Τυχαία ανακαλύφθηκαν προϊστορικοί τάφοι που χρονολογούνται πάνω από 2500 χρόνια κατά τη διάρκεια της κατασκευής ενός νέου περιφερειακού δρόμου. Στην τοποθεσία βρέθηκαν τρία τύμβοι με επτά τάφους, οι οποίοι σχετίζονται με τους πολιτισμούς των Πομερανών και των Λουσατιανών.
Η εύρεση πραγματοποιήθηκε στη Γκτίνια, Πολωνίας, κατά τη διαδικασία κατασκευής ενός παρακαμπτήριου δρόμου, περιοχή που κανείς δεν περίμενε ότι θα έκρυβε αρχαία. Όταν οι εργάτες κάλεσαν αρχαιολόγους στην περιοχή κοντά στο Witomino, αποκαλύφθηκαν τρεις ταφικοί τύμβοι (kurhany) που έφεραν στο φως επτά τάφους, συνδεδεμένους με τους πολιτισμούς των Λουσατιανών και των Πομερανών, οι οποίοι είχαν αναπτυχθεί κατά την ύστερη Εποχή του Χαλκού και την πρώιμη Εποχή του Σιδήρου.
Αυτή είναι η πρώτη συστηματική μελέτη των ταφικών δομών εντός των ορίων της πόλης και προσφέρει πολύτιρα στοιχεία για την ανθρώπινη δραστηριότητα στην αρχαία πόλη. Η ανακάλυψη έγινε στο πλαίσιο σωστικών ανασκαφών πριν την κατασκευή του δρόμου, ο οποίος διασταυρώνεται με γνωστούς αρχαιολογικούς χώρους. Οι ερευνητές εξερεύνησαν πολλές μορφές ταφικών δομών, συμπεριλαμβανομένων κιβωτιόσχημων, λιθόχτιστων τάφων και απλών λάκκων αποτέφρωσης.
Τα ευρήματα
Σε έναν από τους τύμβους, βρέθηκε ένας λιθόκτιστος τάφος που περιλάμβανε μια σπάνια ταφή σε τεφροδόχο σχετική με τον πολιτισμό των Λουσατιανών. Αυτός ο πολιτισμός ήταν ακμαίος στην περιοχή από το 1300 π.Χ. έως το 500 π.Χ. και διακρίνεται για τη χρήση νεκροταφείων με τεφροδόχους και αμυντικών οικισμών.
Πάνω από αυτήν τη πρωτογενή ταφή, βρέθηκε μια δεύτερη ταφή καύσης, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο τύμβος είχε επαναχρησιμοποιηθεί από μεταγενέστερους κατοίκους, ενδεχομένως με διαφορά αιώνων.
Ο δεύτερος τύμβος αποκάλυψε περισσότερες ταφές που ανήκουν στον πολιτισμό των Πομερανών, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε από τον 7ο έως τον 5ο αιώνα π.Χ.
Ανάμεσα στα ευρήματα, βρέθηκε μια τεφροδόχος σε μορφή προσώπου – ένα κεραμικό αγγείο με ανθρώπινα χαρακτηριστικά, που είναι χαρακτηριστικό των ταφικών πρακτικών των Πομερανών.
Ο τρίτος τύμβος απέδωσε περισσότερα κεραμικά θραύσματα και αποτεφρωμένα ανθρώπινα υπολείμματα. Οι έρευνες συνεχίζονται.
Εκτός από τους τύμβους, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στην περιβάλλουσα περιοχή έναν χάλκινο πέλεκυ, ο οποίος πιθανόν να αποτελεί τμήμα αναθηματικής προσφοράς.
Το ιστορικό και πολιτιστικό πλαίσιο
Οι ειδικοί θεωρούν ότι οι ταφικοί τύμβοι αντικατοπτρίζουν τη συνέχεια των ιερών πρακτικών σε όλες τις πολιτισμικές αλλαγές. Η επαναχρησιμοποίηση του ίδιου χώρου από διαφορετικές ομάδες υποδηλώνει τη διαρκή πνευματική σημασία της τοποθεσίας.
