Η Βρετανία και η ΕΕ συμμετέχουν σήμερα στην Αθήνα σε μια κρίσιμη Σύνοδο, πέντε χρόνια μετά το Brexit, με στόχο την ενίσχυση της διμερούς τους σχέσης, κυρίως στον τομέα της άμυνας. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές που επικαλούνται διεθνή ΜΜΕ, σημειώθηκε «σημαντική πρόοδος» στις χθεσινές διαπραγματεύσεις.
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι τα «εμπόδια» για τη συμφωνία Βρετανίας – Ε.Ε., κυρίως όσον αφορά τα αλιευτικά δικαιώματα, ξεπεράστηκαν περίπου στις 10:30 το βράδυ της Κυριακής.
Ο Βρετανός Πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο οποίος δεσμεύθηκε να επαναφέρει τη συνεργασία με την ΕΕ μετά την εκλογή του τον Ιούλιο, υποδέχεται την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν, και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα.
Αυτή η Σύνοδος παρέχει στον Βρετανό Πρωθυπουργό την ευκαιρία να προχωρήσει σε συγκεκριμένα βήματα για την προσέγγιση της χώρας του με τις Βρυξέλλες, κλείνοντας μια περίοδο έντασης με τους προηγούμενους Συντηρητικούς πρωθυπουργούς που είχαν συνδεθεί στενά με το Brexit.
Η κατάσταση έχει αλλάξει από τότε, κυρίως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον κίνδυνο απομάκρυνσης των ΗΠΑ από την Ευρώπη, αναγκάζοντας το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες να αναζητούν τρόπους ενίσχυσης της συνεργασίας τους στον τομέα της ασφάλειας.
Τα «αγκάθια»
Παρά την αναθέρμανση της ατμόσφαιρας, ορισμένα ζητήματα παραμένουν προβληματικά, όπως η κινητικότητα των νέων και η αλιεία.
Ο Κιρ Στάρμερ και η Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν συναντήθηκαν την Παρασκευή στην Αλβανία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, προσπαθώντας να γεφυρώσουν τις διαφορές τους.
Ο Βρετανός Πρωθυπουργός δήλωσε το Σάββατο το βράδυ ότι «μια ενισχυμένη συνεργασία» με την ΕΕ θα είναι «ωφέλιμη για τις θέσεις εργασίας, τους λογαριασμούς μας και τα σύνορά μας». Ωστόσο, οι λεπτομέρειες της συμφωνίας παραμένουν ασαφείς, με τις διαπραγματεύσεις να συνεχίζονται και την Κυριακή.
«Βρισκόμαστε στις τελευταίες ώρες. Αναμένω ότι οι συνομιλίες θα συνεχιστούν μέχρι το τέλος, καθώς διαπραγματευόμαστε σκληρά για το εθνικό συμφέρον», δήλωσε ο Βρετανός υπουργός υπεύθυνος για τις σχέσεις με την ΕΕ Νικ Τόμας-Σίμοντς χθες το πρωί.
«Κατευθυνόμαστε προς την σωστή κατεύθυνση. Μένουν να διευθετηθούν κάποιες λεπτομέρειες, αλλά δείχνουν θετικές προοπτικές», σχολίασε ανώνυμος Ευρωπαίος διπλωμάτης από τις Βρυξέλλες την Κυριακή.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ και της Βρετανίας είναι έτοιμοι να ανακοινώσουν μια συνεργασία στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, υπογράφοντας ένα έγγραφο που θα προσδιορίζει το κοινό τους όραμα για τις παγκόσμιες προκλήσεις και ένα άλλο που θα καθορίζει τα ζητήματα που επιδιώκουν να προοδεύσουν τους επόμενους μήνες.
Συζήτηση για άμυνα, ελεύθερη μετακίνηση και εμπορικές σχέσεις
Η συμφωνία που προγραμματίζεται στον τομέα της άμυνας θα επιτρέπει στο Λονδίνο να συμμετέχει σε υπουργικές συνόδους της ΕΕ, καθώς και σε ευρωπαϊκές στρατιωτικές αποστολές, πέρα από τις υφιστάμενες δεσμεύσεις της Βρετανίας με τις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ.
Για το Λονδίνο, το διακύβευμα είναι και οικονομικό, καθώς επιδιώκει πρόσβαση των εταιρειών του στο μελλοντικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα αξίας 150 δισεκατομμυρίων ευρώ που αποσκοπεί στην ενίσχυση της τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης της ΕΕ στον τομέα της άμυνας.
Επιπλέον, η κυβέρνηση των Εργατικών, που επιδιώκει την ενίσχυση των διμερών εμπορικών σχέσεων με την ΕΕ, έχει αφήσει να εννοηθεί ότι είναι ανοιχτή σε μια πιο δυναμική ευθυγράμμιση με τα πρότυπα της ΕΕ για γεωργικά και διατροφικά προϊόντα.
Μια τέτοια συμφωνία θα βοηθούσε τους Βρετανούς παραγωγούς «που αντιμετωπίζουν σοβαρή γραφειοκρατία και ελέγχους για να εξάγουν στον πιο κοντινό και σημαντικό εμπορικό μας εταίρο», όπως δήλωσε η Ντάουνινγκ Στριτ.
Ωστόσο, ορισμένες χώρες της ΕΕ έχουν θέσει και άλλα αιτήματα, όπως η επαναφορά της πρόσβασης στους Ευρωπαίους αλιείς στα βρετανικά ύδατα και η δημιουργία προγράμματος αμοιβαίας κινητικότητας για νέους ηλικίας 18-30 ετών ώστε να μπορούν να εργάζονται και να σπουδάζουν στη Βρετανία και την ΕΕ.
Αυτό το ζήτημα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο για τη Βρετανία, ειδικά μετά την άνοδο του ευρωσκεπτικιστικού και αντιμεταναστευτικού κόμματος Reform UK υπό τον Νάιτζελ Φάρατζ. Γι’ αυτό τον λόγο, ο Στάρμερ επιθυμεί να αποφύγει την αύξηση της νόμιμης μετανάστευσης, την οποία έχει υποσχεθεί να μειώσει.
Αυτός ο Βρετανός Πρωθυπουργός επανέλαβε τις «κόκκινες γραμμές» του: η επιστροφή στη κοινή αγορά της ΕΕ ή την τελωνειακή ένωση είναι εκτός συζήτησης, όπως και η αποκατάσταση της ελεύθερης μετακίνησης των πολιτών της ΕΕ στη Βρετανία.
