Σήμερα είναι Παρασκευή και 13, μια ημέρα που συνδέεται με δεισιδαιμονίες και φόβους. Η συγκεκριμένη φοβία ονομάζεται στα αγγλικά Paraskavedekatriaphobia, προερχόμενη από τις λέξεις «Παρασκευή», «δεκατρία» και «φοβία».
Στις ελληνικές και ισπανόφωνες κουλτούρες, η Τρίτη και 13 θεωρείται γρουσούζικη ημέρα.
Η πεποίθηση αυτή διαδόθηκε στις αγγλόφωνες χώρες τον 19ο αιώνα και εξαπλώθηκε παγκοσμίως κυρίως μέσω της ταινίας τρόμου «Παρασκευή και 13» (1980). Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με την προέλευσή της, όπως:
- Την 13η Οκτωβρίου 1307, στην Παρασκευή, εξοντώθηκε το Τάγμα των Ναϊτών από τον βασιλιά Φίλιππο της Γαλλίας.
- Ήταν Παρασκευή όταν η Εύα παρέδωσε τον απαγορευμένο καρπό στον Αδάμ, οδηγώντας τους στον εκτοπισμό από τον Παράδεισο.
- Η μεγάλη πλημμύρα της Βίβλου συνέβη επίσης σε Παρασκευή.
- Ο Ιησούς σταυρώθηκε την Παρασκευή.
Ο αριθμός 13 θεωρείται ο πιο άτυχος αριθμός, που διαταράσσει την ισορροπία του 12 (12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες κ.λπ.). Με την προσθήκη του αριθμού «ένα» δημιουργείται η αρχή ενός νέου κύκλου. Το άγνωστο που παραπέμπει ο 13 προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους, με αποτέλεσμα να συνδέεται με κακές τύχες.
Στον τομέα της Πληροφορικής υπάρχει ιός με την ονομασία «Παρασκευή και 13» (Friday 13th), ο οποίος δημιουργήθηκε στο Ισραήλ το 1988. Ενεργοποιείται, σύμφωνα με το sansimera.gr, όταν το ημερολόγιο του υπολογιστή δείξει Παρασκευή και 13, με συνέπεια την επιβράδυνση της λειτουργίας του.
Όπως αναφέρουν οι Αμερικανοί ψυχολόγοι, αυτή είναι η πιο διαδεδομένη φοβία στις ΗΠΑ. Πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν να πάνε στη δουλειά, άλλοι δεν οδηγούν καν, ενώ αρκετοί δεν βγαίνουν από τα σπίτια τους.
Η προληπτική αυτή πεποίθηση φαίνεται να έχει και βιβλική προέλευση, καθώς ο Ιούδας ήταν ο 13ος μαθητής του Χριστού και θεωρείται ότι δεν είναι τέλειος σε σχέση με το 12, που αντιστοιχεί σε κάθε μήνα. Επιπλέον, ο Ιούδας Ισκαριώτης ήταν ο 13ος καλεσμένος στο Μυστικό Δείπνο, και η Σταύρωση του Ιησού συνέβη την Παρασκευή, καθιστώντας την Παρασκευή και 13 γρουσούζικη ημέρα.
Η πρώτη αναφορά
Η πρώτη αναφορά σε μια «Παρασκευή και 13» φαίνεται να έγινε στις αρχές του 19ου αιώνα. Στη Γαλλία, το 1307, ο βασιλιάς Φίλιππος Δ’ διέταξε τη σύλληψη εκατοντάδων Ναϊτών Ιπποτών. Οι κατηγορίες για την ηθική και οικονομική τους διαφθορά, καθώς και για λατρεία ψευδών ειδώλων, αποτέλεσαν αφορμή για τις συλλήψεις. Πολλοί Ιππότες ομολόγησαν υπό βασανιστήρια και κάηκαν στην πυρά στο Παρίσι.
Και στο… Χόλιγουντ
Η μυθολογία γύρω από την Παρασκευή και 13 υπηρέτησε ως βάση για την ομότιτλη ταινία. Η «Παρασκευή και 13» είναι μια γνωστή αμερικανική ταινία τρόμου του 1980, ανήκοντας στο είδος «σλάσερ». Σκηνοθέτης είναι ο Σον Κάνινγκχαμ και σεναριογράφος ο Βίκτορ Μίλερ. Η ταινία ακολουθεί μια ομάδα εφήβων που δολοφονούνται ένας-ένας καθώς προσπαθούν να επαναλειτουργήσουν μια εγκαταλειμμένη κατασκήνωση, όπου είχε συμβεί μια παλαιά τραγωδία. Θεωρείται από τις πρώτες «πραγματικές» ταινίες σλάσερ.
Με την επιτυχία της ταινίας «Η Νύχτα με τις Μάσκες» του Τζον Κάρπεντερ, ο προϋπολογισμός της ταινίας εκτιμήθηκε στα $550,000. Κυκλοφόρησε από την Paramount Pictures διεθνώς και παρά τις αρνητικές κριτικές, απέφερε πάνω από $39,700,000 στο box office στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθιστώντας την μία από τις πιο κερδοφόρες ταινίες σλάσερ στην ιστορία του σινεμά. Η επιτυχία οδήγησε σε sequel και σε πολλές συνέχειες.
