Την Παρασκευή, η Κίνα αύξησε τους δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα στο 125% και κάλεσε την Ευρώπη σε ενιαία στάση κατά των Ηνωμένων Πολιτειών. Η αντίδραση του Πεκίνου στις προκλητικές κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ δεν περιορίζεται σε αριθμούς, αλλά φέρει γεωπολιτικά μηνύματα και στοχευμένες επιθέσεις σε ευαίσθητους τομείς, ενώ κάνει λόγο για μια πιθανή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που όμως φαντάζει δύσκολο να υλοποιηθεί.
Επιμέλεια: Νίκος Παγουλάτος
Από τις σπάνιες γαίες και το αμερικανικό χρέος μέχρι το Χόλιγουντ και τα παιχνίδια, η Κίνα αποδεικνύει ότι γνωρίζει πώς να προκαλέσει πόνο στον αντίπαλό της και πώς να το πετύχει. Ωστόσο, σύμφωνα με αναλυτές και ευρωπαίους ηγέτες, η συμμαχία Κίνας-ΕΕ πιθανότατα θα παραμείνει μόνο στα λόγια.
Από κοινού «αντίσταση»
Η Κίνα ανακοίνωσε την επιβολή δασμών 125% σε αμερικανικά προϊόντα. Με αυτήν την κίνηση, το Πεκίνο δείχνει ότι δεν σκοπεύει να υποχωρήσει στον εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ, δήλωσε ότι «η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να συνεργαστούν για την υπεράσπιση της παγκοσμιοποίησης και να αντισταθούν στις μονομερείς πράξεις εκφοβισμού», στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα προς τον Ντόναλντ Τραμπ και τις πολιτικές του.
«Σε έναν εμπορικό πόλεμο, δεν υπάρχουν νικητές», τόνισε ο Σι, υπογραμμίζοντας τον σημαντικό ρόλο της ΕΕ στην παγκόσμια οικονομική σταθερότητα, όπως αναφέρει το Reuters.
Από την πλευρά του, ο Σάντσεθ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ και η Κίνα θα πρέπει να ανοίξουν ένα διάλογο για την εκτόνωση της κρίσης, επισημαίνοντας επίσης την αναγκαιότητα για μια πιο ισορροπημένη σχέση μεταξύ Πεκίνου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κατά τις συνομιλίες, ο Σι τόνισε: «Η Κίνα βλέπει την ΕΕ ως σημαντικό παίκτη σε έναν πολυπολικό κόσμο και υποστηρίζει σταθερά την ενότητα και την ανάπτυξη της ΕΕ».
«Η Κίνα και η ΕΕ πρέπει να εκπληρώσουν τις διεθνείς τους υποχρεώσεις, να προστατεύσουν από κοινού την κατεύθυνση της οικονομικής παγκοσμιοποίησης και να αντιταχθούν στις μονομερείς πράξεις εκφοβισμού», προσέθεσε.
Μια νέα προσπάθεια για την αποφυγή εμπορικού πολέμου φέρεται να έχει ξεκινήσει μεταξύ των Βρυξελλών και της Ουάσιγκτον, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποστέλλει τον επίτροπο Εμπορίου Μαρός Σέφτσοβιτς στις ΗΠΑ τη Δευτέρα, σε μια κρίσιμη αποστολή για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τους δασμούς που έχουν επιβληθεί εκατέρωθεν.
«Ο επίτροπος πηγαίνει στην Ουάσιγκτον για να προσπαθήσει να επιτύχει συμφωνίες. Σε αυτό εστιάζουμε», δήλωσε την Παρασκευή ο εκπρόσωπος τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το εμπόριο, Όλοφ Γκιλ, σύμφωνα με το Reuters.
Γιατί οι δασμοί 125% είναι αναποτελεσματικοί
Η πρόσφατη αντίδραση της Κίνας έχει αναδείξει την ένταση της σύγκρουσης, ωστόσο παραμένει σε αναμενόμενα πλαίσια.
Οι νέοι δασμοί της Κίνας, που φτάνουν σε πενταψήφιο ποσοστό 125%, ακολουθούν το μοτίβο των κινήσεων που παρατηρήσαμε αυτήν την εβδομάδα, όπου η αντίδραση της Κίνας αντέγραψε ακριβώς τις αυξήσεις των δασμών του Ντόναλντ Τραμπ – αυξάνοντας τους δασμούς της στο 125% σε απάντηση στους δασμούς 145% που επιβλήθηκαν από τον Αμερικανό Πρόεδρο.
Ωστόσο, υπάρχει μια σημαντική διαφορά αυτή τη φορά στην ανακοίνωση των νέων δασμών, σημειώνει το Sky News.
Η Κίνα δήλωσε ότι οποιαδήποτε μελλοντική αύξηση των δασμών είναι απλώς ένα «παίγνιο αριθμών», το οποίο απλώς θα παραβλέψει.
