Καθώς το Ισραήλ στοχεύει πυρηνικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Τεχεράνη, ο Ντόναλντ Τραμπ προειδοποιεί τους Ιρανούς ηγέτες για ακόμη πιο «βίαιες» επιθέσεις από τον Ισραηλινό σύμμαχό του, που χρησιμοποιεί αμερικανικές βόμβες.
Ο στόχος του Τραμπ είναι σαφής: όπως και ο Νετανιάχου, υποστηρίζει ότι «το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα». Ωστόσο, σε αντίθεση με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, ο Αμερικανός πρόεδρος παρουσιάζει τον εαυτό του ως ειρηνοποιό, επισημαίνοντας την προτίμησή του για μια συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν – κάτι που ευθυγραμμίζεται με την εικόνα του.
Ωστόσο, ο δρόμος προς αυτή τη συμφωνία παραμένει αβέβαιος, όπως σχολιάζει το BBC. Ο Τραμπ άλλοτε φαίνεται διατεθειμένος να εμπλέξει άμεσα τις ΗΠΑ στον πόλεμο και άλλοτε προτείνει διπλωματικές λύσεις. Την προηγούμενη εβδομάδα, σε μία δήλωσή του, ισχυρίστηκε ότι η επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν «θα μπορούσε να ενισχύσει» ή «να καταστρέψει» τη συμφωνία.
Ορισμένοι βλέπουν αυτές τις διακυμάνσεις ως στρατηγική τακτική: τη λεγόμενη θεωρία του «τρελού», που αποδόθηκε και στον Νίξον κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου – ότι η εσκεμμένη απρόβλεπτη συμπεριφορά μπορεί να εξαναγκάσει τον αντίπαλο σε παραχωρήσεις από φόβο. Η πρόσφατη ανάρτησή του μπορεί να είναι ένα τέτοιο παράδειγμα, αναφέροντας ότι δεν ήρθε από τον Καναδά για να επιδιώξει εκεχειρία, αλλά για κάτι «μεγαλύτερο». Κάποιοι ερμηνεύουν αυτή τη φράση ως προειδοποίηση για πιο ενεργή αμερικανική εμπλοκή.
Το BBC εξετάζει τις 3 επιλογές που έχει ο Αμερικανός πρόεδρος.
1. Κλιμάκωση
Υποστηρικτές και σύμβουλοι του Τραμπ προωθούν τη στρατηγική της «μέγιστης πίεσης», πιστεύοντας ότι οι απειλές θα έχουν αποτέλεσμα, καθώς όπως ισχυρίζονται «το Ιράν δεν επιθυμεί πραγματικά διαπραγματεύσεις». Ωστόσο, οι επικριτές σημειώνουν ότι το Ιράν είχε υπογράψει τη συμφωνία για τα πυρηνικά το 2015 επί Ομπάμα, την οποία ο Τραμπ αργότερα ακύρωσε αποσύροντας τις ΗΠΑ από αυτήν.
Ταυτόχρονα, ο Νετανιάχου συνεχώς πιέζει τον Τραμπ να προχωρήσει σε στρατιωτικά μέτρα, και ενώ ο Τραμπ μπορεί να επιδιώκει το Νόμπελ Ειρήνης, μπορεί επίσης να νιώθει την ανάγκη να υλοποιήσει τις πολεμικές του απειλές. Οι NYT αναφέρουν ότι εξετάζει σοβαρά τη χρήση αμερικανικής βόμβας. Είναι γνωστό ότι το Ισραήλ ζητά από την Ουάσινγκτον να συμμετάσχει πιο ενεργά, ειδικά ζητώντας τη χρήση βόμβων διατρήσεως για τη καταστροφή υπόγειων εγκαταστάσεων εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντόου.
Καθώς η σύγκρουση κλιμακώνεται, η πίεση στον Τραμπ από τους «γερακιούς» του Ρεπουμπλικανικού κόμματος στο Κογκρέσο αυξάνεται, καθώς ζητούν χρόνια τώρα αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν.
Αν ο Τραμπ πιστεύει ότι μπορεί να αναγκάσει την Τεχεράνη να διαπραγματευτεί από αδύναμη θέση, θα το εκμεταλλευτεί. Το πρόβλημα είναι ότι το Ιράν ήδη συμμετείχε σε διάλογο: ένας έκτος γύρος συνομιλιών είχε προγραμματιστεί για την Κυριακή στο Ομάν, με την παρουσία του απεσταλμένου των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ. Αυτός όμως ακυρώθηκε μετά την ισραηλινή επίθεση.
