Η Μάργκοτ Φριντλέντερ, μία από τις πιο αναγνωρίσιμες επιζήσασες του Ολοκαυτώματος, απεβίωσε το βράδυ της Παρασκευής (9/5) σε ηλικία 103 ετών. Μετά από πολλές δεκαετίες ως μετανάστρια στη Νέα Υόρκη, επέστρεψε στη Γερμανία για να αφιερώσει τη ζωή της στην ευαισθητοποίηση των νέων σχετικά με τα εγκλήματα των ναζί.
„Es gibt kein christliches Blut, es gibt kein muslimisches Blut, es gibt kein jüdisches Blut, es gibt nur menschliches Blut.“
Αιωνία της η μνήμη, Μάργκοτ Φριντλέντερ 🕯️ pic.twitter.com/Sw3Mi3wjqn
— Nasir Ahmad (@_nasir_ahmad_) 9 Μαΐου 2025
«Προβάλλω τη φωνή εκείνων που δεν τα κατάφεραν»
Σε πρόσφατη συνέντευξή της στη δημόσια τηλεόραση ARD, δήλωσε: «Προβάλλω τη φωνή εκείνων που δεν τα κατάφεραν». Απόψε επρόκειτο να τιμηθεί με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Αξίας από τον ομοσπονδιακό πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Η ιστορία της έγινε ευρέως γνωστή μέσω ντοκιμαντέρ και των απομνημονευμάτων της, και τις τελευταίες δεκαετίες έχει αναγνωριστεί επανειλημμένα, συμπεριλαμβανομένων τιμών από υψηλά αξιώματα, όπως ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν.
🚨 ΝΕΟ: Η επιζώσα του Ολοκαυτώματος Μάργκοτ Φριντλέντερ πέθανε σε ηλικία 103 ετών. Αφιερώθηκε στο να υπενθυμίζει στον κόσμο τι μπορεί να κάνει το μίσος — και πώς η αγάπη μπορεί να θριαμβεύσει.
Πέρυσι, ο Πρόεδρος Μπάιντεν της είπε:
“Μάργκοτ Φριντλέντερ, είσαι μια φωνή συνείδησης και θεραπείας… είναι τιμή μου…” pic.twitter.com/nAM7uE0nuA— Chris D. Jackson (@ChrisDJackson) 9 Μαΐου 2025
Η Μάργκοτ Φριντλέντερ γεννήθηκε σε εβραϊκή οικογένεια στο Βερολίνο το 1921. Η μητέρα και ο αδελφός της εκτελέστηκαν στο στρατόπεδο του Άουσβιτς, ενώ η ίδια συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο του Τερέζιενσταντ (Τερεζίν στην Τσεχία). Τελικά επέζησε, όπως και ο μελλοντικός σύζυγός της, τον οποίο αργότερα συνάντησε στις ΗΠΑ. Το 2010, σε ηλικία 88 ετών, η Φριντλέντερ επέστρεψε στη Γερμανία, αφιερώνοντας τον εαυτό της στην ενημέρωση των νέων. Συχνά έλεγε: “Η αποστολή μου είναι να σας πω ‘να είστε άνθρωποι’. Δεν υπάρχει χριστιανικό, εβραϊκό ή μουσουλμανικό αίμα. Υπάρχει μόνο ανθρώπινο αίμα”. Επισκέφτηκε αμέτρητα σχολεία, ενθαρρύνοντας νέους και μεγαλύτερους να μην επιτρέψουν να επαναληφθούν οι φρικαλεότητες του παρελθόντος. Τα λόγια της συγκίνησαν εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.
Παρά την πίεση από φίλους και συγγενείς στις ΗΠΑ, δεν μετάνιωσε ποτέ για την επιστροφή της στη Γερμανία. “Δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι θα γυρίσω πίσω σε αυτούς τους ανθρώπους”, σχολίασε η εξαδέλφη της στο ντοκιμαντέρ για τη Μάργκοτ. “Επέστρεψα για να μιλήσω μαζί σας και να σας προσφέρω το χέρι της συνεργασίας. Ήθελα να είστε μάρτυρες της εποχής της οποίας οι φωνές σίγησαν”.
Το εξώφυλλο της γερμανικής Vogue
Πέρυσι το καλοκαίρι, εμφανίστηκε στο εξώφυλλο της γερμανικής Vogue ως σύμβολο ελπίδας και πηγή έμπνευσης. Τόνισε την “αποστολή” της να προειδοποιεί για την άνοδο της ακροδεξιάς και του αντισημιτισμού, καθώς και τη σημασία της μνήμης και της ανθρωπιάς.
Τα συλλυπητήρια μας: Η επιζώσα του Ολοκαυτώματος Μάργκοτ Φριντλέντερ απεβίωσε σήμερα σε ηλικία 103 ετών. Γεννήθηκε στο Βερολίνο στις 5 Νοεμβρίου 1921. Ολόκληρη η οικογένειά της εκτελέστηκε κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, αφήνοντάς την μόνη επιζώσα. Μία από τις τελευταίες κουβέντες της μητέρας της ήταν… pic.twitter.com/OE2v7cr69U
— Humans of Judaism (@HumansOfJudaism) 9 Μαΐου 2025
“Η Μάργκοτ Φριντλέντερ προσέφερε στη χώρα μας τη συμφιλίωση, παρά τις φρικαλεότητες που υπέστη από τους Γερμανούς”, δήλωσε ο ομοσπονδιακός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Η πρόεδρος της Bundestag, Γιούλια Κλέκνερ, αναφέρθηκε σε αυτήν ως “γενναιόδωρη μάρτυρα που συγκίνησε τους ανθρώπους με την καλοσύνη της”. Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς την περιέγραψε ως “μία από τις ισχυρότερες φωνές της εποχής μας υπέρ της ειρηνικής συνύπαρξης κατά του αντισημιτισμού και της λήθης”. Τέλος, σημείωσε ότι η ιστορία που εμπιστεύτηκε σε εμάς είναι καθήκον και υποχρέωση όλων μας να τη συνεχίσουμε.