Όταν οι δασμοί ξεπερνούν το 50%, το εμπόριο γίνεται πρακτικά αδύνατο, επομένως οι αριθμοί δεν έχουν πραγματική σημασία.
Ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, διαθέτει αρκετούς μηχανισμούς πίεσης και ένα ευρύ φάσμα εργαλείων για να διασφαλίσει ότι οι Αμερικανοί θα βιώσουν τις συνέπειες του εμπορικού πολέμου.
Το Axios αναφέρει ότι οι κινήσεις της Κίνας δεν περιορίζονται σε δηλώσεις και παραθέτει επτά τρόπους με τους οποίους η Κίνα θα κάνει τις ΗΠΑ να πληρώσουν το τίμημα της εμπορικής σύγκρουσης.
Επτά τρόποι με τους οποίους η Κίνα «αντεπιτίθεται» στις ΗΠΑ
Πλήγμα στην τσέπη των Αμερικανών καταναλωτών
Η Κίνα δεν χρειάζεται καν να κινηθεί ριζικά για να πλήξει τους Αμερικανούς – οι δασμοί του ίδιου του Τραμπ είναι αρκετοί. Οι κινεζικές βιομηχανίες κατασκευάζουν την πλειονότητα των παιχνιδιών, κινητών τηλεφώνων και άλλων προϊόντων που αγοράζουν οι Αμερικανοί. Από τη βιομηχανία fast fashion και τα iPhone μέχρι τις κονσόλες παιχνιδιών, όλα θα γίνουν πιο ακριβά.
Ακόμα κι αν ο Τραμπ υποστηρίζει ότι οι δασμοί θα προκαλέσουν μια «έκρηξη» στην αμερικανική παραγωγή, ακόμη και αν κάτι τέτοιο είναι πιθανό, οι καταναλωτές μπορεί να υποφέρουν από “πόνους” στις τσέπες τους για πολλά χρόνια μέχρι τότε.
Όμως, σύμφωνα με δήλωση του Λευκού Οίκου την Παρασκευή, με τίτλο «Γιατί οι δασμοί του προέδρου Τραμπ είναι απαραίτητοι», ο Τραμπ «παραμένει δεσμευμένος στην αποστολή του να κάνει την Αμερική πλούσια ξανά», επικαλούμενος το προεκλογικό του σύνθημα «Να κάνουμε την Αμερική μεγάλη ξανά» (MAGA).
Η ανακοίνωση αναφέρει ότι οι εμπορικές πολιτικές έχουν απογοητεύσει τις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες, αλλά σημειώνει ότι έχει ήδη παρατηρηθεί πρόοδος στην «επανατοποθέτηση της αμερικανικής βιομηχανίας».
Ο ίδιος έχει αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων με τον Σι, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια συμφωνία, ενώ μια μακροχρόνια εμπορική σύγκρουση μπορεί να ασκήσει μεγαλύτερη πολιτική πίεση στον Τραμπ απ’ ό,τι στον Σι.
Πλήγμα στους αγρότες και τις εξαγωγές
Όποιος Αμερικανός στηρίζεται στις εξαγωγές στη Κίνα –είτε πρόκειται για πετρέλαιο, αεροσκάφη ή σόγια– βρίσκεται σε κατάσταση πανικού. Ο Τραμπ είχε αναγκαστεί να «στήριξη» τους αγρότες με 28 δισεκατομμύρια δολάρια στην αρχή του εμπορικού πολέμου, όταν οι δασμοί ήταν πολύ χαμηλότεροι.
Σήμερα, η Κίνα –ο μεγαλύτερος αγοραστής σόγιας παγκοσμίως– έχει στραφεί ήδη στη Βραζιλία. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με άλλα προϊόντα, δεδομένου ότι η Κίνα είναι η τρίτη εξαγωγική αγορά για τις ΗΠΑ.
Εάν οι αμερικανικές εταιρείες χάσουν την πρόσβαση στις κινεζικές αγορές, κινδυνεύουν άμεσα.
Στο στόχαστρο αμερικανικές εταιρείες
Η Κίνα συμπεριέλαβε δώδεκα αμερικανικές εταιρείες στη λίστα ελέγχων εξαγωγών και έξι εταιρείες άμυνας και αεροδιαστημικής στην «ανεπιθύμητη λίστα». Επίσης, ανακοίνωσε έρευνα κατά της DuPont, συνεχίζοντας τις έρευνες κατά μεγάλων εταιριών όπως η Google και η Nvidia.
Το Πεκίνο έχει αναβαθμίσει τη «εργαλειοθήκη» του ελέγχου τα τελευταία χρόνια. Αν κλιμακώσει την αντίδρασή του, ο Λευκός Οίκος θα ακούσει σίγουρα τις ανησυχίες των CEOs.
