη μάχη, κάτι που επιβεβαιώνεται από την ύπαρξη διαφόρων στρατιωτικών αντικειμένων. Ανάμεσά τους είναι ένα στιλέτο, κομμάτια σιδερένιας πανοπλίας, μέρη από πανοπλία, κεφαλές δωρατών και καρφιά στρατιωτικής υποδημασίας.
Το πιο κρίσιμο στοιχείο που βοήθησε στη χρονολόγηση του ευρήματος ήταν ένα σιδερένιο στιλέτο, του οποίου η θήκη, αν και φθαρμένη, διατηρεί τις ασημένιες επιστρώσεις από φιλιγκράν. Αυτό το καθιστά χρονολογημένο στο διάστημα μεταξύ του μέσου του 1ου αιώνα και των αρχών του 2ου αιώνα μ.Χ.
Ο Christoph Öllerer, υποδιευθυντής της Stadtarchäologie, επιβεβαίωσε ότι η διακοσμητική αυτή λεπτομέρεια είναι χαρακτηριστική των ρωμαϊκών όπλων της εποχής. Επιπλέον, η ανακάλυψη αυτή είναι το πρώτο άμεσο αρχαιολογικό στοιχείο μάχης εντός των ορίων του Δούναβη, του βόρειου συνόρου της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες αναφορές για συγκρούσεις στην περιοχή προέρχονται από γραπτές πηγές που περιγράφουν συχνές μάχες μεταξύ ρωμαϊκών λεγεώνων και γερμανικών φυλών στα τέλη του 1ου αιώνα μ.Χ., ειδικά κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Δομιτιανού (81 – 96 μ.Χ.) και του Τραϊανού (98 -117 μ.Χ.).
Ο αρχαιολόγος Martin Mosser αναφέρει ότι το εύρημα προσφέρει καίρια στοιχεία για τη στρατιωτική ιστορία της περιοχής και τη μεταμόρφωση της Βιντομπόνα σε σημαντική στρατιωτική βάση.
Ο ομαδικός τάφος μπορεί να σχετίζεται με μια μάχη που δικαιολογεί την επέκταση της ρωμαϊκής στρατιωτικής εγκατάστασης στην σημερινή Βιέννη, γεγονός που είναι καθοριστικής σημασίας για την πρώιμη αστική ανάπτυξη της πόλης, σύμφωνα με τον Mosser.
Η ανακάλυψη σηματοδοτεί την αρχή ενός εξελιγμένου διεπιστημονικού ερευνητικού προγράμματος. Τα επόμενα στάδια της μελέτης θα περιλαμβάνουν αναλύσεις DNA και ισοτόπων για τον προσδιορισμό προέλευσης και συνθηκών διαβίωσης των ατόμων.
Η Michaela Kronberger, επιμελήτρια του Μουσείου της Βιέννης, τονίζει ότι “οι αναλύσεις θα προσφέρουν σημαντικά στοιχεία για τη σύνθεση των ρωμαϊκών στρατευμάτων κατά μήκος του Δούναβη και τις πιθανές διαδρομές που ακολουθούσαν οι στρατιώτες. Αυτό το έργο μπορεί να αναθεωρήσει τη γνώση μας σχετικά με το ρωμαϊκό παρελθόν της περιοχής”.
