Η τηλεφωνική συνδιάλεξη των προεδρών ΗΠΑ και Κίνας την Πέμπτη ήταν ένα θετικό βήμα, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι οι δυο δυνάμεις θα τερματίσουν τον εμπορικό τους πόλεμο, όπως επισημαίνει ανάλυση του CNBC.
Όλα τα φώτα είναι στραμμένα στις σπάνιες γαίες και σε μια ευρύτερη κατηγορία κρίσιμων ορυκτών που χρησιμοποιούνται σε στρατιωτικά όπλα, αυτοκίνητα και άλλες υψηλής τεχνολογίας εφαρμογές. Η Κίνα κατέχει την πρωτοκαθεδρία στην εξόρυξη και παραγωγή αυτών των μετάλλων και τα τελευταία δύο χρόνια αρχίζει σταδιακά να περιορίζει τις εξαγωγές τους. Τα θεωρεί, λοιπόν, ως το σημαντικό της όπλο σε αυτόν τον “πόλεμο”.
Στις αρχές Απριλίου, η Κίνα ανακοίνωσε νέες εξαγωγικές ρυθμίσεις για επτά σπάνιες γαίες. Σε αντίθεση με άλλες κυβερνητικές αποφάσεις, το Πεκίνο δεν διευκρίνισε αν οι αλλαγές αυτές συνδέονται με το εμπορικό πολέμο που έχει ξεκινήσει με τις ΗΠΑ.
Μετά τη σημαντική εμπορική συμφωνία της 12ης Μαΐου, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας ανέφερε ότι πραγματοποίησε συνάντηση για να ενισχύσει τους ελέγχους στις εξαγωγές κρίσιμων ορυκτών. Δεν υπήρξε σημαντική άρση των περιορισμών για τις 7 σπάνιες γαίες.
Η εξέλιξη αυτή αιφνίασε πολλούς στην Ουάσινγκτον, που περίμεναν την άρση των περιορισμών, καθώς η εμπορική συμφωνία ανέφερε ότι και οι δύο πλευρές θα αναστείλουν τους περισσότερους δασμούς για 90 ημέρες.
Ωστόσο, μέχρι στιγμής, μόνο ορισμένοι Κινέζοι προμηθευτές αμερικανικών εταιρειών έχουν λάβει εξάμηνες άδειες εξαγωγής για σπάνιες γαίες, όπως αναφέρει το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο στην Κίνα, βάσει έρευνας που διενήργησε από τις 23 έως τις 28 Μαΐου.
Ανάμεσα στους ερωτηθέντες που επηρεάζονται από τις ρυθμίσεις, το 75% ανέφερε ότι οι προμήθειές τους θα εξαντληθούν μέσα σε τρεις μήνες. Οι έλεγχοι επηρέασαν κυρίως τομείς που αφορούν την έρευνα και ανάπτυξη, τη βιομηχανία και την τεχνολογία, όχι όμως τους τομείς καταναλωτικών προϊόντων και υπηρεσιών, όπως προκύπτει από την έρευνα.
Αν και η Κίνα δεν ανέφερε τις σπάνιες γαίες κατά την τηλεφωνική επικοινωνία του προέδρου Σι Τζινπίνγκ με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, η αναμενόμενη συνομιλία υποδεικνύει την επιθυμία των δύο χωρών για την συνέχιση της επικοινωνίας τους, παρά τις κατηγορίες που αντάλλαξαν σχετικά με παραβιάσεις της εμπορικής συμφωνίας.
Δηλώσεις του Τραμπ
«Νομίζω ότι είμαστε σε πολύ καλή κατάσταση με την Κίνα και την εμπορική συμφωνία», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους μετά την κλήση της Πέμπτης. «Έχουμε μια συμφωνία με την Κίνα, όπως γνωρίζετε, αλλά επιλύουμε κάποια θέματα κυρίως γύρω από τους μαγνήτες σπάνιων γαιών και κάποια άλλα ζητήματα».
Δεν απεκάλυψε περισσότερες λεπτομέρειες, ωστόσο, δήλωσε ότι ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ, ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ και ο εμπορικός αντιπρόσωπος Τζέιμισον Γκριρ θα συναντηθούν με τους Κινέζους ομολόγους τους στο προσεχές μέλλον.
Η Κινεζική σκοπιά
Οι περαιτέρω εμπορικές συνομιλίες ενδέχεται να φέρουν τις ΗΠΑ και την Κίνα πίσω στο σημείο που βρισκόταν η κατάσταση νωρίτερα φέτος, με περιορισμένους δασμούς, δήλωσε την Παρασκευή ο Τζιανγουέι Ζου, ανώτερος οικονομολόγος της Natixis. Υποστήριξε ότι η Κίνα θα μπορούσε να επιταχύνει ορισμένες εγκρίσεις εξαγωγής σπάνιων γαιών για εμπορική χρήση, εφόσον οι ΗΠΑ μειώσουν τους περιορισμούς τους σε ορισμένες εξαγωγές τεχνολογίας.