Περικοπές σε εξαγωγές σπάνιων γαιών
Η Κίνα κατέχει κυρίαρχη θέση στην αγορά σπάνιων γαιών και έχει ήδη περιορίσει τις εξαγωγές, προκαλώντας ανησυχία στην Ουάσιγκτον που αναζητά εναλλακτικές. Αυτά τα μέταλλα είναι απαραίτητα για μικροτσιπ, πυραύλους και ανεμογεννήτριες. Μια πλήρης απαγόρευση θα μπορούσε να παραλύσει κρίσιμους τομείς της αμερικανικής βιομηχανίας. Παράλληλα, θα πλήξει και την Κίνα, η οποία επίσης χρειάζεται εισαγωγές υψηλής τεχνολογίας.
Πώληση αμερικανικών ομολόγων
Το «πυρηνικό όπλο» της Κίνας είναι να πουλήσει τα 761 δισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανικά ομόλογα που κατέχει. Παρά τις αμφιβολίες των οικονομολόγων σχετικά με την πιθανότητα τέτοιου μέτρου εξαιτίας των επιπτώσεων στους δασμούς Τραμπ στην παγκόσμια οικονομία, το γεγονός ότι έχει αυτή τη δυνατότητα της δίνει πλεονέκτημα.
Υποτίμηση του γουάν
Μια ξαφνική υποτίμηση του γουάν θα ενίσχυε τις εξαγωγές της Κίνας και θα καθιστούσε έτι πιο δύσκολη την αμερικανική ανταγωνιστικότητα. Προς το παρόν, το Πεκίνο επιδιώκει σταθερότητα και προωθεί το εμπόριό της σε γουάν αντί σε δολάρια.
Αποκλεισμός του Χόλιγουντ
Η Κίνα είναι κρίσιμη αγορά για τις αμερικανικές ταινίες. Την Πέμπτη, η κινεζική κινηματογραφική αρχή ανακοίνωσε ότι θα «μειώσει μετρίως» τις εγκρίσεις για ταινίες του Χόλιγουντ, οι οποίες θα εισάγονται στη χώρα. Παράλληλα, influencers και bloggers προειδοποιούν για πλήρη απαγόρευση. Οι μετοχές αμερικανικών εταιρειών ψυχαγωγίας ήδη καταγράφουν πτώση.
Γιατί η Ευρώπη δεν θα πρέπει να ενωθεί με την Κίνα
Παρά τις προσεγγίσεις του Σι προς την Ευρώπη, οι αναλυτές διαπιστώνουν περιορισμένα περιθώρια για μια ουσιαστική συνεργασία.
«Δεν νομίζω ότι η ΕΕ και η Κίνα θα ενωθούν εναντίον των ΗΠΑ», δηλώνει στο CNBC ο Max Bergmann, διευθυντής του προγράμματος Ευρώπης, Ρωσίας και Ευρασίας στην ερευνητική ομάδα CSIS.
Ακόμα κι αν υπάρχει διάθεση από πολιτικούς ηγέτες, οι οικονομικές διαμάχες και ο ανταγωνισμός σε τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και οι φιλικές προς το περιβάλλον «καθαρές τεχνολογίες» αποτελούν σοβαρά εμπόδια.
«Η πιθανότητα οικονομικής ευθυγράμμισης είναι περιορισμένη, καθώς και οι δύο είναι εξαγωγικές δυνάμεις και ανταγωνίζονται σφοδρά», εξηγεί ο Bergmann.
Ο Carsten Nickel από την εταιρεία συμβούλων Teneo καταδεικνύει τις «θεμελιώδεις διαφορές» μεταξύ ΕΕ και Κίνας, ανεξάρτητα από τις ενέργειες των ΗΠΑ.
«Πρόκειται για την υπερπαραγωγή στην Κίνα, τις ανησυχίες του Ευρωκοινοβουλίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την υποστήριξη του Πεκίνου προς τη Ρωσία», προσθέτει.
Ο Ian Bremmer, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων πολιτικών κινδύνων Eurasia Group, τονίζει την «βαθιά δυσπιστία της Ευρώπης απέναντι στην Κίνα» σχετικά με πνευματικά δικαιώματα και την επιτήρηση των τεχνολογικών καινοτομιών.
«Αυτό δεν αλλάζει επειδή οι ΗΠΑ έγιναν εχθρικές», παρατηρεί.
Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ήταν πιο ξεκάθαρος, σύμφωνα με το Sky News. «Η ιδέα ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από την Κίνα είναι εξαιρετικά επικίνδυνη».
«Η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να δείξει θάρρος», ανέφερε, υπονοώντας την ανάγκη για ευρωπαϊκή ενότητα.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, προειδοποίησε ότι είναι αναγκαίο η ΕΕ να προστατευθεί από «εισαγωγές από τρίτες χώρες», κυρίως από την Κίνα, για τα οποία οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει συνολικούς δασμούς 145%, καθώς αυτά τα προϊόντα «θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανισορροπία στην αγορά μας».
«Ένας άξονας δασμών Ευρώπης-Κίνας θα οδηγούσε σε αδιέξοδο. Ο εχθρός του εχθρού σου δεν είναι απαραίτητα φίλος σου», τονίζει εύστοχα το Bloomberg.
