Οι Ρώσοι και Ουκρανοί αναμένεται να συναντηθούν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη για τις πρώτες διμερείς συνομιλίες σχετικά με τον τερματισμό του πολέμου από την άνοιξη του 2022, όταν οι αρχικές επαφές μετά την αρχή της ρωσικής εισβολής δεν είχαν αποφέρει αποτελέσματα.
Παρακάτω παρατίθενται οι επίσημες θέσεις των δύο πλευρών ενόψει αυτής της πολυαναμενόμενης συνάντησης, των λεπτομερειών της οποίας δεν έχουν γνωστοποιηθεί ακόμη.
Απαιτήσεις της Ρωσίας
Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, διατηρεί αυστηρές απαιτήσεις από την αρχή της εισβολής. Υπογραμμίζει ότι η διαδικασία ειρηνικής λύσης πρέπει να εξετάσει τα «βαθιά αίτια» της σύγκρουσης, ιδίως την επιθυμία της Ουκρανίας να ενταχθεί στο NATO, μια συμμαχία που η Μόσχα θεωρεί υπαρξιακή απειλή για τα σύνορά της.
Η Ρωσία διεκδικεί τέσσερις περιφέρειες στη νότια και ανατολική Ουκρανία, τις οποίες ελέγχει εν μέρει (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια) καθώς και την Κριμαία, την οποία προσάρτησε το 2014.
Στα τέλη Μαρτίου, ο υπουργός Εξωτερικών της, Σεργκέι Λαβρόφ, τόνισε ότι «η διεθνής αναγνώριση» αυτών των εδαφών ως ρωσικών είναι «κρίσιμη» για μια ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης.
Ο Πούτιν έχει δώσει πολλές αιτιολογίες για την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, συμπεριλαμβανομένης της «προστασίας» των ρωσόφωνων του ανατολικού τμήματος και της «αποναζιστικοποίησης» μιας χώρας που κατηγορεί ότι βρίσκεται υπό την επιρροή εχθρικών δυτικών δυνάμεων.
Η Μόσχα απαιτεί κυρίως να σταματήσουν οι παραδόσεις δυτικών όπλων και να αποκλειστούν οι ουκρανικές υπερεθνικιστικές ομάδες.
Επιπλέον, ο Πούτιν ανέφερε την ιδέα μιας «μεταβατικής κυβέρνησης» για την Ουκρανία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, πρόταση που θα περιλάμβανε την αποχώρηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο Πούτιν αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι, υποστηρίζοντας ότι η πενταετής θητεία του Ουκρανού προέδρου λήγει τον Μάιο του 2024, αν και οι εκλογές δεν είναι εφικτές λόγω του πολέμου. Επίσης, θεωρεί ότι η εξέγερση της Μαϊντάν, η οποία έφερε φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις στην εξουσία το 2014, ήταν ένα «πραξικόπημα» εναντίον του φιλορώσου προέδρου.
Απαιτήσεις της Ουκρανίας
Στην Ουκρανία, το θέμα των εδαφικών παραχωρήσεων είναι ιδιαίτερα διχαστικό, καθώς οι πολίτες έχουν υποστεί σημαντικές ανθρωπιστικές κρίσεις και υλικές καταστροφές από το 2014 για να διαφυλάξουν τα σύνορά τους όπως ορίστηκαν με τη διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991.
Για το λόγο αυτό, δεν είναι σαφές ποιες παραχωρήσεις θα μπορούσαν να γίνουν, καθώς η Ουκρανία συνεχίζει να απαιτεί την αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων.
Στο πλαίσιο αυτό, το ακανθώδες ζήτημα της Κριμαίας επανέρχεται: ο Ζελένσκι δηλώνει ότι η Ουκρανία δεν θα παραχωρήσει την χερσόνησο που προσαρτήθηκε από τη Μόσχα το 2014, καθώς το Σύνταγμα της Ουκρανίας την καθορίζει ως τμήμα της επικράτειάς της.
Γενικά, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζητά από τους συμμάχους του «εγγυήσεις ασφαλείας» για να αποτραπεί μια νέα ρωσική εισβολή μετά την υπογραφή μιας ειρηνικής συμφωνίας.
Σχετικά με αυτό το ζήτημα, το Κίεβο θέτει επιτακτικά την ένταξή του στο NATO, ένα αίτημα που απορρίπτει κατηγορηματικά η Μόσχα, αλλά και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Ως εναλλακτική, η Ουκρανία έχει αναφερθεί σε Ευρωπαίους για τη δημιουργία μιας δυτικής στρατιωτικής δύναμης που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στην χώρα με τη στήριξη του NATO. Αυτή η πρόταση έχει επίσης απορριφθεί από τη Μόσχα.
Για να προχωρήσουν οι διπλωματικές διαδικασίες για την επίλυση της σύγκρουσης, το Κίεβο, μαζί με την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, ζητά «άνευ όρων» εκεχειρία 30 ημερών πριν από τις συνομιλίες.
Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του, με τη στήριξη των ΗΠΑ, έθεσαν στην Ρωσία τελεσίγραφο το περασμένο σαββατοκύριακο: να αποδεχθεί την εκεχειρία ή να αντιμετωπίσει «μαζικές» κυρώσεις σε αντίποινα.
Μέχρι στιγμής, ο Πούτιν έχει απορρίψει τα αιτήματα για εκεχειρία από το Κίεβο και τους συμμάχους του, θεωρώντας ότι θα επιτρέψει στις ουκρανικές δυνάμεις να επανεξοπλιστούν με δυτικά όπλα.
Ωστόσο, αντλώντας πίεση από αυτή τη κατάσταση, ο Ρώσος πρόεδρος πρότεινε σήμερα στην Κωνσταντινούπολη άμεσες συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας για τον τερματισμό του πολέμου, οι οποίες είναι οι πρώτες από την άνοιξη του 2022, όταν οι προηγούμενες συνομιλίες σε Λευκορωσία και Τουρκία απέτυχαν να σταματήσουν τις εχθροπραξίες.
