Μια σημαντική αρχαιολογική ανακάλυψη έγινε στα βόρεια του Μαρόκου, στη Χερσόνησο της Ταγγέρης, κοντά στο Στενό του Γιβραλτάρ. Βρέθηκαν τρία αρχαία κοιμητήρια, συμπεριλαμβανομένης μιας λίθινης ταφής που χρονολογείται πριν από 4.000 χρόνια.
Όλα αυτά παρουσιάστηκαν σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 13 Μαΐου στην African Archaeological Review, αποκαλύπτοντας στοιχεία για τα προϊστορικά ταφικά έθιμα και την πολιτιστική εξέλιξη μιας περιοχής που παρέμενε άγνωστη για πολλά χρόνια.
Ο προϊστορικός τομέας της Βόρειας Αφρικής, δυτικά της Αιγύπτου, παραμένει ένα μυστηριώδες κεφάλαιο, παρά τις εκτενείς έρευνες που έχουν γίνει στην ήπειρο.
Η νέα μελέτη υπό την αιγίδα του Hamza Benattia αποσκοπεί να γεμίσει αυτό το κενό, προσφέροντας προσεκτική ανάλυση των βορειοδυτικών περιοχών της Χερσονήσου της Ταγγέρης, εστιάζοντας στο χρονικό διάστημα μεταξύ 3000 και 500 π.Χ.
Αρχαία τεχνουργήματα
Οι προσπάθειες της ομάδας οδήγησαν στην ανακάλυψη τριών διαφορετικών ταφικών χώρων, που περιλαμβάνουν κιβωτιόσχημους τάφους χαραγμένους στο βραχώδες έδαφος και σφραγισμένους με πέτρινες πλάκες.
Η κατασκευή αυτών των τάφων αναδεικνύει τη σημασία των ταφικών τελετών για τους αρχαίους κατοίκους της περιοχής.
Μια κρίσιμη πτυχή της μελέτης ήταν η ραδιοχρονολόγηση των ανθρώπινων λειψάνων στις κιβωτιόσχημες ταφές. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η κατασκευή του τάφου χρονολογείται γύρω στο 2000 π.Χ., καταγράφοντας έτσι την πρώτη περιπτωση ραδιοχρονολόγησης ενός κιβωτιόσχημου τάφου στη βορειοδυτική Αφρική.
Αυτό το εύρημα παρέχει πολύτιμο χρονολογικό πλαίσιο για μελλοντικές αρχαιολογικές ερευνες στην περιοχή.
«Η ανακάλυψη καλύπτει ένα σημαντικό κενό γνώσης»
«Οι ταφές αναδεικνύουν το πλούσιο μωσαϊκό των ταφικών παραδόσεων», επισημαίνουν οι ερευνητές, τονίζοντας την πολυπλοκότητα του πολιτιστικού τοπίου των προϊστορικών κοινωνιών.
«Οι ανακαλύψεις είναι κρίσιμες για την κατανόηση των κοινωνικών και τελετουργικών εθίμων που διαμόρφωσαν τις προϊστορικές κοινότητες στο Μαρόκο».
Το μυστήριο διευρύνεται
Προσθέτοντας νέα διάσταση στα ευρήματα, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν περίπου δώδεκα βραχοσκεπή καταφύγια, διακοσμημένα με κυκλικές εγχαράξεις, γνωστές ως «κυπέλα». Αυτές οι εγχαράξεις συχνά περιλαμβάνουν γνωστά μοτίβα, όπως ομόκεντρους κύκλους και παράλληλες γραμμές, και μπορεί να υποδηλώνουν ιδιοκτησία ή τελετουργική σημασία.
Επιπλέον, η ύπαρξη όρθιων λίθων σε κοντινές θέσεις ενισχύει την ιδέα ότι αυτοί οι χώροι είχαν σημαντική κοινωνική και τελετουργική αξία.
Εκτός από τα νεκροταφεία, η τέχνη στις σπηλιές παρέχει συναρπαστικές πληροφορίες για τον κόσμο των συμβόλων που απάρτιζε τον αρχαίο λαό. Μαζί με γεωμετρικά σχέδια, οι ερευνητές κατέγραψαν ανθρώπινες μορφές που ίσως αναπαριστούν επιφανή άτομα της κοινωνίας ή θεούς.
Σημαντικές βραχογραφίες απεικονίζουν επίσης ένα μοτίβο από οκτώ αντικριστά τρίγωνα (διπλά τρίγωνα), τοποθετημένα το ένα πάνω στο άλλο.
Εντυπωσιακή είναι η παρατήρηση ότι παρόμοια σχέδια έχουν εντοπιστεί και στην Ίμπιζα, όπου συχνά θεωρούνται θηλυκές αναπαραστάσεις.
Ο επικεφαλής ερευνητής, Hamza Benattia, τόνισε τη σημασία των ανακαλύψεων, λέγοντας ότι «το τελετουργικό τοπίο της Χερσονήσου της Ταγγέρης είναι πιο περίπλοκο και εκτενές από ό,τι πιστεύαμε, με τις πιο άμεσες παραλληλίες να εντοπίζονται στην ύστερη προϊστορική νότια Ιβηρική και τη Σαχάρα».
Η γεωστρατηγική θέση της Χερσονήσου της Ταγγέρης είναι ζωτικής σημασίας σύνδεση μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής, προσφέροντας μια πλούσια και διασυνδεδεμένη πολιτιστική σφαίρα από την Ύστερη Εποχή του Λίθου μέχρι σήμερα.
Τα ευρήματα της έρευνας ενισχύουν τον ρόλο της περιοχής στα δια-περιφερειακά δίκτυα, αμφισβητώντας παραδοσιακές αρχαιολογικές αφηγήσεις για τη Βόρεια Αφρική.
Αναδεικνύοντας τις κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές δυναμικές της βορειοδυτικής Αφρικής, η μελέτη προσφέρει νέα και πειστικά στοιχεία για τις ευρύτερες κυβερνητικές δυναμικές της ύστερης προϊστορικής Μεσογείου και του Ατλαντικού.
