Η South Western Railway, σιδηροδρομική εταιρεία στη νοτιοδυτική Αγγλία, είναι η πρώτη που επανέρχεται σήμερα υπό δημόσιο έλεγχο, στο πλαίσιο της προσπάθειας της κυβέρνησης Στάρμερ για την επανεθνικοποίηση των βρετανικών σιδηροδρόμων.
Το βρετανικό υπουργείο Μεταφορών δήλωσε σε δελτίο Τύπου ότι αυτό σηματοδοτεί «μια νέα εποχή για τους σιδηροδρόμους».
«Αφήνουμε πίσω μας 30 χρόνια αναποτελεσματικότητας, σπατάλης και απογοήτευσης για τους επιβάτες», δήλωσε η υπουργός Μεταφορών Χάιντι Αλεξάντερ κατά την πρόσφατη επίσκεψή της σε εργαστήριο της νότιας Αγγλίας. «Προχωρούμε με αυτοπεποίθηση σε μια νέα εποχή για τους σιδηροδρόμους», πρόσθεσε.
Η ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρομικών εταιρειών στη Βρετανία ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 υπό τον συντηρητικό πρωθυπουργό Τζον Μέιτζορ, ακολουθώντας τις φιλελεύθερες πολιτικές της Μάργκαρετ Θάτσερ.
Παρά τις υποσχέσεις για καλύτερες υπηρεσίες και μειωμένες κρατικές δαπάνες, η ιδιωτικοποίηση αντιμετώπισε ισχυρές αντιδράσεις. Συνελήφθη η καταδίκη από συνδικάτα, την αντιπολίτευση, ορισμένους συντηρητικούς και το κοινό.
Αρχικά, ο αριθμός των επιβατών και οι επενδύσεις αυξήθηκαν. Ωστόσο, ένα εκτροχιασμό τον Οκτώβριο του 2000, που είχε ως αποτέλεσμα 4 θανάτους και 70 τραυματίες, σοκάρισε τη δημόσια γνώμη. Ακύρωσεις και καθυστερήσεις στα δρομολόγια έγιναν συχνές και οι επιβάτες διαμαρτύρονταν για τις αυξήσεις των τιμών των εισιτηρίων.
Από τότε, το μεγαλύτερο μέρος του σιδηροδρομικού δικτύου έχει επιστραφεί στο δημόσιο, διαχειριζόμενο από την Network Rail.
Τέσσερις από τους 14 σιδηροδρομικούς φορείς στην Αγγλία έχουν τέθει υπό δημόσιο έλεγχο τα τελευταία χρόνια λόγω χαμηλών επιδόσεων, αν και η αρχική πρόθεση ήταν να επιστρέψουν στους ιδιώτες.
Η κυβέρνηση των Εργατικών, που ανέλαβε τα καθήκοντά της τον Ιούλιο, ψήφισε ένα νόμο στα τέλη Νοεμβρίου που επιτρέπει την εθνικοποίηση ιδιωτικών φορέων σιδηροδρόμων με την λήξη των συμβάσεών τους ή νωρίτερα σε περιπτώσεις κακοδιαχείρισης, ώστε να ενσωματωθούν σε ένα νέο φορέα, την Great British Railways.
Η καθυστέρηση της εθνικοποίησης μέχρι τη λήξη των συμβάσεων βοηθά την κυβέρνηση να αποφύγει την καταβολή αποζημιώσεων στους ιδιώτες. Όλες οι συμβάσεις θα λήξουν ως το 2027.
Τα σωματεία του κλάδου, που έχουν προχωρήσει σε απεργιακές κινητοποιήσεις λόγω της κρίσης που προκάλεσε ο πληθωρισμός, υποδέχθηκαν θετικά την κίνηση αυτή.
«Όλοι στον τομέα των σιδηροδρόμων γνωρίζουν ότι η ιδιωτικοποίηση δεν είχε και δεν έχει επιτυχία», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του συνδικάτου μηχανοδηγών ASLEF, Μικ Γουίλαν, την Πέμπτη.
Η επιστροφή των σιδηροδρομικών εταιρειών στο δημόσιο «θα εξασφαλίσει ότι οι υπηρεσίες θα εστιάζουν στα συμφέροντα των επιβατών και όχι των μετόχων», αν και η διόρθωση των «διαρθρωτικών προβλημάτων» θα απαιτήσει χρόνο, προειδοποίησε η υπουργός Μεταφορών Χάιντι Αλεξάντερ.
Μετά την εθνικοποίηση της South Western Railway, θα ακολουθήσουν οι c2c στις 20 Ιουλίου και η Greater Anglia στις 12 Οκτωβρίου.
