Αν ξεφυλλίσεις ένα άλμπουμ με παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες της Αθήνας, θα παρατηρήσεις ότι η πόλη έχει υποστεί θεαματικές αλλαγές μέσα στα χρόνια.
Το «πρόσωπο» της πρωτεύουσας έχει αλλάξει πολλές φορές, και σήμερα σχεδόν τίποτα δεν παραπέμπει στην Αθήνα των δεκαετιών του ’50. Ακόμη και οι μεγαλύτεροι κάτοικοι μπορεί να βρουν δύσκολο να αναγνωρίσουν την πόλη και τις γειτονιές της όταν αντικρίζουν φωτογραφίες από μια άλλη εποχή.
Μια τέτοια φωτογραφία είναι και η παρακάτω. Μπορείς να αναγνωρίσεις την οδό που απεικονίζεται; Αν είσαι κάτοικος της Αθήνας, σίγουρα θα έχεις περάσει από εκεί.
Κουίζ για την παλιά Αθήνα: Μπορείς να αναγνωρίσεις την οδό; Σίγουρα θα έχεις περάσει από εδώ!
– Πατησίων
– Πανεπιστημίου
– Σταδίου
Η απάντηση στο κουίζ για την παλιά Αθήνα
Στη φωτογραφία (Φωτογραφία: Πρακτορείον Ηνωμένων Φωτορεπόρτερ 1950/Ν.Ε.Τόλης) που έχει τραβηχτεί το 1949, απεικονίζεται η οδός Πατησίων στο ύψος του Πολυτεχνείου.
Η Οδός Πατησίων αποτελεί έναν από τους κεντρικότερους οδικούς άξονες της Αθήνας, με μήκος 4,5 χιλιόμετρα. Ξεκινά από την οδό Πανεπιστημίου στο κέντρο της πόλης, σε απόσταση πενήντα μέτρων από την πλατεία Ομονοίας, και κατευθύνεται προς βορρά, οδηγώντας στα Πατήσια, τη γειτονιά από την οποία πήρε το όνομά της.
Παλαιότερα, μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, τα Πατήσια ήταν αγροτική περιοχή, και η οδός αυτή συνέδεε τα Πατήσια με την Αθήνα, περνώντας μέσα από άκτιστες εκτάσεις. Ωστόσο, με την ανάπτυξη της Αθήνας και μέχρι τη δεκαετία του 1970, η Πατησίων εξελίχθηκε σε σημαντικό δρόμο που διασχίζει την πόλη, συνδέοντας περιοχές όπως το Μουσείο, η Κυψέλη, η Πλατεία Βικτωρίας και η Πλατεία Αμερικής.
Η χωροταξική διαμόρφωση της οδού ξεκίνησε το 1841 και βασίστηκε σε προϋπάρχοντες αγροτικούς δρόμους. Κατά την βασιλεία του Όθωνα, ο δρόμος συχνά γιορταζόταν από το βασιλικό ζεύγος.
Κατά τη διάρκεια της Οθωνικής περιόδου, οι Αθηναίοι, όπως και ξένοι επισκέπτες και Βαυαροί, συνήθιζαν να κάνουν βόλτες στην Πατησίων και στο Πεδίον του Άρεως κατά τις αργίες και τα απογεύματα της Κυριακής.
Στις 23 Απριλίου 1882, εγκαινιάστηκε ο ιπποκίνητος τροχιόδρομος Συντάγματος-Πατησίων. Η Πατησίων καθορίστηκε το 1908 με την πρώτη επίσημη πολεοδομική διαίρεση της Αθήνας – ύστερα από μελέτη του Αθανασίου Γεωργιάδη – συνδέοντας τα Πατήσια με την πλατεία Ομονοίας. Τότε εισήχθησαν και τα πρώτα ηλεκτρικά τραμ.
Από τις αρχές του 20ού αιώνα, άρχισαν να κατασκευάζονται εντυπωσιακά ιδιωτικά μέγαρα. Με την πάροδο του χρόνου, η Πατησίων έγινε μία από τις πιο κεντρικές και σημαντικές αρτηρίες της πόλης.
Το 1946, μόλις δύο χρόνια μετά το τέλος της Κατοχής, το τμήμα του δρόμου από την αρχή του στην Πανεπιστημίου έως την οδό Αγίου Μελετίου μετονομάστηκε σε οδό 28ης Οκτωβρίου, προς τιμήν της νεότερης εθνικής επετείου. Ωστόσο, η ονομασία αυτή δεν καθιερώθηκε, ούτε στην προφορική ούτε στην γραπτή γλώσσα, με αποτέλεσμα η Πατησίων να παραμένει το κύριο όνομα που χρησιμοποιείται για τον δρόμο.
