Ο Πάπας Λέων ΙΔ’, ο πρώτος Αμερικανός ποντίφικας στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας, αναγνωρίζει ως κύρια αποστολή του την αντιμετώπιση των κινδύνων από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, προειδοποιώντας ότι η τεχνολογία δεν θα πρέπει να αντικαθιστά τον Θεό, σύμφωνα με το Politico.
Στην πρώτη του επίσημη ομιλία προς τους Καρδιναλίους, ο Λέων ΙΔ’ επεσήμανε τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης για «την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τη δικαιοσύνη και την εργασία».
Δύο μέρες αργότερα, σε δηλώσεις του προς τους δημοσιογράφους, υπογράμμισε τη «μεγάλη δύναμη» της τεχνολογίας, τονίζοντας ότι χρειάζεται υπευθυνότητα «για να διασφαλιστεί η ευημερία όλων».
Η ειρήνη δεν μπορεί να οικοδομηθεί χωρίς #Αλήθεια, την οποία εμείς οι Χριστιανοί πιστεύουμε ότι δεν είναι απλώς η δήλωση αφηρημένων αρχών, αλλά μια συνάντηση με τον Χριστό. Η αλήθεια μας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της μετανάστευσης, της ηθικής χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης και της προστασίας της Γης.
— Πάπας Λέων ΙΔ’ (@Pontifex) 16 Μαΐου 2025
Σύμφωνα με εκπρόσωπο του Βατικανού, το όνομα που επέλεξε (Λέων) «ήταν μια συνειδητή επιλογή», αναφερόμενος στις κοινωνικές παρεμβάσεις του Λέοντα ΙΓ΄ τον 19ο αιώνα για τα δικαιώματα των εργατών κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης.
Ο Παόλο Μπενάντι, Φραγκισκανός μοναχός και σύμβουλος του Βατικανού σε θέματα ηθικής της τεχνητής νοημοσύνης, δήλωσε στο Politico: «Η Εκκλησία μάς καλεί να εξετάσουμε τον ουρανό αλλά και να σταθούμε στη γη σύμφωνα με τις εποχές».
Αναφέρθηκε επίσης πως δεν είναι παράξενο να ασχολείται η Εκκλησία με την τεχνητή νοημοσύνη.
Η Μαρία Σαβόνα, καθηγήτρια οικονομικών και καινοτομίας στα Πανεπιστήμια Luiss και Σάσεξ, σημείωσε ότι «το Βατικανό επιδιώκει να προλάβει εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη που μπορεί να βλάψουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, πιθανόν πλήττοντας τους λιγότερο ειδικευμένους εργαζόμενους».
Οι προειδοποιήσεις για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης προέρχονται κι από άλλες πηγές.
Ο Έλον Μασκ, ιδιοκτήτης της πλατφόρμας X και δημιουργός του AI bot «Grok», είχε προειδοποιήσει το 2014 για την «κλήση του δαίμονα» μέσω της ανέμελης ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης, συγκρίνοντάς την με τη δημιουργία ενός «ψηφιακού Θεού».
Ο Έλον Μασκ το 2014:
“με την τεχνητή νοημοσύνη καλούμε τον δαίμονα…”
Σας λένε κυριολεκτικά τα σχέδιά τους, όμως οι περισσότεροι αρνούνται να ακούσουν pic.twitter.com/9TK6bRBXpL
— Vision4theBlind (@Vision4theBlind) 17 Φεβρουαρίου 2025
Η δράση του Βατικανού για την τεχνητή νοημοσύνη ξεκίνησε επί του Πάπα Φραγκίσκου. Το 2020, συγκέντρωσε θρησκευτικούς και πολιτικούς ηγέτες μαζί με εταιρείες τεχνολογίας όπως οι IBM και Cisco, για να υπογράψουν το «Ρωμαϊκό Κάλεσμα για την Ηθική στην Τεχνητή Νοημοσύνη», μια δέσμευση για υπεύθυνη και κοινωνικά ωφέλιμη ανάπτυξη της AI.
Τον Ιανουάριο, το Βατικανό εξέδωσε επίσημη δήλωση προειδοποιώντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να οδηγήσει την ανθρωπότητα στο να «υποδουλωθεί στο έργο της».
Ως απόφοιτος μαθηματικών και προερχόμενος από τις ΗΠΑ, την πατρίδα της Silicon Valley, ο Πάπας Λέων ΙΔ’ θεωρείται ιδιαίτερα ικανός να συνεχίσει αυτή την προσπάθεια.
Για τον Μπενάντι, ο ρόλος της Εκκλησίας ως «ειδικού στην ανθρώπινη φύση» μπορεί να εμπνεύσει ηγέτες, ιδιαίτερα σε καθολικές χώρες, «να δημιουργήσουν μια τεχνητή νοημοσύνη που υπηρετεί τον άνθρωπο και συμβαδίζει με την κοινωνική δικαιοσύνη».
Στη πρώτη τους τηλεφωνική επικοινωνία, η Ιταλίδα Πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και ο Πάπας Λέων ΙΔ’ συμφώνησαν να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για «μια ηθική και ανθρωποκεντρική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης».
Πέρυσι, με πρόσκληση της Μελόνι, ο Φραγκίσκος είχε απευθυνθεί στους ηγέτες της G7 για θέματα ηθικής της τεχνητής νοημοσύνης. «Το ενδιαφέρον του [Βατικανίου] για την τεχνητή νοημοσύνη είναι απολύτως λογικό», δήλωσε η Σαβόνα.
«Ο Φραγκίσκος έχει δείξει επίσης μεγάλο ενδιαφέρον για την κλιματική αλλαγή, ένα σύγχρονο ζήτημα. Η αποστολή [της Εκκλησίας] είναι να παραμένει πιστή στις θεμελιώδεις αρχές, προσαρμοζόμενη ωστόσο στον σύγχρονο κόσμο».
Πρόσθεσε ότι το Βατικανό θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το δίκτυό του στον Παγκόσμιο Νότο για να «προάγει μια πιο δημοκρατική πρόσβαση» στην τεχνητή νοημοσύνη, καθώς η ισχύς συγκεντρώνεται στα χέρια μεγάλων εταιρειών και πλουσιότερων χωρών.
Ο νέος ποντίφικας κατανοεί πως η Εκκλησία «μπορεί να προσφέρει νόημα σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, καθοδηγώντας τον προς το σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και δείχνοντάς μας πώς η τεχνολογική καινοτομία μπορεί να ενισχύσει την κοινωνική φροντίδα», σύμφωνα με τη Σαβόνα.
Ωστόσο, η σύγκρουση πίστης και τεχνολογίας «είναι ένα πολύ σύγχρονο ζήτημα», σημείωσε ο Μπενάντι, προσθέτοντας ότι πολλοί επιστήμονες ιστορικά έχουν υπάρξει και πιστοί.
