Πέντε χρόνια μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντάται σήμερα επίσημα για πρώτη φορά, σε ειδική σύνοδο κορυφής με την βρετανική κυβέρνηση στο Λονδίνο, με σκοπό την ανάπτυξη μιας νέας στρατηγικής συνεργασίας.
Στη σύνοδο συμμετέχουν η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, και η Υπατη Αρμοστής Εξωτερικής Πολιτικής, Κάγια Κάλας. Θα συναντηθούν με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, υποδεικνύοντας την επιθυμία για πιο στενές σχέσεις.
Πριν από την σύνοδο, οι δύο πλευρές κατέληξαν σε προκαταρκτική συμφωνία σχετικά με άμυνα, ασφάλεια, αλιεία και κινητικότητα των νέων.
Οι μόνιμοι πρεσβευτές των 27 κρατών μελών στις Βρυξέλλες έλαβαν το κείμενο της προκαταρκτικής συμφωνίας, με τίτλο «Αμοιβαία Κατανόηση Βρετανίας – ΕΕ», το οποίο πρέπει να εγκριθεί από τις κυβερνήσεις.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι Γάλλοι ζήτησαν αυξημένες ποσοστώσεις αλιευμάτων από τους Βρετανούς. «Αυτή η κατάσταση φέρνει μνήμες από τις παλιές, δύσκολες διαμάχες του Brexit, αν και η συμβολή της αλιείας στο ΑΕΠ και των δύο χωρών είναι ελάχιστη», παρατηρούν διπλωμάτες.
«Η σύνοδος στο Λονδίνο προσφέρει την ευκαιρία στις δύο πλευρές να επιβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους να συνεργαστούν στρατηγικά και γεωπολιτικά, ενισχύοντας την εξωτερική πολιτική και ασφάλεια», αναφέρουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες.
Συνεργασία στην Άμυνα
Η προτεραιότητα θα είναι η στενότερη συνεργασία στην πολιτική ασφάλειας και άμυνας. «Το σχέδιο περιλαμβάνει τομείς όπως η κυβερνοασφάλεια και η θαλάσσια ασφάλεια, καθώς και τον συντονισμό στην προμήθεια όπλων», προσθέτουν οι ίδιες πηγές.
Οι βρετανικές αμυντικές βιομηχανίες ελπίζουν να αποκτήσουν πρόσβαση στο πρόσφατο ταμείο επανεξοπλισμού της ΕΕ, ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, αν και οι Γάλλοι πιέζουν για περιορισμό του μεριδίου των Βρετανών στο 15%.
«Σύνοδος Συνθηκολόγησης»
Για τον Κιρ Στάρμερ, αυτή η σύνοδος κορυφής δεν είναι απλώς μια εσωτερική πολιτική κίνηση. Παρά το γεγονός ότι μόνο το 30% των Βρετανών θεωρεί το Brexit καλή ιδέα, πολλά μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίζουν τη σύνοδο ως «σύνοδο συνθηκολόγησης» ή «προδοσία του Brexit».
Εκτός αυτού, το Brexit έχει κοστίσει στην Βρετανία περίπου 4% του ΑΕΠ, καθιστώντας αυτές τις αντιδράσεις λογικά υπερβολικές.
Ο Κιρ Στάρμερ, που έχει ισχυρή πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, θα μπορούσε θεωρητικά να αγνοήσει αυτές τις φωνές, ωστόσο, η άνοδος του ακροδεξιού «Κόμματος Μεταρρύθμισης» του Νάιτζελ Φάρατζ τον αναγκάζει σε αμυντική στάση.
Το κόμμα του Φάρατζ κέρδισε σημαντικές έδρες στις τοπικές εκλογές, κάτι που καθιστά πιο δύσκολη τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για τον Στάρμερ, ιδίως σχετικά με τη διευκόλυνση εισόδου και διαμονής των νέων πολιτών της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Μια Νέα Αρχή
Παρά τις πιέσεις από ακροδεξιούς λαϊκιστές, η σημερινή σύνοδος μπορεί να δώσει αφορμή για νέα αρχή. Η αβέβαιη παγκόσμια κατάσταση απαγορεύει και στις δύο πλευρές να χωρίσουν τους δρόμους τους χωρίς συγκεκριμένα αποτελέσματα. Όμως, οι λεπτομέρειες είναι κρίσιμες και η πορεία επαναπροσέγγισης δεν θα είναι εύκολη για καμία πλευρά.