«Πιστεύω ότι και οι δύο χώρες έχουν κατανοήσει ότι οι άμεσες αδυναμίες της άλλης πλευράς δεν σχετίζονται τόσο με τους δασμούς όσο με τα μη δασμολογικά ζητήματα, ειδικά στην τεχνολογία και τις σπάνιες γαίες», ανέφερε ο Ζου.
Προβλήματα και διεθνείς επιπτώσεις
Οι περιορισμοί της Κίνας σε σπάνιες γαίες δεν επηρεάζουν μόνο τις αμερικανικές εταιρείες.
Πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες ανταλλακτικών αυτοκινήτων έχουν ήδη αναγκαστεί να σταματήσουν την παραγωγή τους, σύμφωνα με την ένωση CLEPA του κλάδου. Προειδοποίησε επίσης για τις σοβαρές επιπτώσεις που αναμένεται να παρουσιαστούν τις επόμενες εβδομάδες, καθώς η Κίνα έχει εγκρίνει μόνο περίπου το 25% των εκατοντάδων αιτήσεων εξαγωγής.
Η Κίνα φαίνεται να επιτρέπει σε ορισμένες ευρωπαϊκές εταιρείες τη χαλάρωση κάποιων εξαγωγών, σύμφωνα με ανακοίνωση του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κίνα. Ωστόσο, προειδοποίησαν ότι αυτό δεν είναι επαρκές για να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας για πολλές εταιρείες.
«Τα μέλη μας συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τη διαδικασία έγκρισης αδειών, τόσο εξαιτίας του χρόνου που απαιτείται όσο και της έλλειψης διαφάνειας, και αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο στις γραμμές παραγωγής στην Ευρώπη και αλλού», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Επιμελητηρίου Γενς Έσκελουντ.
Η ιαπωνική εταιρεία Suzuki Motor ανέστειλε προσωρινά την παραγωγή του αυτοκινήτου Swift λόγω των περιορισμών της Κίνας στις σπάνιες γαίες, όπως αναφέρει το Reuters επικαλούμενο ανώνυμες πηγές, με την παραγωγή να αναμένεται να επαναληφθεί εν μέρει στις 13 Ιουνίου. Εκπρόσωπος της Suzuki δεν ήταν διαθέσιμος αμέσως για να σχολιάσει την κατάσταση όταν επικοινωνήθηκε από το CNBC.
«Τα μέτρα ελέγχου εξαγωγών της Κίνας είναι σύμφωνες με τις παγκόσμιες πρακτικές. Δεν εισάγουν διακρίσεις και δεν στοχεύουν σε συγκεκριμένες χώρες», δήλωσε ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Λιν Τζιαν σε ερώτηση σχετικά με την ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία. Η δήλωση αυτή ήταν σύμφωνη με τις πρόσφατες αναφορές του υπουργείου Εμπορίου σχετικά με την πώληση κρίσιμων ορυκτών εκτός της χώρας.
Δήλωσε επίσης κατά τη διάρκεια άλλης συνέντευξης Τύπου ότι η Κίνα θα εγκρίνει τις αιτήσεις για άδειες εξαγωγής σύμφωνα με τους κανονισμούς της ώστε «να διευκολύνει το εμπόριο».
Ποια ορυκτά είναι υπό περιορισμούς
Οι περιορισμοί της Κίνας σε κρίσιμα ορυκτά έχουν ενταθεί το τελευταίο διάστημα.
Μετά τους ελέγχους των εξαγωγών τον Αύγουστο του 2023 σε γάλλιο και γερμάνιο, η Κίνα ανακοίνωσε τον επόμενο χρόνο παρόμοιους περιορισμούς στις εξαγωγές αντιμονίου, ενός μετάλλου που χρησιμοποιείται σε όπλα και μπαταρίες. Είναι πιθανό ότι θα ενισχύσει τον έλεγχο και σε άλλα μέταλλα.
Λίγους μήνες αργότερα, η Κίνα εξέδωσε μια ευρύτερη πολιτική που σφίγγει τους περιορισμούς στις εξαγωγές προϊόντων με στρατηγική χρήση. Οι έλεγχοι αυτοί περιλαμβάνουν μέταλλα όπως το βολφράμιο, που έχει χαρακτηριστεί κρίσιμο από τις ΗΠΑ.
Το βολφράμιο, σχεδόν τόσο σκληρό όσο ένα διαμάντι, χρησιμοποιείται σε όπλα, ημιαγωγούς και εργαλεία κοπής. Κάθε μέσο αυτοκίνητο περιέχει γύρω στα 300 γραμμάρια βολφραμίου, η πλειονότητα του οποίου χάνεται κατά την ανακύκλωση, δήλωσε ο αναλυτής Μάρτιν Χοτβάγκνερ. Καθώς οι προμήθειες μειώνονται, αναμένονται ελλείψεις στο βολφράμιο για τις δυτικές εταιρείες αυτό το καλοκαίρι.
