Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών πραγματοποίησε την εξαμηνιαία συνεδρίαση του αναφορικά με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Η προσοχή εστιάστηκε στην αυξανόμενη πολιτική κρίση, ιδίως στις πράξεις του Προέδρου της Σερβικής Δημοκρατίας, Μίλοραντ Ντόντικ, οι οποίες προκαλούν ανησυχίες για την πολιτική σταθερότητα της χώρας και την τήρηση της Συμφωνίας του Ντέιτον.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος, Κρίστιαν Σμιτ, ενημέρωσε τα κράτη-μέλη σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Γραφείου του, καλύπτοντας την περίοδο από 16 Οκτωβρίου 2024 έως 15 Απριλίου 2025.
On 5 May, @kas_ny hosted a high-level discussion with @OHR_BiH High Representative of Bosnia and Herzegovina, Mr. Christian Schmidt, in light of the #UNSC semi-annual debate. The High Representative’s role remains vital for #multilateralism.#KAS4security pic.twitter.com/OAHzAxLLwV
— KAS New York Office (@kas_ny) May 7, 2025
Ο κ. Σμιτ χαρακτήρισε την πολιτική κρίση τη σοβαρότερη από την εποχή της Συμφωνίας του Ντέιτον, αναφέροντας ότι μετά την καταδίκη του Ντόντικ για μη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του Ύπατου Εκπροσώπου, η ηγεσία της Σερβικής Δημοκρατίας προχώρησε στην έγκριση νόμων που υπονομεύουν τους κρατικούς θεσμούς και πρότεινε σχέδιο Συντάγματος, υποδεικνύοντας προθέσεις για de facto απόσχιση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επεσήμαναν τη δέσμευσή τους στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, καταδικάζοντας τη ρητορική και τις ενέργειες απόσχισης.
Η ΕΕ εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για τις ενέργειες της Σερβικής Δημοκρατίας που αντιτίθενται στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και κάλεσε σε σεβασμό της συνταγματικής τάξης.
EU reiterates unequivocal commitment to Bosnia & Herzegovina’s EU perspective as a single, united & sovereign country. We urge all political actors to renew the country’s focus on progress on the EU path & resolute actions to implement necessary reforms.
➡️https://t.co/VT8nHzqdhi pic.twitter.com/w9KnBvzLaZ— 🇪🇺EU at UN-NY (@EUatUN) May 6, 2025
«Άμεση απειλή»
Το Ηνωμένο Βασίλειο υπογράμμισε τη σημασία της Συμφωνίας του Ντέιτον και χαρακτήρισε τις ενέργειες του Ντόντικ ως άμεσες απειλές για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
Ο μόνιμος εκπρόσωπος της Ελλάδας, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, τόνισε τη δέσμευση της Ελλάδας για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, καθώς και την ενεργό συμμετοχή της χώρας στην επιχείρηση της ΕΕ, EUFOR Althea.
Ο κ. Σέκερης επεσήμανε ότι, με πλήρη σεβασμό στις ειρηνικές συμφωνίες του Ντέιτον, η κυριαρχία, η εδαφική ακεραιότητα, η συνταγματική τάξη και η πολιτική ανεξαρτησία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης παραμένουν αδιάπτωτες.
Επίσης, υπογράμμισε ότι η Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης της Συνόδου Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων το 2003 καθόρισε τις βασικές αρχές της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, που στηρίζεται σε ένα κοινό ευρωπαϊκό όραμα θεμελιωδών αξιών.
Διακυβεύεται η ισορροπία που έχει εγκαθιδρυθεί
Η πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας, Ζέλικα Τσβιγιάνοβιτς, δήλωσε ότι διακυβεύεται η ισορροπία της Συμφωνίας του Ντέιτον, προσθέτοντας ότι οι παρεμβάσεις του Σμιτ, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής νομοθεσίας, ξεπερνούν την εντολή του και δεν έχουν νομική βάση.
Η Ρωσία αμφισβήτησε τη νομιμότητα του διορισμού του Σμιτ, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας, και ισχυρίστηκε ότι παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας, υπονομεύοντας τη σταθερότητα.
Ωστόσο, η πλειοψηφία των κρατών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας υποστηρίζει τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την εγκυρότητα της εντολής του.
Αν και υπάρχει συναίνεση για τη σημασία της διατήρησης της ειρήνης και της σταθερότητας στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, οι διαφωνίες σχετικά με τη νομιμότητα και τις ενέργειες του Ύπατου Εκπροσώπου Κρίστιαν Σμιτ παραμένουν έντονες.