2. Μέση οδός
Μέχρι στιγμής, ο Τραμπ υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ «δεν συμμετέχουν» στις επιθέσεις του Ισραήλ, αν και η εμπλοκή τους έχει ήδη αρχίσει. Αμερικανικά αντιτορπιλικά και συστήματα πυραυλικής άμυνας υποστηρίζουν ενεργά την ισραηλινή άμυνα κατά των ιρανικών επιθέσεων.
Καθώς ορισμένα ιρανικά βλήματα διαπερνούν τις άμυνες και προκαλούν θύματα, σύμβουλοι του Τραμπ στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του προτείνουν αυτοσυγκράτηση, ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω εμπλοκή.
Από την πλευρά του, ο Νετανιάχου υποστηρίζει ότι η στόχευση του Ανώτατου Ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Χαμενεΐ, «θα τερμάτιζε τη σύγκρουση», ενώ Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ανώνυμα ότι ο Τραμπ αντιτίθεται σε μια τέτοια ενέργεια.
3. Ακούγοντας τις φωνές των Maga και σταματώντας
Ένας σημαντικός παράγοντας για τον Τραμπ παραμένει η βάση του. Η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών συνεχίζει να στηρίζει το Ισραήλ και τις αμερικανικές πωλήσεις όπλων προς αυτό, με πολλούς να εγκρίνουν τις επιθέσεις στο Ιράν.
Ωστόσο, εντός του κινήματος Make America Great Again υπάρχουν τώρα ισχυρές φωνές που αμφισβητούν αυτή τη σιδερένια συμμαχία με το Ισραήλ, επικαλούμενοι το δόγμα «Πρώτα η Αμερική» και διερωτώμενοι γιατί η Ουάσινγκτον ρισκάρει γενικευμένο πόλεμο στη Μέση Ανατολή.
Ο Τάκερ Κάρλσον έγραψε πρόσφατα ότι «οι ΗΠΑ πρέπει να αποσύρουν την υποστήριξή τους προς το Ισραήλ», ενώ κατηγόρησε την κυβέρνηση για ψέματα σχετικά με τη μη εμπλοκή της, επιρρίπτοντας την ευθύνη στον Νετανιάχου και την «κυβέρνησή του που προσβλέπει σε πόλεμο» για πιθανή αμερικανική συμμετοχή.
«Η εμπλοκή των ΗΠΑ σε αυτόν τον πόλεμο είναι σαν να δείχνεις το μεσαίο δάχτυλο στους ψηφοφόρους που υποστήριξαν την πολιτική Πρώτα η Αμερική», ανέφερε.
Η βουλευτής Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν, επίσης υποστηρικτής του Τραμπ, αναρτήθηκε στο X: «Όποιος επιθυμεί πλήρη εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο Ισραήλ–Ιράν, δεν είναι ούτε ‘Πρώτα η Αμερική’, ούτε Maga».
Η εύθραυστη ισορροπία του Τραμπ
Αυτή η εσωτερική πίεση προκαλεί πολιτικό κίνδυνο για τον Τραμπ, ο οποίος φαίνεται να λογοδοτεί, τουλάχιστον επικοινωνιακά.
Το Σαββατοκύριακο, καθώς η συζήτηση αυξανόταν, ο Τραμπ ανήρτησε στα social media ότι ‘συμμερίζεται το αίτημα του Πούτιν για άμεσο τερματισμό του πολέμου’. Την Κυριακή δήλωσε ότι «το Ιράν και το Ισραήλ πρέπει να επιτύχουν μια συμφωνία» και ότι «οι ΗΠΑ δεν έχουν καμία σχέση με την επίθεση στο Ιράν».
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι διαφορετική: οι ΗΠΑ ήδη συμμετέχουν στην άμυνα του Ισραήλ. Επιπλέον, το Ιράν έχει απειλήσει ότι θα πλήξει αμερικανικές βάσεις στην περιοχή αν αυτή η βοήθεια συνεχιστεί.
Εάν υπάρξουν απώλειες Αμερικανών στρατιωτών, το απομονωτικό ρεύμα των Maga θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο και ο Τραμπ ίσως αναγκαστεί να αλλάξει στάση, ζητώντας από τον Νετανιάχου να αποκλιμακώσει την κατάσταση.
Μέχρι τότε, όμως, ο πόλεμος συνεχίζεται και η στρατηγική του “τρελού” κινδυνεύει να γίνει αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
