Σήμερα, Τετάρτη 21 Μαΐου, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά δύο εμβληματικές προσωπικότητες της χριστιανικής ιστορίας: τον Άγιο Κωνσταντίνο τον Μέγα, τον πρώτο χριστιανό αυτοκράτορα της Ρώμης, και τη μητέρα του, Αγία Ελένη, μια ευσεβή βασιλομήτορα που αφιέρωσε τη ζωή της στην πίστη και τα ιερά προσκυνήματα.
Ο Άγιος Κωνσταντίνος γεννήθηκε περίπου το 272 μ.Χ. στη Ναϊσό της Μοισίας (σημερινή Σερβία), γιος του Κωνστάντιου Χλωρού και της Ελένης. Απέκτησε φήμη για τις στρατιωτικές και ηγετικές του ικανότητες και το 306 ανακηρύσσεται αυτοκράτορας στη Γαλατία. Το 312, λίγο πριν από τη μάχη της Μουλβίας Γέφυρας κατά του Μαξεντίου, βλέπει ένα σημείο του σταυρού στον ουρανό και ακούει την φράση «ἐν τούτῳ νίκα». Με τη νίκη του αποδίδει τη δόξα στον Θεό των Χριστιανών, σηματοδοτώντας την αρχή μιας νέας εποχής.
Το Διάταγμα των Μεδιολάνων
Το 313, με το Διάταγμα των Μεδιολάνων, ο Κωνσταντίνος εισάγει την ανεξιθρησκία και σταματά τους διωγμούς κατά των Χριστιανών, ανοίγοντας το δρόμο για τον Χριστιανισμό ως κυρίαρχη θρησκεία. Καταργεί τις θυσίες, στηρίζει την Εκκλησία, συγκαλεί την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο το 325 στη Νίκαια για να αντιμετωπίσει την αίρεση του Αρείου, και μεταφέρει την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη – Κωνσταντινούπολη το 330, θεμελιώνοντας τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Η εύρεση του Τιμίου Σταυρού
Η Αγία Ελένη, αν και απλής καταγωγής, αναδείχθηκε σε ουσιαστική προσωπικότητα μέσω της πίστης της. Μετά την επιτυχία του γιου της, ξεκινά ένα προσκύνημα στους Αγίους Τόπους.
Στα Ιεροσόλυμα, με επιμονή, εντοπίζει τον Τίμιο Σταυρό του Χριστού και τα λείψανα των δύο ληστών. Ιδρύει τον Ναό της Αναστάσεως και άλλους εντυπωσιακούς ναούς, όπως τον Ναό της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ, εμπλουτίζοντας την ευσέβεια και τον ανθρωπισμό της Αυτοκρατορίας.
Ισαπόστολοι
Η μνήμη των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης τιμάται με μεγαλοπρέπεια σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Αποκαλούνται «Ισαπόστολοι», υποδηλώνοντας ότι η δράση τους ισοδυναμεί με αυτή των πρώτων Αποστόλων. Ο Κωνσταντίνος διέπρεψε στη νομοθεσία, την προστασία και οργάνωση της Εκκλησίας, ενώ η Ελένη φημίζεται για τα ιερά προσκυνήματα και την ανεύρεση του Σταυρού.
Μαζί, οι δύο Άγιοι συμβολίζουν τη συνύπαρξη δύναμης και πίστης, εξουσίας και ταπείνωσης, κράτους και Εκκλησίας. Το όνομά τους παραμένει ζωντανό σε ναούς, πόλεις και οικογένειες, τιμώμενοι αιώνες τώρα ως προστάτες και φωτεινά παραδείγματα χριστιανικής πορείας.
Ποιοι άλλοι Άγιοι τιμώνται
Σύμφωνα με το εορτολόγιο, γιορτάζονται επίσης:
- Ο Όσιος Παχώμιος ο Νέος και Οσιομάρτυρας
- Ο Άγιος Κωνσταντίνος και οι γιοι του Μιχαήλ και Θεόδωρος οι Πρίγκιπες και Θαυματουργοί
Σε ποιους ευχόμαστε «χρόνια πολλά»
- Κωνσταντίνος, Κώστας, Κωστής, Κωνσταντίνα, Κωνσταντία, Ντίνα, Νάντια
- Ελένη, Έλενα, Ελεάννα, Ελεάνα, Ελίνα, Λένα, Ελεωνόρα, Μαριλένα, Νίτσα, Έλενος
