Ένα ορυκτό που ακόμη εξερευνάται από τους επιστήμονες υπόσχεται να φέρει μια νέα πράσινη επανάσταση, με επίκεντρο την ηλεκτροκίνηση.
Ο κρυπτονίτης είναι η αχίλλειος πτέρνα του Σούπερμαν, το μοναδικό στοιχείο στο Σύμπαν που μπορεί να του αφαιρέσει τις υπερδυνάμεις του. Προερχόμενος από τον Κρύπτον, τον κόσμο του Σούπερμαν, το πράσινο εξωγήινο υλικό εκπέμπει μια μοναδική, δηλητηριώδη ακτινοβολία που μπορεί να τον εξασθενήσει ή και να τον σκοτώσει. Φυσικά, ο κρυπτονίτης είναι φανταστικός και ανήκει στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας.
Ωστόσο, επιστήμονες στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου πιστεύουν ότι μια πραγματική εκδοχή του κρυπτονίτη θα μπορούσε να έχει εκπληκτικά οφέλη για τον πλανήτη. Σε αντίθεση με τον φανταστικό κρυπτονίτη, υπάρχει ένας υλικός παράγοντας γνωστός ως γιαδαρίτης. Είναι λευκός, σε μορφή σκόνης δεν εκπέμπει κανενός είδους ακτινοβολία και προέρχεται από τη Σερβία, όχι από το Διάστημα.
Ο γιαδαρίτης ανακαλύφθηκε το 2004 από την εταιρεία εξόρυξης Rio Tinto στη Σερβία, αλλά οι γεωλόγοι αρχικά δεν είχαν καταλήξει σε συμπέρασμα για αυτόν. Τρία χρόνια αργότερα, περιγράφηκε επίσημα από μια ομάδα που περιλάμβανε τους επιστήμονες Κρις Στάνλι και Μάικ Ράμσει του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας.
Μια σύγκριση με βάση δεδομένων γνωστών ορυκτών αποκάλυψε ότι ο γιαδαρίτης ήταν εντελώς μοναδικός. Οι επιστήμονες εξέλαβαν με έκπληξη ότι ο χημικός του τύπος είχε ομοιότητες (αλλά δεν ήταν ταυτόσημος) με τον τύπο που δημιουργήθηκε για τον κρυπτονίτη στην ταινία “Superman Returns” του 2006.
Στην ταινία, αναφέρεται ο φανταστικός τύπος – «υδροξείδιο του πυριτικού νατρίου-λιθίου-βορίου με φθόριο» – σε μια θήκη κρυπτονίτη που ελήφθη από τον μεγάλο αντίπαλο του Σούπερμαν, Λεξ Λούθορ. Αυτή η σύμπτωση τράβηξε την προσοχή των media το 2007, αλλά σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα οι δυνατότητες του γιαδαρίτη παραμένουν ανεκμετάλλευτες.
Μοναδικά, ο γιαδαρίτης έχει βρεθεί μέχρι στιγμής μόνο στη λεκάνη Jadar της Σερβίας, από όπου και πήρε το όνομά του. Ωστόσο, έχει εντοπιστεί σε τόσο μεγάλες ποσότητες που, αν εξορυχθεί, θα μπορούσε να τροφοδοτήσει μια πράσινη επανάσταση.
Το σπάνιο αλλά πολλά υποσχόμενο ορυκτό που περιέχει λίθιο σχηματίζεται σαν «κέικ υλικών που συνδυάζονται με ακριβή σειρά», όπως δηλώνουν οι επιστήμονες. Ο γιαδαρίτης θα μπορούσε σύντομα να υποστηρίξει τη μετάβαση της Ευρώπης σε μια παγκόσμια επανάσταση ηλεκτρικών αυτοκινήτων, καθώς οι κινητήρες εσωτερικής καύσης αντικαθίστανται από μπαταρίες. «Αν εξορυχθεί, ο γιαδαρίτης μπορεί να προσφέρει τεράστιες δυνατότητες» λέει η Δρ. Ρόμπιν Άρμστρονγκ, γεωλόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.
Ο γιαδαρίτης περιέχει υψηλές ποσότητες βορίου και λιθίου, στοιχεία που είναι σχετικά σπάνια και βιομηχανικά σημαντικά. Το βόριο χρησιμοποιείται σε λιπάσματα και θερμοανθεκτικά γυαλιά για smartphones, καθώς και σε υλικά για αιολικά πάρκα και ηλιακούς συλλέκτες. Παράλληλα, το λίθιο είναι βασικό συστατικό στις μπαταρίες ιόντων λιθίου για ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Εάν εξορυχθεί ο γιαδαρίτης στη λεκάνη Jadar, θα μπορούσε να παράξει λίθιο που να καλύψει έως και το 90% των αναγκών ηλεκτρικών οχημάτων της Ευρώπης, λένε οι ερευνητές σε μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση “Nature Geoscience”.
Naftemporiki.gr