Ο Maciej Stromski, ο επικεφαλής αρχαιολόγος των ανασκαφών, επισημαίνει: “Οι τύμβοι από διαφορετικές εποχές, με στρωματοποιήσεις, αποκαλύπτουν την βαθύ σεβασμό αυτών των χώρων. Εκτός από ταφικές περιοχές, τους θεωρούσαν και ιερά σημεία, ίσως συνδεδεμένα με τοπικές πεποιθήσεις για τη συνέχεια του πολιτισμού και τη σύνδεση με το παρελθόν”.
Ο πολιτισμός των Λουσατιανών, που εκτεινόταν σε μεγάλο μέρος της σημερινής Πολωνίας, Γερμανίας και Τσεχίας, είναι γνωστός για την προηγμένη μεταλλευτική του τέχνη και τις οργανωμένες κοινωνικές δομές του.
Ο πολιτισμός των Πομερανών που τον διαδέχθηκε, διατηρούσε πολλές ταφικές παραδόσεις, εισάγοντας όμως νέες συμβολικές μορφές, όπως οι ανθρωπόμορφες τεφροδόχοι.
Οι αρχαιολογικές εργασίες
Η ανέγερση του τμήματος της παρακαμπτήριου στο Witomino διακόπηκε προσωρινά ώστε να πραγματοποιηθούν οι ανασκαφές και η καταγραφή. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι οι εργασίες θα διαρκέσουν άλλες δύο έως τρεις εβδομάδες. Αυτή τη στιγμή, η περιοχή είναι υπό προστασία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν παρέμβαση.
Οι τοπικές αρχές δηλώνουν ότι υποστηρίζουν τις αρχαιολογικές εργασίες και επιβεβαιώνουν τις προσπάθειες για τη διαφύλαξη των σημαντικότερων ευρημάτων. Ένας εκπρόσωπος της κοινοτικής αρχής της Γκντίνια ανέφερε ότι επιλεγμένα τεχνουργήματα μπορεί να εκτεθούν σε τοπικά μουσεία ή να αξιοποιηθούν σε εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες, για να αναδειχθεί η προϊστορική ιστορία της περιοχής.
Οι άλλες εργασίες κατασκευής της παρακαμπτήριου οδού, που επιδιώκουν την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας, θα συνεχιστούν κανονικά.
Η σημασία της ανακάλυψης
Η συγκεκριμένη ανακάλυψη ενισχύει την ήδη πλούσια λίστα των προϊστορικών χώρων που αποκαλύπτονται στη βόρεια Πολωνία. Η περιοχή διακρίνεται για την πλούσια αρχαιολογία της, αν και η αστική ανάπτυξη περιορίζει την πρόσβαση σε ανέγγιχτα εδάφη.
Το εύρημα αυτό υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα του συνδυασμού αρχαιολογικών μελετών με την ανάπτυξη υποδομών. Η Πολωνία θα συνεχίσει να επενδύει στο δίκτυο μεταφορών και στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, ως απαραίτητης προϋπόθεσης για υπεύθυνη ανάπτυξη.
Η ανακάλυψη των αρχαίων ταφικών τύμβων στη Γκντίνια προσφέρει μία σπάνια ευκαιρία για την εξερεύνηση των ταφικών εθίμων των πρώιμων πολιτισμών στη Βόρεια Πολωνία. Τα τεχνουργήματα που συνδέονται με τις παραδόσεις των Λουσατιανών και των Πομερανών εκα Επίσης, αποκαλύπτουν τη διαχρονικότητα των ιερών χώρων, συνδέοντάς τους με ένα μακρινό παρελθόν.
Μέσω των μελετών και των συντηρητικών εργασιών που θα ακολουθήσουν, οι ερευνητές ελπίζουν να αποκτήσουν μια καλύτερη κατανόηση των ανθρώπων που ζούσαν κάποτε στην περιοχή, πώς διαμόρφωσαν τις πολιτιστικές τους πρακτικές και ποιες ήταν οι πεποιθήσεις που διαμόρφωσαν το πολιτιστικό τοπίο που παρατηρούμε σήμερα.
