Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, το «SAFE», το οποίο θα διατεθεί για δάνεια ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ με σκοπό τις κοινές επενδύσεις στην ευρωπαϊκή άμυνα. Διπλωματικές πηγές παρέχουν διευκρινίσεις σχετικά με το τι ισχύει και ποιες είναι οι ανακρίβειες που έχουν κυκλοφορήσει.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, «σήμερα, 27.05.2025, υιοθετήθηκε επίσημα στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ ο Κανονισμός Δράσης για την Ασφάλεια για την Ευρώπη (SAFE) με συναίνεση. Όσον αφορά τον κανονισμό, έχουν κυκλοφορήσει πληροφορίες που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα».
Επιπλέον, αναφέρονται σε παρανοήσεις που επικρατούν στον δημόσιο διάλογο, εξηγώντας τα πραγματικά δεδομένα:
«1. Δημιουργεί μόνιμες συμμετοχές τρίτων χωρών στα εξοπλιστικά προγράμματα της ΕΕ. Λανθασμένο: Ο Κανονισμός είναι ένα συγκεκριμένο χρηματοδοτικό πρόγραμμα περιορισμένης (τετραετούς) διάρκειας.
2. Η Ελλάδα μπορούσε να εμποδίσει την έγκριση του Κανονισμού. Λανθασμένο: Ο Κανονισμός εγκρίθηκε με ειδική πλειοψηφία, με τη συναίνεση 26 από τα 27 κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου.
3. Η Ελλάδα δεν πέτυχε να εισάγει ουσιαστικές βελτιώσεις στο σχέδιο Κανονισμού. Λανθασμένο: Τα υπόλοιπα κράτη μέλη υποστήριξαν την υιοθέτηση του Κανονισμού στην αρχική του μορφή, πριν από τις βελτιωτικές προτάσεις της ελληνικής πλευράς. Η Ελλάδα εξασφάλισε ισχυρές νομικές βάσεις για τις προϋποθέσεις συμμετοχής υποψήφιων χωρών κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
4. Η Ελλάδα δεν θα έχει καμία επιρροή σε μελλοντικές συμφωνίες ΕΕ-τρίτων χωρών, καθώς η συμμετοχή τρίτων χωρών στο SAFE είναι αυτοματοποιημένη μετά την έγκριση του Κανονισμού. Λανθασμένο: Ο Κανονισμός θέτει το γενικό πλαίσιο, και θα ακολουθήσουν διμερείς συμφωνίες με τις τρίτες χώρες, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις. Είναι κρίσιμο το στάδιο των διμερών συμφωνιών, ενώ απαιτείται ομοφωνία για την υπογραφή τους, όπως προκύπτει από το άρθρο 212 ΣΛΕΕ σε συνδυασμό με το άρθρο 218 ΣΛΕΕ.
5. Η Ελλάδα δεν φρόντισε ώστε να ληφθούν υπόψη τα εθνικά της συμφέροντα. Λανθασμένο: Η Ελλάδα κατάφερε να συμπεριληφθεί στο άρθρο 16 του Κανονισμού SAFE, επηρεάζοντας τους κανόνες επιλεξιμότητας εις βάρος τρίτων χωρών, απαιτώντας συνεκτίμηση των συμφερόντων ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ και των κρατών-μελών.
Συμπερασματικά, υπήρξε ομοφωνία και λήψη υπόψη των εθνικών συμφερόντων. Ζητήματα εξωτερικής πολιτικής χρειάζονται εις βάθος μελέτη και δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται επιφανειακά για πολιτικούς σκοπούς. Απαιτείται σοβαρότητα απαραίτητη για την βαρύτητα των θεμάτων αυτών.»
