Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να σταματήσουν να βλέπουν τα Βαλκάνια ως «αποθήκες μεταναστών» και να επανεξετάσουν τις προθέσεις τους για μετατροπή τρίτων χωρών σε τέτοιες αποθήκες για αιτούντες άσυλο, προειδοποιεί η μη κυβερνητική οργάνωση Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων (HRW).
Μέσα Μαρτίου, η ΕΕ έδωσε το πράσινο φως για τη δημιουργία κέντρων που σχετίζονται με τη μετανάστευση εκτός των συνόρων της, μέσω ενός μηχανισμού που επιτρέπει στα κράτη μέλη να ανοίγουν αυτά τα κέντρα σε χώρες εκτός της ΕΕ, ώστε να στέλνουν εκεί άτομα των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται ή που υποχρεούνται να εγκαταλείψουν τη χώρα.
Δύο μήνες αργότερα, ο βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ ανήγγειλε ότι ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για την ίδρυση αυτών των «κέντρων επιστροφής» εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου.
Παρότι δεν προσδιόρισε τις χώρες με τις οποίες διαπραγματεύεται, τα Βαλκάνια είναι ένας κύριος στόχος: έκτοτε ο Στάρμερ έχει συνομιλήσει με την Αλβανία, η οποία ήδη φιλοξενεί κέντρα επιστροφής για πρόσφυγες που φθάνουν από την Ιταλία. Επιπλέον, το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ένα επενδυτικό πακέτο αθροιστικών 6 δισεκατομμυρίων ευρώ στη Βόρεια Μακεδονία.
«Αντί να θεωρούν τα Βαλκάνια ως αποθήκες μεταναστών, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν την ανάπτυξη λειτουργικών συστημάτων ασύλου», απάντησε σήμερα το HRW, εστιάζοντας στην κατάσταση στη Βοσνία.
Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να υποστηρίξει αυτή τη χώρα «να ενισχύσει τα ήδη υπάρχοντα συστήματα προστασίας για αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες και να μην την ενθαρρύνει να υιοθετήσει μέτρα που μόνο θα επιδεινώσουν την κατάσταση», προσθέτει το HRW.
«Η προσθήκη των αιτούντων άσυλο, οι αιτήσεις των οποίων απορρίπτονται από το Ηνωμένο Βασίλειο ή πιθανώς από την ΕΕ, στο ήδη προβληματικό σύστημα κράτησης της Βοσνίας, θα επιδείνωσει μόνο τα υφιστάμενα προβλήματα και θα αυξήσει τους κινδύνους καταχρήσεων», υπογραμμίζει ο Χιού Γουίλιαμσον, διευθυντής της οργάνωσης για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, αναφέροντας επίσης περιορισμούς στην πρόσβαση σε δικηγόρους και έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και πρόσβασης στον καθαρό αέρα.
Μόνο 4 από τις 147
Η ΜΚΟ υπενθυμίζει ότι το 2023 η Βοσνία αναγνώρισε καθεστώς πρόσφυγα μόνο σε τέσσερα άτομα – από 147 αιτήσεις.
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, την οποία επικαλείται η ανακοίνωση, «παρά το γεγονός ότι ο νόμος της χώρας για το άσυλο προβλέπει εξέταση των αιτήσεων εντός έξι μηνών, η αρχική συνέντευξη συχνά απαιτεί έξι μήνες, ενώ η αναμονή για απόφαση μπορεί να φτάσει έως και 344 ημέρες. Εν αναμονή αυτής της απόφασης, οι αιτούντες άσυλο είναι ουσιαστικά χωρίς δικαιώματα».
